Kadrolu işçiler için ayrılan kıdem tazminatı karşılığı tutarlarının eksik olduğu, 696 sayılı KHK ile belediye şirketinde işçi statüsüne geçen personel ve memur personel için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca, personel hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından ödenmesi gerekmektedir. Nitekim Belediyede 696 sayılı KHK kapsamında doğrudan personel hizmet alım sözleşmesi çerçevesinde çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları Belediye tarafından ödenmektedir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel kavramlar” başlıklı 5’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (c) bendinde, ihtiyatlılık kavramı gereği, muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelik’te belirtilen durumlarda karşılık ayrılacağı belirtilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in “Faaliyet sonuçları tablosu ilkeleri” başlıklı 6’ncı maddesinin 1’inci fıkrasının (d) bendinde, koşullu yükümlülüklerden kaynaklanan ve kamu idarelerinden kaynakların çıkışına neden olabileceği güvenilir bir biçimde tahmin edilen tutarlar için karşılık ayrılacağı ve faaliyet sonuçları tablosuna yansıtılacağı hüküm altına alınmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 330’uncu maddesinde, 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’nın niteliği ile ilgili olarak, bu hesabın belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı; 331’inci maddesinde, hesaplanan kıdem tazminatı karşılık tutarlarının 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’na alacak, 630-Giderler Hesabı’na borç kaydedileceği belirtilmiştir.

Sosyal güvenlik mevzuatına göre, emekli olan memurlara Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından emekli ikramiyesi ödenmekte ve ödenen emekli ikramiyeleri memurun çalıştığı idareden tahsil edilmektedir.

Kadrolu İşçiler ve belediye şirketinde işçi statüsünde çalışan personel, İlgili mevzuatında belirtilen şartların gerçekleşmesi halinde kıdem tazminatı almaya hak kazanmaktadır.

Yapılan incelemede, kadrolu işçiler için uzun vadeli kıdem tazminatı karşılığının eksik hesaplandığı; belediye şirketinde işçi statüsünde çalışan personelin kıdem tazminatı ve memur personelin emekli ikramiyeleri için karşılık ayrılmadığı görülmüştür.

Kurumun 2020 yılı mali tablolarına göre, 372 hesabında 5.700.000,00 TL, 472 hesabında ise 6.037.500,00 TL olmak üzere sadece kadrolu işçiler için ayrılmış toplam 11.787.500,00 TL kıdem tazminatı karşılığı yer almaktadır. Kurumdan alınan bilgilere göre, ilgili mevzuatı uyarınca memur personelin hak edilmiş emekli ikramiyesi tutarı 14.165.162,48 TL ve kadrolu işçilerin hak edilmiş kıdem tazminatı tutarı 51.603.790,88 TL olmak üzere ayrılması gereken toplam kıdem tazminatı karşılığı tutarı 65.768.953,36 TL olmalıdır. Ayrıca bu tutarın üzerine 696 sayılı KHK kapsamında belediye şirketinde işçi statüsünde çalışan personelin hak edilmiş kıdem tazminatı tutarının da ilave edilmesi gerekmektedir.

Buna göre mevcut durum ve mali tablolar karşılaştırıldığında, 372 ve 472 Hesaplarının mali tablolarda en az 53.981.453,36 TL eksik yer aldığı düşünülmektedir.

372 ve 472 hesapları Kurumun cari yılda ve sonraki dönemde ödeyeceği kıdem tazminatlarını göstermektedir. Bu tazminatlar personel harcamalarının planlanması ve

bütçeleştirilmesinde dikkate alınması gereken önemli bir gider unsurudur. Ayrıca bu hesaplarda görünen tutarlar Kurum için bir yükümlülük mahiyetindedir. Dolayısıyla hem personel harcamalarının daha iyi planlanabilmesi hem de yükümlülüklerin mali tablolarda gerçeğe uygun biçimde görünmesi için 372 ve 472 hesaplarının mevzuata uygun biçimde kullanılmasının gerekli olduğu değerlendirilmektedir.