İdarece ihalesi yapılan bazı yapım işlerinde, projelerinde yer almayan (uygulama, kesin veya ön projesinde) imalatların yapıldığı görülmüştür.

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde; mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;

-Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

-İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin

%10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise %20 'sine kadar oran dâhilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği belirtilmektedir.

Örnek olarak, Başakşehir Ata Sporları Merkezi İnşaatı İşi kapsamında yaptırılan Büyükçekmece-Beylikdüzü İlçesi Kordonboyu Düzenleme İnşaat İşinde, Fen İşleri Dairesi Başkanı Oluru ile sözleşmeye esas proje içinde olmadığı halde İlçe Belediyesine ait otopark düzenlenmesi yapılması ve Gaziosmanpaşa Küçükköy Mahallesi Stadyum ve Zeminaltı Otopark İnşaatı” işinde de ilçe belediyesi mülkiyetindeki taşınmaza prefabrik bina inşa edilmesi işin projesinde yer almamaktadır.

İdarece iş artışı kapsamında yapılan bu imalatların işin projesine uygun olarak, İş artışı kapsamında gerçekleştirilecek imalatlardan olması, teknik olarak asıl işten ayrılmaması, işin fen ve sanat kuralları çerçevesinde tamamlanabilmesi için yapılması zorunlu imalatlar olması, sözleşmeye esas proje kapsamında olması ve işin esaslı unsurunu değiştirmeyip teknik olarak tamamlanmasının mümkün olduğu hallerde yerine getirilmesi gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine İdare tarafından özetle; Başakşehir Ata Sporları Merkezi İnşaatı İşi kapsamında yaptırılan Büyükçekmece-Beylikdüzü İlçesi Kordonboyu Düzenleme İnşaat İşi'nde, Fen İşleri Dairesi Başkanı Oluru ile sözleşmeye esas proje içinde olmadığı halde İlçe Belediyesine ait otopark düzenlenmesinin, bahse konu projenin mütemmim cüzü niteliğinde olduğu, dolayısıyla bu alandaki imalatlar yapılmadan projenin tamamlanmasının mümkün olmadığı, bununla birlikte söz konusu alana yapılan imalatların peyzaj niteliğinde ve herhangi bir gelir getirici nitelik taşımadığı hususları göz önünde bulundurularak imalat yapıldığı, Gaziosmanpaşa Küçükköy Mahallesi Stadyum ve Zeminaltı Otopark İnşaat işinde de 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14'üncü maddesinin b fıkrasında belirtilen, belediyelerin spor ve sporculara yönelik yardım ve destek görevinin olduğu göz önünde bulundurularak, söz konusu projenin uygulanabilmesi için proje alanında mevcut bulunan spor kulübüne ait yapı ve tesislerin kaldırılması zorunluluğu ve bölge halkının sportif ihtiyaçlarının kesintiye uğramaması adına yapıldığı ifade edilmiştir.

Büyükçekmece-Beylikdüzü İlçesi Kordonboyu Düzenleme İnşaat İşi'nde, yerinde yapılan tespitlerde bu imalatın mütemmim cüzü niteliği taşımadığı, öyle ki mütemmim cüzü niteliği taşısaydı bile; yukarıda belirtildiği üzere 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nda belirtilen, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin; sözleşmeye esas proje içinde kalması ve İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması şartlarını bir arada taşıması gerekirdi.

Projesinde olmayan alanın mütemmim cüzü niteliğinde olması, imalatlar yapılmadan projenin tamamlanamayacak olması veya gelir getirici nitelik taşımaması işin yapılmasını mevzuata uygun hale getirmeyecektir.

Gaziosmanpaşa Küçükköy Mahallesi Stadyum ve Zeminaltı Otopark İnşaatı işinde de belediyelerin spor ve sporculara yönelik yardım ve destek görevi eleştirilmemiş, işin İnşaat Özel Teknik Şartnamesinde öngörülen bu yapının önceden taşınmayıp, projesinde olmadığı halde ihale dosyası kapsamında taşınarak yapım bedellerinin ödenmesi eleştirilmiştir. Dolayısıyla yapılan işlerin mevzuatta belirtilen şartları taşımamasından dolayı İdare cevabı bulguyu karşılar nitelikte değildir.

Sonuç olarak; ihale kapsamında yapılacak ilave işlerin sözleşmeye esas proje içerisinde olması gerekmektedir.