Üniversite muhasebe kayıtlarında yapılan inceleme sonucu, kuruma ait taşınmazlara yönelik değer artırıcı nitelikteki harcamaların hatalı olarak 630-Giderler Hesabında izlendiği görülmüştür.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 25 Maddi duran varlıklar hesap grubuna ilişkin düzenlemeler getiren “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 170’nci maddesinin (b) bendinde; maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o varlığın değerini, kullanım süresini,

ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan faydayı artıran veya üretilen mal veya hizmetlerin üretim maliyetini azaltan her türlü maliyetin, ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edileceği ve amortisman hesaplanmasında dikkate alınacağı ve bunlar dışında maddi duran varlıklar için yapılan her türlü normal bakım, onarım ve harcamaların gider olarak kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda da belirtildiği üzere değer artırıcı harcama; iktisadi kıymetin veya ilgili duran varlığın geliştirilmesi, ömrünün uzatılması ve kıymetinin artırılması amacıyla yapılan harcamalar olarak tanımlanabilir.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına ilişkin Yönetmelik’in “Kayıt değişikliği işlemleri” başlıklı 11’inci maddesinde; taşınmazlara yapılan değer artırıcı harcamaların, taşınmazın değerine ekleneceği belirtilmiştir.

47 sıra numaralı Amortisman ve Tükenme Payları Muhasebat Genel Müdürlüğü Tebliği’ne göre; taşınmazlar için 34.000 TL’yi aşan harcamalar, değer artırıcı harcama olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla taşınmazlar için 34.000 TL’yi aşan bakım, onarım, tamir ya da mahiyetindeki harcamaların, 630-Giderler Hesabında değil ilgili maddi duran varlık hesabına eklenmesi gerekmektedir.

Üniversite taşınmazlarına 2021 yılı içerisinde bakım, onarım ve yenileme amacıyla toplam 1.231.446,99 TL’lik değer artıcı harcama yapılmış olmasına rağmen bu tutarlar maddi duran varlıkların kayıtlı değerine eklenmeyerek doğrudan giderleştirilmiştir.

Yukarıda bahsedilen mevzuat hükümleri uyarınca, Üniversite tarafından çeşitli taşınmazlara yönelik yapılan değer artırıcı harcamaların ilgili maddi duran varlık hesaplarında izlenmesi gerekirken 630-Giderler Hesabı ile doğrudan giderleştirilmesi nedeniyle mali tablolarda toplam 1.231.446,99 TL tutarında hataya neden olunmuştur.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından bundan sonra yapılacak değer artırıcı harcamaların ilgili varlık kaydı ile ilişkilendirilecek şekilde kayıtlara alınmasının sağlanacağı ifade edilse de yapılan hatalı uygulamalar 2021 yılı mali tablolarında hataya sebebiyet vermiştir.