Araç kiralamalarına dair hizmet alımlarında, 237 sayılı Taşıt Kanunu’na tabi olan bazı araçların yakıt dahil olarak ihale edildiği görülmüştür.

237 sayılı Taşıt Kanunu’nun “Kanunun şümulü” başlıklı 1’inci maddesinde;

“a) Genel bütçeye dahil dairelerle katma ve özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri,

(…) bu Kanun hükümlerine tabidir.”, 2’nci maddesinde;

“Traktör, arazöz, motorla işleyen her çeşit ziraat ve inşaat makineleri, hava taşıtları ve zırhlı ambulanslar ile münhasıran askeri maksatlar için kullanılan ve ordunun silah ve teçhizatından madut bulunan taşıtlar bu kanun hükümlerine tabi değildir” hükümleri yer almaktadır.

Aynı Kanun’un 12’nci maddesine dayanılarak Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde de 237 sayılı Kanun’a tabi olan kurumlar ve taşıtların kapsam dahilinde olduğu belirtilmiştir.

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin “Temel Amaç”

başlıklı 5’inci maddesinde;

“Kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının temel amacı, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanmasıdır”,

“Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinin (ç) bendinde;

“(Değişik: 15/9/2014 - 2014/6814 md. 1) Taşıtlar, yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde su ve kanalizasyon idareleri, 237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamındaki idareler arasında bulunmakta olup traktör, arazöz, motorla işleyen her çeşit ziraat ve inşaat makineleri, hava taşıtları ve zırhlı ambulanslar ile askeri amaçla kullanılan taşıtlar dışında kalan tüm taşıtların Kanun kapsamında olduğu görülmektedir.

Bu nedenle 237 sayılı Taşıt Kanunu’na tabi olan idarelerin, hizmet alımı kapsamında olup traktör, arazöz, motorla işleyen her çeşit ziraat ve inşaat makineleri, hava taşıtları, zırhlı ambulanslar ile münhasıran askeri maksatlar için kullanılan ve ordunun silah ve teçhizatından madut bulunan araçlar dışında kalan tüm araçları yakıt hariç olarak kiralaması gerekmektedir.

Yapılan inceleme neticesinde, İdare tarafından yapılan ve aşağıda yer alan ihalelerde

237 sayılı Taşıt Kanunu’na tabi olan bazı taşıtların yakıt hariç olarak ihale edilmediği görülmüştür.

Tablo 10: Taşıt Kanunu Kapsamındaki Tüm Taşıtların Yakıt Hariç Olarak İhale Edilmediği Kiralama Hizmet Alımları

Yukarıda da belirtildiği üzere İdarenin traktör, arasöz, motorla işleyen ziraat ve inşaat makineleri gibi araçları dışında kalan bütün araçlarını yakıt hariç olarak temin etmesi mevzuat

hükümlerinin açık bir gereğidir. Şehir merkezinden uzakta çalıştırılacak araçlarla ilgili yakıt tasarrufunu sağlayacak bir uygulamaya ihtiyaç varsa bunun ilgili mevzuatında düzenlenmesi gerekmektedir. Aksi durum idarelerin kendince zorunlu gördüğü hallerde mevzuata aykırı işlem yapması sonucunu doğuracaktır.

Bu itibarla taşıt kiralama hizmet alımları kapsamında yer alan ve 237 sayılı Taşıt Kanunu’na tabi olan araçların kiralanmasında, anılan Usul ve Esasların tasarruf amacına yönelik yapılan düzenlemelerine uygun hareket edilmesi gerekmektedir.