Eynesil Belediyesinin yetki ve sorumluluk alanı içinde kalan sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerinin takip ve tahsil edilmediği görülmüştür.

5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinin (s), (ş) ve (z) fıkralarında; “Geçiş Hakkı”, “Geçiş Hakkı Sağlayıcısı” ve “İşletmeci” tanımlamaları yapılmıştır.

Aynı Kanun’un 22’nci maddesinin birinci fıkrasında “Geçiş hakkının kapsamı” belirlenmiş, 25'inci maddesinde de işletmeci ile geçiş hakkı sağlayıcısının anlaşma serbestisi çerçevesinde geçiş hakkına ilişkin anlaşmalar yapabileceği düzenlenmiştir.

Geçiş hakkı ve bu hakka uygulanacak ücret tarifesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından 27.12.2012 tarih 28510 sayılı Resmi Gazete’de “Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik” yayımlanmıştır.

Yönetmelik’te, işletmeci ve geçiş hakkı sağlayıcısının geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları belirlenen ilkeler doğrultusunda serbestçe yapabileceği; anlaşma yapmaya ve geçiş hakkına ait ücretlerin tahsiline ise geçiş hakkına konu olan taşınmazın sahibi veya taşınmaz üzerinde hak sahibi olanların yetkili olduğu ifade edilmiştir. 01.01.2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere geçiş hakkı ücretleri tarifesi Yönetmelik’e eklenmiş olup geçiş hakkı ücretinin Geçiş Hakkı Ücret Tarifesi’nde belirtilen fiyatları aşamayacağı ve bu fiyatların her mali yılın başında Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırılacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre, telekomünikasyon alt yapı ve şebekelerinden alınması gereken geçiş hakkı bedelleri, belediyelerin tasarrufu alanında bulunan taşınmazlardan geçirilen telekomünikasyon alt yapı ve şebekelerinden doğmaktadır.

Yapılan incelemede, geçiş hakkı sağlayıcısı konumundaki Eynesil Belediyesi ile herhangi bir işletmeci arasında geçiş hakkı ücretleri tarifesinin Yönetmelik’e eklendiği 01.01.2014 tarihinden bu yana akdedilmiş bir sözleşmenin bulunmadığı tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun "Belediye başkanının görev ve yetkileri" başlıklı 38'inci maddesinin (f) bendi ile belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etme görevi belediye başkanına verilmiş ve bu konuda belediye başkanı birinci derecede sorumlu kılınmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun "Gelirlerin toplanması sorumluluğu" başlıklı 38’inci maddesinde "Kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanlar, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur." denilmektedir. Gelirlerin tahakkuk ve takip görevi, aynı Kanun’un “Mali hizmetler” başlıklı 60’ıncı maddesinde Mali Hizmetler Birimine; gelirlerin tahsil görevi ise "Muhasebe Hizmeti ve Muhasebe Yetkilisinin Yetki ve Sorumlulukları<i>" </i>başlıklı 61’inci maddesinde Muhasebe Yetkilisine verilmiştir. Anılan Kanun maddelerindeki hükümlere göre, ilgili kamu görevlileri Belediye gelirlerinin tahakkuk, tahsil ve takip süreçlerini yürütmekle yükümlüdürler.

Yapılan incelemede, geçiş hakkı sağlayıcısı konumundaki Eynesil Belediyesi ile herhangi bir işletmeci arasında geçiş hakkı ücretleri tarifesinin Yönetmelik’e eklendiği 01.01.2014 tarihinden bu yana akdedilmiş bir sözleşmenin bulunmadığı tespit edilmiştir.

Belediye tarafından verilen cevapta; Belediyenin gelir kaybına uğramaması için; mevzuatın öngördüğü anlaşmaların, geçmiş yıllardaki gelir kayıplarını da telafi edecek şekilde, ilgili işletmecilerle yapılarak geçiş hakkı bedellerinin tahsilatına başlanması için birimlerle çalışmalar yapılacağı, birimlere gerekli talimat verildiği belirtilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; mevzuatın öngördüğü anlaşmaların, ilgili işletmecilerle geçmiş yıllardaki gelir kayıplarını da telafi edecek şekilde yapılarak geçiş hakkı bedellerinin tahsilatına başlanması için çalışmaların başlandığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, Belediyenin gelir kaybına uğramaması için; mevzuatın öngördüğü anlaşmaların, ilgili işletmecilerle geçmiş yıllardaki gelir kayıplarını da telafi edecek şekilde, yapılarak geçiş hakkı bedellerinin tahsilatının yapılması gerekmektedir.