ANSET Ltd. Şti. tarafından Antalya Büyükşehir Belediyesinden yüklenilen; yıllık olarak planlanmış ve teknik şartnamede belirlenmiş olan organizasyon ve kültürel işlerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin g bendinde yer alan parasal limitin altında

kalınması amacıyla kısımlara bölünerek alt yüklenicilerden temin edildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 2’nci maddesine göre, il özel idareleri ve belediyelerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları şirketlerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihaleleri bu Kanun hükümlerine göre yürütülmektedir. Kanun’un 3’üncü maddesinin (g) bendine göre, bu şirketlerin, ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli ikitrilyonüçyüzmilyar Türk Lirasını (2022 yılı için 33.494.082 TL) aşmayan mal veya hizmet alımları, ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç bu Kanun’a tabi değildir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 4.3.3’üncü maddesinde, idarelerin bu bent kapsamında gerçekleştirecekleri ve yıllık planlama yapılabilen (yıl boyunca alınması gereken) mal ve hizmet alımlarına ilişkin değerlendirmenin, bu mal ve hizmetlerin yıllık toplam yaklaşık maliyeti dikkate alınarak yapılacağı ve bu çerçevede söz konusu alımların anılan bent kapsamında yapılıp yapılmayacağına karar verileceği belirtilmiştir. Ayrıca planlanabilen yıllık ihtiyaçların bu bent kapsamında gerçekleştirilmesi amacıyla bölünmesinin Kanun’a açık aykırılık oluşturacağı düzenlenmiştir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 18’inci maddesinin ikinci fıkrasında; “Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir.” denilmektedir. İktisadi amaçla kurulan bir şirketin faaliyetlerini gerçekleştirirken, kuruluş amacına uygun hareket etmesi ve karlılığı daima ön planda tutması basiretli bir iş adamı gibi davranmanın bir gereğidir. Bu nedenle, sahip olunan ekonomik kaynaklarla kendi lehine sonuçlar doğuracak şekilde, verimliliği ön planda tutarak hukuki ve ekonomik tasarruflarda bulunması gerekmektedir. Aksi bir uygulama, şirketin iktisadi faaliyetiyle ilgili üçüncü şahısların (alacaklılar, finansal kuruluşlar, devlet gibi) haklarına zarar verebilecektir.

ANSET Ltd. Şti.’nin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Antalya Büyükşehir Belediyesinden 19.07.2022 tarihli ve 38.950.000,00 TL bedelli sözleşme ile yüklenilen “Antalya Büyükşehir Belediyesi 2022 Yılı Festivalleri Organizasyonu Hizmet Alımı İşi”, şartnamesinde belirtilen: “Altın Portakal Film Festivali”, “Gastronomi Festivali” ve “Piyano Festivali” işlerinden oluşmaktadır.

Şirket tarafından yüklenilen söz konusu ihale kapsamındaki ihtiyaçlar, aşağıdaki tabloda detayları belirtildiği üzere Kanun’un 3’üncü maddesinin (g) bendinde yer alan parasal limitin altında kalınması amacıyla parçalara bölünerek alt yüklenicilerden temin edilmiştir. Dolayısıyla Büyükşehir Belediyesinden sadece bir ihale ve 38.950.000,00 TL bedel ile yüklenilen işin, üç ayrı kısım halinde 40.330.736,57 TL bedel ile alt yüklenicilerden temin edildiği ve söz konusu alımlar neticesinde Şirket kaynaklarından 1.380.736,57 TL tutarında yersiz bir ödemeye katlanıldığı tespit edilmiştir.

Tablo 7:ANSET Ltd Şti Tarafından Gerçekleştirilen Organizasyonlar

Her ne kadar Şirket tarafından yüklenilen ihale kapsamındaki iş kalemleri arasında olan “Ulaşım ve Konaklama hizmetleri”nin temsil ağırlama giderleri kapsamına alınmış olduğu belirtilse de; Şirketin ticari faaliyetleri kapsamında yapılan ve Büyükşehir Belediyesinden yüklenilen işin kalemlerinin temsil ağırlama gideri olmayacağı, "Ulaşım ve Konaklama hizmetleri"nin bir ticari faaliyet çerçevesinde yapıldığı ortadadır.

Yine Şirket, Büyükşehir Belediyesinden sadece bir ihale ve 38.950.000,00 TL bedel ile yüklenilen işin, üç ayrı kısım halinde 40.330.736,57 TL bedel ile alt yüklenicilerden temin edildiği ve söz konusu alımlar neticesinde Şirket kaynaklarından 1.380.736,57 TL tutarında yersiz bir ödemeye katlanıldığı tespitine katılmadığını belirtmiş olup; 59. Antalya Altın Portakal Film Festivali için Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğünün

23.08.222 tarih 2022-5 sayılı Komisyon Kararı ile (festivalden önce) 2.000.000,00 TL mali destek sağlanacağını bildirdiği, bu mali desteğin alınacağı bilgisi ile harcamaların buna göre planlandığını, böylelikle toplam gelirin 40.950.000,00 TL olup şirketin zarar etmesinin söz konusu olmadığını belirtmiştir. Ancak; Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğünden 2.000.000,00 TL mali destek alınmış olması, Şirketin anılan işler kapsamında yapmış olduğu harcamaların niteliğini ve miktarını değiştiren bir husus değildir. Kaldı ki söz konusu mali desteğin gelmiş olması, 38.950.000,00 TL bedelle yüklenilen işin, parçalara bölünerek yüklenilen tutardan 1.380.736,57 TL daha pahalıya mal edildiği ve 40.330.736,57 TL harcanarak şirket kaynaklarından 1.380.736,57TL yersiz ödemede bulunulduğu gerçeğini

değiştirmemektedir.

Netice itibariyle Şirket tarafından parasal değerlerin altında kalınması amacıyla işin kısımlara bölünmesinin Kamu İhale Kanunu, yüklenilen işin sözleşme bedelinden daha yüksek tutarda temin edilmesinin ise Türk Ticaret Kanunu ile bağdaşmayacağı aşikardır. Dolayısıyla idarenin yapacağı ihalelerde gerek şirket menfaatlerini gerekse de mevzuat hükümlerini dikkate alması yerinde olacaktır.