Amasya Belediyesi ile en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinde mevzuata aykırı hükümlerin yer aldığı görülmüştür.

Anayasa'nın 128'inci maddesinde, memur ve diğer kamu görevlilerinin aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümlerinin ise saklı olduğu belirtilmiştir.

Mahalli idarelerde düzenlenen sosyal denge sözleşmelerinin yasal dayanaklarını oluşturan gerek 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 32’nci maddesinde gerekse de 375 sayılı KHK’nin Ek 15’inci maddesinde; belediyelerin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine hangi usul ve esaslarda sosyal denge tazminatı ödenebileceği, ödenecek tazminatın aylık tavan tutarının nasıl belirleneceği ile ilgili hükümlere yer verilmiş, bunun dışında çeşitli düzenlemeler yapılabileceğine ilişkin herhangi bir kayda yer verilmemiştir.

Ayrıca, 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde; bu sözleşmenin Kanun'un uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmayacağı ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamayacağı belirtilerek sosyal denge sözleşmesinin 4688 sayılı Kanun kapsamında toplu sözleşme olarak sayılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

5. Dönem Toplu Sözleşme’nin Genel Hükümler başlıklı birinci kısmının 1’inci maddesinin ikinci fıkrasında ise söz konusu kararda düzenlenmeyen mali ve sosyal haklar hakkında ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, sosyal denge sözleşmesinde yer alan hükümlerde sosyal denge tazminat tutarının dışında; çalışanların eğitimi (madde 22), yıllık mazeret izni (madde 25), bayram yardımı (madde 26), muayene için hastaneye gidenlere vasıta temini (madde 29), doğal afet yardımı (madde 31) gibi çeşitli düzenlemelere yer verildiği, söz konusu hususun 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporu'nda da belirtilmesine rağmen düzenleyici herhangi bir işlem tesis edilmediği tespit edilmiştir.

Kamu İdaresinin cevabında, yeni yapılacak sosyal denge sözlemesinde çalışanların eğitimi, yıllık mazeret izni, bayram yardımı, muayene için hastaneye gidenlere vasıta yardımı ve doğal afet yardımı gibi düzenlemelere yer verilmeyeceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, sosyal denge tazminat ödemesine ilişkin yapılacak sözleşmenin 4688 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda düzenlenmesi gerekmektedir.