Taksitli taşınmaz satış işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtları ile söz konusu satış işlemlerini gerçekleştiren Gecekondu ve Sosyal Konutlar Müdürlüğü kayıtları arasında uyumsuzluk bulunmaktadır.


Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 170’inci maddesinde 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabının, mahalli idarelere ait maddi duran varlıkların taksitle satılması durumunda ortaya çıkan alacaklar ve bir yıldan daha uzun bir sürede tahsili gereken diğer çeşitli faaliyet alacaklarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.


Mezkûr Yönetmelik’in “227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabının” işleyişini düzenleyen 171’nci maddesinde;


“(1) Diğer faaliyet alacakları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:


  1. Borç


    1. Maddi duran varlıkların taksitli satılması durumunda bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarlardan bir yıldan uzun bir sürede tahsili gerekenler bu hesaba, bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tahsili gerekenler 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark ve mevzuatı gereğince diğer kamu idarelerine ayrılması gereken paylar 630-Giderler Hesabına, ayrılmış olan birikmiş amortisman tutarı 257-Birikmiş


      Amortismanlar Hesabına borç; maddi duran varlığın kayıtlı değeri ilgili maddi duran varlık hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.


      …


  2. Alacak


    1. Bu hesapta kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına borç kaydedilir.


...” hükümleri yer almaktadır.


Anılan Yönetmelik’in 189’uncu maddesi (1) numaralı fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde taksitle satılan arsa ve arazilerin, kayıtlı değerinin 250-Arazi ve Arsalar Hesabına alacak, yine satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu farkın 600-Gelirler Hesabına alacak, satış bedelinden doğan alacakların ise ilgisine göre 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı veya 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına borç kaydedileceği ifade edilmiştir.


Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden ve açıklamalardan anlaşılacağı üzere, İdarece taksitli maddi duran varlık satılması durumunda söz konusu varlığın kayıtlı değeri ile hesaplardan çıkartılması, kayıtlı değeri ile satış bedeli arasında olumlu-olumsuz farkın sırasıyla 600-Gelirler Hesabı – 630-Giderler Hesabında izlenmesi ve satıştan kaynaklanan alacakların ise vadelerine göre 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı ile 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.


İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Belediyenin Gecekondu ve Sosyal Konutlar Müdürlüğü verilerine göre 2020 yılı sonu itibariyle taksitli taşınmaz satış işlemlerinden kaynaklanan toplam 25.608.612,35 TL alacağı bulunduğu ve söz konusu alacak tutarının 8.748.710,03 TL’lik kısmının 2021 yılında tahsil edileceği anlaşılmıştır. Buna göre İdarenin 2020 yılı sonu bilançosunda 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabının borç bakiyesinin 16.859.902,32 TL, 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabının borç bakiyesinin ise 8.748.710,03 TL olması gerekmektedir. Ancak 2020 yılı bilançosunda; 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı 15.506.308,72 TL, 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı ise 9.228.427,12 TL borç bakiyesi ile yer almaktadır.


Denetim tespitine binaen, İdare tarafından; Gecekondu ve Sosyal Konutlar Müdürlüğünden taksitli taşınmaz satış işlemlerine ait bilgilerin istenildiği ve verilecek cevaba göre gerekli düzeltmelerin yapılacağı ifade edilmiştir.


Sonuç olarak, İdarenin 2020 yılı mali tablolarında 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı 1.353.593,60 TL eksik tutarla, 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı ise 479.717,09 TL fazla tutarla yer almıştır.


Kararla ilgili sorunuz mu var?