Karar Künyesi
Belediye tarafından gerçekleştirilen 8 yapım işinde yükleniciler tarafından alt yüklenici listeleri belediye onayına sunulmadan alt yüklenici sözleşmesi akdedildiği ve bunlardan 4 yapım işi ihalesinde işin miktar olarak tamamına yakınının alt yüklenicilere yaptırıldığı görülmüştür.
Belediyenin Onayı Alınmadan Alt Yüklenici Çalıştırılması
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde alt yüklenici; sözleşme konusu işin nev’i itibariyle bir kısmını yüklenici ile yaptığı sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişi şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Şartnamenin “Alt Yüklenicilerin Çalıştırılması ve Sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde ise;
“(…)
İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildirir.
Yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir.
(Değişik: RG-16/7/2011-27996) İdarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Ancak; ihale dokümanında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin belirtilmesi istenmekle birlikte yüklenici teklifi kapsamında liste vermese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir.
(…)” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre; ihale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde yüklenici, alt yüklenici listesini Belediyeye sunarak onay almak zorunda olup Belediye tarafından onay verilmeyen alt yükleniciyi çalıştıramaz.
Alt yüklenici ile asıl yüklenici arasındaki sözleşme ilişkisinin idarenin bilgisi ve onayı dâhilinde resmi çerçevede kurulması ve yürütülmesi; hangi alt yüklenicinin işin hangi bölümünü yapacağının Belediyece bilinmesi gerekmektedir. Zira alt yükleniciler 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 30’uncu maddesi uyarınca yaptıkları işlerden dolayı idareye karşı asıl yüklenici ile birlikte on beş yıl süre ile sorumludurlar.
Bunun yanında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 11’inci maddesinde sayılan ihaleye katılamayacak olanların aynı zamanda alt yüklenici de olamayacakları hüküm altına alınmıştır. Belediyenin onayı alınmadan alt yüklenici çalıştırılması bu kişiler için Belediye tarafından yasaklılık kontrolü yapılmasını da engellemektedir.
Yapılan incelemede; Yol Bakım ve Altyapı Koordinasyon Dairesi Başkanlığı ve Fen İşleri Dairesi Başkanlığı’nın yapmış olduğu aşağıdaki tabloda ayrıntısı gösterilen 8 yapım işi
ihalesinde; ihale dokümanlarında Belediyenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabileceği belirtilmesine rağmen yüklenicilerin, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20’nci maddesine aykırı olarak alt yüklenici olarak çalışacakları kişi/firmaları ve yaptırmak istedikleri işleri Belediyeye bildirmek suretiyle gerekli onayları almadan alt yüklenici sözleşmesi imzaladıkları, sözleşme örneklerini Belediyeye ibraz etmedikleri; bazı yapım ihalelerinde ise yüklenicilerin taşeron sözleşmesi adı altında bedel belirtmeden miktar olarak toplamda işlerin tamamını kapsayan alt yüklenici sözleşmeleri imzaladıkları ve bu sözleşmelerin de Belediyenin onayına sunulmadığı görülmüştür.
Tablo 14: Belediye Onayı Alınmadan Yapılan Alt Yüklenici Sözleşmeleri
İhalenin Adı
Alt Yüklenici
Sayısı
Alt Yüklenici Sözleşme Bedeli
(TL)
Sözleşme Tarihi
Fuar Merkezi İkmal İnşaatı
2
7.030.000,00
20.11.2019
2.150.000,00
13.10.2020
Gençlik Etüt ve Eğitim Merkezi Yapım İşi
1
28.960.000,00
17.09.2020
Yemek ve Ekmek Fabrikası Yapım İşi
1
20.550.000,00
25.09.2020
Eski Yimpaş Binası 1’inci Etap Tadilat ve Güçlendirme Yapım İşi
1
10.974.312,97
06.01.2021
Malatya Merkez Mahallelerde Kaldırım, Bisiklet Yolu Ve Çevre Düzenleme Yapım İşi
6
12.547.774,00 TL sözleşme bedelli iş tutar belirtilmeden iş kalemi olarak 6 alt yüklenici ile yapılan sözleşmeler kapsamında yaptırılmıştır.
16.07.2020
06.07.2020
10.07.2020
04.08.2020
06.08.2020
27.09.2020
Fuar ve Kongre Merkezi Açık Sergi Alanı Yol Otopark Düzenleme Yapım İşi
1
3.735.016,13
02.04.2021
Malatya Merkez Mahalleleri Kaldırım Bisiklet Yolu Ve Çevre Düzenleme Yapım İşi
2
9.866.900,00 TL sözleşme bedelli iş tutar belirtilmeden iş kalemi olarak 2 alt yüklenici ile yapılan sözleşmeler kapsamında yaptırılmıştır.
29.09.2021
30.09.2021
Malatya Merkez Mahallelerde Bisiklet Yolu Ve Çevre Düzenleme Yapımı İşi
1
5.535.820,00 TL
sözleşme bedelli iş
tutar belirtilmeden iş kalemi olarak 1 alt yüklenici ile yapılan sözleşme kapsamında yaptırılmıştır.
13.09.2021
İhale konusu yapım işlerinin sahibi olan Belediye tarafından, işlerin fen ve sanat kurallarına uygun olarak yaptırılması, çıkacak uyuşmazlıklarda sorumluluğun tespiti ve yasaklılık hükümlerine tabi alt yüklenicilerin iş kapsamında çalıştırılmamalarını teminen Belediyenin üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekmektedir. Yükleniciler ile alt yükleniciler arasında imzalanan sözleşmelerin Belediyeye ibraz edilmesi gerekmekte olup işlerin Belediye tarafından onaylanmamış alt yüklenicilere yaptırılmaması sağlanmalıdır.
Alt Yükleniciye Yaptırılan İş Kısımlarının Mevzuatın Belirlediği Limitlerin Üzerinde Olması