4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (b) bendinde öngörülen şartlar oluşmadığı halde 630.000,00 TL sözleşme bedelli “Bez Çanta Alımı” işinde pazarlık usulü ile ihaleye çıkıldığı görülmüştür.

Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin dördüncü fıkrası gereğince, açık ihale usulü ile belli istekliler arasında ihale usulü temel ihale usullerinden olup, pazarlık usulü istisnai bir ihale usulüdür ve sadece Kanun’da belirtilen özel hallerde uygulanmalıdır.

Kanun’un pazarlık usulü ile ihaleye çıkılabilmesinin şartlarını düzenleyen 21’inci maddesinin (b) bendinde ise;

“Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.”

Denilmek suretiyle, pazarlık usulü ile ihaleye çıkılmasında özel haller sayılmıştır.

10.12.2018 tarihli ve 30621 sayılı Resmi Gazete’de 7153 sayılı Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmış ve 01.01.2019 tarihi itibariyle plastik poşetlerin ücretli olması kararı alınmıştır. 11.01.2019 tarihinde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından genelge yayımlanarak özetle belediyelerin bu konudaki toplum bilincinin artması yönünde katkıda bulunmaları istenmiştir. Bu sebeple İdare tarafından 01.02.2019 tarihinde söz konusu alım işinin ihalesi yapılmıştır.

Açık ihaleye ilişkin süreler ve mevcut durum göz önünde bulundurulduğunda öngörülemezlik ve ivedilik hususları hasıl olduğundan 21(b) usulüne başvurulabilir . Ancak, alıma ilişkin belgeler incelendiğinde malların tek seferde ya da kısa sürede temin edilmeyeceği, sözleşme tarihinden itibaren partiler halinde 75 günlük bir süreye yayılacağı görülmüştür. Her ne kadar sonrasında iş eksilişi yapılarak ürün sayısı düşürülmüş olsa da peyder pey alımdan vazgeçildiğine dair bir durum bulunmamaktadır. Zaten böyle bir karar olsaydı bile bunun ihaleden önce var olması gerekecekti ancak sonuç ilanında da görüldüğü üzere malların temini 75 güne yayıldığı için ihaleye konu edilen tüm mallar için ivedilikten bahsetmek mümkün değildir.

Bu sebeple söz konusu alımın, temel ihale usulleri tercih edilerek ihale edilmemesi ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (b) bendine göre gerekli şartlar oluşmadığı halde istisnai bir ihale usulü olan pazarlık usulünün tercih edilerek ihale edilmesi anılan madde hükümleri yanında Kanun’un 5’inci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında yer alan ihale ilkelerine de aykırılık teşkil etmektedir.