Üniversite tarafından doğrudan temin ve pazarlık usulü için belirlenen limitler kapsamında yapılan alımlarda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen %10 sınırının aşıldığı, ancak bunun için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmadığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinde satın alma usullerinden pazarlık usulü ve türleri açıklanmış, birinci fıkranın (f) bendinde 2021 yılı için yaklaşık maliyeti 404.732,00 TL’ye kadar olan mal ve hizmet alımlarının bu usulle gerçekleştirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanun’un 22’nci maddesinde; ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulü ile alım yapılabileceği açıklanmış ve ilgili maddenin birinci fıkrasının

(d) bendinde büyükşehir belediyesi sınırları dâhilindeki idarelerin 121.405,00 TL’ye kadar olan ihtiyaçlarını bu bent kapsamında temin edebileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un 62’nci maddesinde ise; idarelerce uyulması gereken diğer kurallar belirtilmiştir. İlgili maddenin birinci fıkrasının (ı) bendinde, yukarıda bahsedilen 21 ve 22’nci madde için belirtilen limitler kapsamında yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamayacağı belirtilmiştir.

31.12.2020 tarih ve 31351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.2021 tarihinde yürürlüğe giren 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 62’nci Maddesinin (ı) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ’de, Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendinin nasıl uygulanacağı “Genel esaslar” başlıklı 4’üncü maddede düzenlenmiştir. Buna göre Kanunun 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’inci maddesinin (d) bendine göre ihtiyaçların temininde, bütçe sahibi olan kamu idarelerinin yıllık bütçelerine bu amaçla konulan toplam ödenek tutarını dikkate almaları; %10 oranını ise mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine bu amaçla konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı hesaplamaları gerekmektedir. Ayrıca %10 oranının aşılıp aşılmadığı idareler tarafından takip edilmeli, söz konusu oranının aşılacağının anlaşılması halinde Kamu İhale Kuruluna başvuru yapılmalıdır. Oran aşıldıktan sonra yapılan başvuruların Kurulca reddedileceği ifade edilmiştir.

Anılan Tebliğ’in “Başvuru işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinde ise; başvuru işlemlerinin ne şekilde yapılacağına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

Yapılan incelemede, Üniversite tarafından 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılan harcamaların mali yıl içinde takip edilmediği, aşağıdaki tabloda görüleceği üzere doğrudan temin ve pazarlık usulünün kullanıldığı mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde mevzuatta belirtilen %10’luk limitin Kamu İhale Kurumuna başvuru yapılmaksızın aşıldığı tespit edilmiştir.

‌Tablo 10:Parasal Limitler Dahilinde Yapılan Mal ve Hizmet Alımları ile Yapım İşlerine İlişkin Harcamalar

Kamu idaresi cevabında mal ve hizmet alımlarında ivedi ihtiyaçların ortaya çıkması, sürdürülen hizmetin aksamadan devam ettirilmesi, pandemi nedeniyle okulların açık olma tarihlerinin tam olarak bilinmemesi, pandemi tedbirleri nedeniyle çalışma hayatının zaman zaman tatil edilmesi veya bir kısım personelin pandemi nedeniyle izinli sayılması hususlarının doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yapılan alım sayısını zorunlu olarak artırdığı belirtilmiştir. Yapım işlerinde ise yapım işlerine ilişkin doğrudan temin alımlarının bir kısmının hizmet alımları kapsamında değerlendirildiği bu nedenle aşım tutarının yüksek olduğu belirtilmiş, bundan sonraki süreçte azami hassasiyet gösterileceği ifade edilmiştir.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 60’ıncı maddesinde “... 5 inci maddede belirtilen ilkelere ve 62 nci maddede belirtilen kurallara aykırı olarak ihaleye çıkılmasına izin verenler ve ihale yapanlar hakkında da yukarıda belirtilen müeyyideler uygulanır” denilerek, ihale yetkilisi ile ihale komisyonlarının başkan ve üyeleri ile ihale işlemlerinden sözleşme yapılmasına kadar ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin; Kanunun temel ilkeleri ve ilgili maddelerde belirlenen kurallara uymasının önemine vurgu yapılmıştır. Bu

çerçevede, kamu idarelerinin ihtiyaçlarının temininde mevzuata uyulmasında azami özen gösterilmesi gerekmektedir.