Şirketin 120-Alıcılar Hesabında kayıtlı bulunan alacaklardan tahsilatı süresi içinde yapılamayanlara gecikme faizi tahakkuk ettirilmediği, sadece asıl alacağın kayıtlarda bulunduğu tespit edilmiştir.

2021 yılına ait Sayıştay Düzenlilik Denetimi Raporunda da yer alan bulgu üzerine

gerekli tahakkukların yapılmayıp ilgili alacaklar için vade farkı faturaları kesildiği görülmektedir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Ticari İşlerde Faiz” başlıklı 8’inci maddesi uyarınca ticari işlerde sözleşmenin tarafları, gecikme faizi alınmasını ve uygulanacak faiz oranını sözleşmede serbestçe belirleyebilirler.

Taraflar, sözleşmede temerrüt faizi oranını belirlememişlerse, 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un 2’nci maddesinin birinci fıkrasına göre; temerrüde düşen borçlu, geçmiş günler için 1’inci maddede belirlenen kanuni faiz orana göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur.

Bu itibarla hesaplanan gecikme faiz tutarlarının tahakkuk ettirilerek 26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 1 Seri No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine uygun şekilde muhasebeleştirilmesi gerkir.

Tebliğin “Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları” başlıklı (c) bendinde, işletmelerin faaliyet alanı kapsamındaki işlerden kaynaklanan temerrüt faizi gelirlerinin 649- Faaliyetlerle İlgili Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabında kaydedilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Karşılık hesap olarak da, asıl alacağın takip edildiği 120-Alıcılar Hesabının borçlandırılması gerekmektedir.

Tekdüzen muhasebe sistemi tahakkuk esasına dayanır ve işlemler ve olaylar, nakit akımlarının ne zaman olduğuna bakılmaksızın, ortaya çıktıklarında kaydedilirler. Sözleşme hükümlerine bağlı olarak ortaya çıkan ve sözleşmeye bağlı bir alacak haline gelen gecikme faizi tutarlarının asıl alacak gibi nakit akışına bağlı olmaksızın muhasebe kayıtlarına alınması gerekmektedir.

Sonuç olarak, muhtemel gecikmelerde hangi faiz oranının uygulanacağının sözleşme ile belirlenmesi ve hesaplanan faiz tutarlarının belirtilen hesaplarda muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Şirket yetkilileri, Ankara Büyükşehir Belediyesi, söz konusu geciken alacaklar için vade farkı faturaları kesildiğini ancak bunların bazılarının ilgili kurumlarca kabul edilmeyerek iade edildiğini belirtmektedirler.

Şirketin gecikmeden kaynaklı vade farkı faturaları düzenlemesi söz konusu alacağın tahakkuk ve takibi için gerekli düzenin kurulmasını sağlamadığından yapılması gerekenler aşağıda tekraren belirtilmektedir.

-Ticari ilişkiyi belirleyen sözleşmelerde taraflarca serbestçe belirlenebilecek olan faiz oranının belirlenmesi.

-Muhtemel gecikme durumunda doğacak faiz alacağının sözleşmede serbestçe belirlenen (akdi faiz) üzerinden hesaplanıp tahakkuk ettirilmesi,

-Akdi faiz belirlenmediği durumda muhtemel gecikmelerden doğan alacağın için ise 3095 sayılı kanunca öngörülen kanuni faiz oranı ile hesaplanarak tahakkuk ettirilmesi

-Tahakkuk ettirilen faiz alacağının 649- Faaliyetlerle İlgili Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabıyla muhasebeleştirilmesi ve takip ve tahsilatının sağlanması gereklidir.

Kamu idaresi cevabında; tahsil edilemeyen alacaklar için faiz tahakkuk ettirilmesi konusunda gerekli yazışmaların yapıldığı belirtilmiştir.