Belediye tarafından ihale edilen bazı yapım işlerinde yükleniciler tarafından yaptırılan bütün riskler (all risks) sigortası kapsamında yer alan risk kalemlerinden bazılarında %2’den fazla muafiyet belirlendiği ve fiyat farkı verilen veya iş artışı yapılan işlerde sigorta bedellerinin güncellenmediği görülmüştür.

1. Bütün riskler sigortası kapsamında yer alan risk kalemlerinde muafiyet oranının

   %2’den fazla belirlenmesi

   
   

   Belediye tarafından ihale edilen bazı yapım işlerinde yükleniciler tarafından yaptırılan bütün riskler (all risks) sigortası kapsamında yer alan risk kalemlerinden bazılarında %2’den fazla muafiyet belirlendiği görülmüştür.

   Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinin 3’üncü fıkrasında;

   “(3)(Değişik:RG-3/7/2009-27277)Sigorta poliçesinde; idare işveren sıfatıyla, yüklenici işi gerçekleştiren sıfatıyla yer almalı, alt yüklenicilerin vereceği zararların da teminat kapsamı dahilinde olduğu belirtilmelidir. Kıymetlerin sigortalanmasında aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak muafiyet ve koasürans uygulamalarına yer verilebilir:

   (a)Tüm riskler için uygulanabilecek muafiyet oranı azami %2’dir.”

   
   

   hükmüne yer verilmiştir.

   
   

   Belirtilen mevzuat hükümleri gereğince, muafiyet açısından tüm riskler için uygulanabilecek azami oranın %2 olması gerekmektedir.

   Yapılan incelemede, bazı yapım işlerinde belediyeye sunulan sigorta poliçelerinde mevzuata aykırı olarak bütün risk sigortaları kapsamında yer alan kalemlerden bazılarına %10 oranında muafiyet belirlendiği görülmüştür.

   Sigorta poliçesinde muafiyet oranlarının %2’den fazla olması yüklenicinin nihai sorumluluğunu kaldırmamakla birlikte karşılaşabileceği riski artırması bakımından önem arz etmektedir. Dolayısıyla Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin ilgili hükmünde belirtildiği üzere tüm riskler için uygulanabilecek muafiyet oranının azami %2 olması konusunda gerekli kontrollerin yapılması gerekmektedir.

   
   

2. Fiyat farkı verilen ve iş artışı yapılan bazı yapım işlerinde tüm riskler sigorta bedellerinin güncellenmemesi

Belediyenin yapım işlerinde yaptırılan tüm riskler sigortasında, fiyat farkı ve iş artışı yapılan işlerle ilgili olarak ek sigorta poliçesi yaptırılmaması nedeniyle sigorta bedellerinin eksik kaldığı görülmüştür.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve İşyerlerinin Korunması ve Sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinin 2’nci fıkrası; “Sigortaya esas alınacak bedeller, işin kendisi için sözleşme bedeli, her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ve benzeri için ise piyasa rayiçlerine göre hesaplanan bedellerdir. Ödenen toplam hakediş tahakkuk tutarının (fiyat farkları dâhil) poliçedeki sigorta bedelini aşması ve/veya poliçede öngörülen sigorta bitiş tarihinin süre uzatımı veya cezalı çalışma sebebiyle aşılması hallerinde, zeyilname ile sigorta bedelinin artırılması ve/veya sigorta süresinin uzatılması zorunludur.” şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre, yüklenicinin yapım işinin yerine getirilmesinde genel bir koruma sorumluluğu bulunmaktadır. Sigorta yükümlülüğünün amacı, sözleşme konusu işin değer itibarıyla güvence altına alınması olduğundan, iş artışını içermeyen bir sigorta işleminin bu güvenceyi tam olarak sağlayamayacağı açıktır.

Yapılan incelemede, fiyat farkı ödenmesi ve iş artışı yapılması suretiyle sözleşme bedelinin aşıldığı bazı yapım işlerinde yüklenici tarafından ek sigorta poliçesi yapılmadığı ve bu nedenle tüm riskler sigorta bedelinin fiyat farkı ve iş artışı tutarı ile artan toplam hakediş bedelinden düşük kaldığı anlaşılmıştır.

Mevzuata uygunluğun sağlanması ve yüklenicinin koruma sorumluluğunun tam olarak tesis edilebilmesi için, yapım işlerinde süre uzatımı veya fiyat farkı verilen ve iş artışı yapılan hallerde ek sigorta poliçesi veya zeyilname düzenlettirilerek sigorta bedeli ve süresinin toplam hakediş bedeline yükseltilmesi gerekmektedir.