Belediyenin yıl sonu itibarıyla; “294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı”nın 390.721,91 TL borç, “299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı”nın ise 402.979,74 TL alacak bakiyesi verdiği, dolayısıyla 12.257,83 TL tutarındaki farkın 29 no.lu hesap grubunda eksi olarak yer aldığı tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “29 Diğer duran varlıklar” başlıklı 223’üncü maddesinde; “(1) Bu hesap grubu, duran varlık niteliği taşıyan ve duran varlık hesap gruplarına girmeyen, diğer duran varlıklar ile ilgili duran varlık hesaplarından, bu gruptaki hesaplara aktarılan amortismana tabi varlıkların birikmiş amortismanlarının izlenmesi için kullanılır.

(2) Diğer duran varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı 297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar Hesabı

299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-)” denilmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin, "294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı" açıklamasına ilişkin, “Hesabın niteliği” başlıklı 224’üncü maddesinde bu hesabın, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılacağı, "299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı" açıklamasına ilişkin, “Hesabın niteliği” başlıklı 228’inci maddesinde ise bu hesabın, diğer duran varlıklar hesap grubunda yer alan hesaplarda kayıtlı amortismana tabi duran varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarlarını izlemek için kullanılacağı, belirtilmiştir.

Ayrıca 04.11.2015 tarih, 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Amortisman ve Tükenme Payları Genel Tebliği’nin (Sıra No: 47) “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesinin yedinci fıkrasında; “Çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren amortismana tabi maddi duran varlıklardan 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı amortismana tabi tutulur.<span>” denilmektedir.</span>

Söz konusu 47 sıra no’lu tebliğe göre, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların 294 no.lu hesaba kaydı yapılırken amortismana tabi tutulmamış kısmının da amortismana tabi tutulması gerekmektedir. Bunun yanı sıra kullanılma olanağını yitirmiş varlıkların bilançoda net tutarı olmamakla birlikte, henüz elden çıkarılmadığı için 294 ve 299 no.lu hesaplarda takibine devam edilmelidir.

Yapılan incelemede 2020, 2021 ve 2022 yıllarının herbirinde söz konusu hesap grubunun 178.318,07 TL bakiye verdiği görülmüş olup 2023 yıl sonunda ise bu tutar eksi 12.257,83 TL olmuştur. Yıl içinde satışı yapılan iş makinesinin, satış kayıtlarının 294 ve 299 no.lu hesaplara kaydındaki hata, 2023 yılı sonunda bakiyenin eksi olmasına neden olmuştur.

47 Sıra No’lu Tebliğ hükümlerine göre kullanılma olanağını yitiren varlığın yıl sonunda tamamen amorti edilmesi ve söz konusu hesaplar olarak 29 no.lu hesap grubunun bakiye vermemesi gerekmektedir.

Belediye tarafından verilen cevapta; 294 ve 299 nolu hesaplara ait kayıtlar düzeltileceği ve kayıtların Muhasebat Genel Müdürlüğü Amortisman ve Tükenme Payları Genel Tebliği (Sıra No: 47) ile Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne uygun olarak yapılacağı, bu konuda Mali Hizmetler Müdürlüğü’ne talimat verildiği, belirtilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; hesapların düzeltileceği ve mevzuata uyulacağı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, önceki yıllara dönük yapılacak bir çalışma ile 294 ve 299 no.lu hesaplara yapılan kayıtların düzeltilmesi, bundan sonra da kullanılma olanağını yitiren varlıkların muhasebe kayıtlarının, Muhasebat Genel Müdürlüğü Amortisman ve Tükenme Payları Genel Tebliği (Sıra No: 47) ile Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne uygun yapılması gerekmektedir.