Karar Künyesi
Çevre temizlik vergisinin hatalı grup ve dereceler üzerinden tahakkuk ettirildiği buna bağlı olarak bazı mükelleflerden fazla bazılarından eksik vergi tahsilatı yapıldığı görülmüştür.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44'üncü maddesi ile ihdas edilen çevre temizlik vergisi, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekilde kullanılan binalardan alınmaktadır. Söz konusu maddeye göre verginin mükellefi söz konusu binaları kullananlar olup mükellefiyet binaların kullanımı ile başlamaktadır.
Yasa koyucu tarafından verginin tahakkuk ve tahsilinde ikili bir ayrıma gidilmiş, su ihtiyacını belediyece tesis edilmiş su şebekesinden karşılayan binalar ile işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar için farklı düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelere göre işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisi söz konusu Kanun maddesinde 7 grup ve 5 dereceden müteşekkil olan tarife üzerinden hesaplanarak alınacaktır. Ancak bu hesaplamanın yapılabilmesi için vergi alınacak bir binanın hangi grup ve derece içerisinde yer aldığının belirlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede aynı Kanun maddesince, belediye meclislerine bulundukları mahallin sosyal ve ekonomik farklılıkları ile büyüklüklerini de dikkate alarak binaların hangi dereceye gireceğini tespit etme yetkisi verilmiş, bina gruplarının belirlenmesi için ise Cumhurbaşkanına (2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda 02.07.2018 tarih ve 700 sayılı KHK ile yapılan değişikliğin yürürlük tarihinden önce Bakanlar Kuruluna) yetki verilmiştir.
Bakanlar Kurulu bu yetkiye dayanarak, 2005/9817 sayılı Karar’ı ile işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ilişkin grupları aşağıdaki şekilde belirlemiştir.
Tablo 8:Çevre Temizlik Vergisi Bina Grup ve Dereceleri
BİNA GRUPLARI | 1-Öğrenci sayısı: (Okul,yurt,kreş,dershane, kurs,eğitim merkez, anaokulu, yuva vb. eğitim ve öğretim faaliyeti yapılan binalar.) | 2- Yatak kapasitesi: (Konaklama tesisleri ile hastahaneler ve diğer yataklı sağlık tesislerine ait binalar.) | 3- Kullanım alanı (m2): a) Her türlü yeme, içme ve eğlence yerleri. | b)Daimi surette faaliyet gösteren lunapark, panayır, fuar, stadyum, hipodrum, spor salonu gibi yerler ile eşya depolamaya mahsus olan yerler. | 4- Koltuk sayısı: (Sinema, tiyatro, opera, bale vb. biletle girilen koltuklu eğlence yerleri. | 5-Personel sayısı: (1, 2, 3 ve 4 üncü sıradakiler hariç, ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyetler için kullanılan binalar ile bunlar dışında kalan faaliyetlere mahsus binalar.) |
I.GRUP | 750’den fazla | 500’den fazla | 1000’den fazla | 5000’den fazla | 2000’den fazla | 300’den fazla |
II.GRUP | 750-500 | 500-300 | 1000-500 | 5000-4000 | 2000- 1500 | 300-200 |
III.GRUP | 499-250 | 299-150 | 499-250 | 3999-3000 | 1499- 1000 | 199-100 |
IV.GRUP | 249-100 | 149-50 | 249-100 | 2999-2000 | 999-500 | 99-50 |
V.GRUP | 99-50 | 49-20 | 99-50 | 1999-1000 | 499-250 | 49-10 |
VI.GRUP | 49-20 | 20’den az | 50’den az | 999-500 | 249-100 | 9-4 |
VII.GRUP | 20’den az | - | - | 500’den az | 100’den az | 3 ve daha az, konutlar |
Aynı Karar’da belediye meclislerince, mükellefler dikkate alınmaksızın bina grupları itibarıyla derecelere intibak yapılacağı, yapılan intibak işleminin de mükelleflere ilan edileceği belirtilmiştir. Buna göre belediye meclislerinin yukarıda yer alan tablodaki gruplar için ayrı ayrı bina derecelerini belirleyecektir. Söz konusu tabloya göre örneğin, kurs şeklinde kullanılan bir binada, bu binanın hangi grupta yer aldığının tespitinde öğrenci sayısı belirleyici olurken, bu binanın hangi dereceye dâhil olduğu ise belediye meclis kararına göre belirlenecektir. Aynı şekilde, konaklama tesisi olarak kullanılan bir binanın grubu yatak kapasitesine göre değişirken, bu binanın hangi dereceye dâhil olacağı belediye meclisi kararı ile belli edilecektir.
Vergi alınacak binaların derece ve grupları bu şekilde belirlendikten sonra, 2464 sayılı Kanun’un mükerrer 44’üncü maddesinde oluşturulan ve aşağıya da alınan tarifeye göre vergi hesaplanacaktır. Buna göre örneğin, anılan Bakanlar Kurulu Kararı'na göre 3’üncü grupta olup belediye meclis kararına göre 2’nci derece yer alan bir binanın vergisi 1.750,00 TL olacaktır.
Tablo 9:Çevre Temizlik Vergisi Tarifesi
Bina Grupları | Bina Dereceleri ve Yıllık Vergi Tutarları (TL) | ||||
1. Derece | 2. Derece | 3. Derece | 4. Derece | 5. Derece | |
1. Grup | 5625 | 4500 | 3500 | 3125 | 2625 |
2. Grup | 3500 | 2625 | 2125 | 1750 | 1625 |
3. Grup | 2625 | 1750 | 1625 | 1125 | 875 |
4. Grup | 1125 | 875 | 662 | 562 | 450 |
5. Grup | 662 | 562 | 387 | 375 | 312 |
6. Grup | 375 | 312 | 200 | 175 | 136 |
7. Grup | 136 | 107 | 75 | 62 | 47 |
İşyeri ve diğer şekilde kullanılan binalara ilişkin çevre temizlik vergisinin hesaplanmasına ilişkin düzenlemeler yukarıda açıklandığı gibi olmakla beraber, Kurumun söz konusu vergiye ilişkin iş ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, bazı mükelleflere ilişkin tahakkukların hatalı derece ve gruplar üzerinden yapıldığı görülmüştür.
Bu durum, çevre temizlik vergisinin hukuka uygun biçimde tarh ve tahakkuk ettirilmesine engel olduğu gibi, bazı mükelleflerden eksik vergi tahsilatı yapıldığı için gelir kaybına neden olmaktadır.
Bu itibarla, söz konusu vergiye ilişkin iş ve işlemlerin yasal düzenlemelere uygun yürütülmesini, eksik vergi alınması nedeniyle gelir kaybına uğranılmamasını teminen; mükellef beyanlarının mevzuata ve Belediye Meclisinin almış olduğu karara uygun hale getirilmesi için
213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve diğer ilgili mevzuat kapsamında düzeltici işlemlere başlanılması gerekmektedir.
Belediyece, hatalı tahakkukların sistemsel bir sorundan kaynaklandığı, hatanın giderilmesine ilişkin düzeltme çalışmalarına başlanıldığı bildirilmiştir.