ASAT Genel Müdürlüğünün % 95 ortak olduğu ALDAŞ adlı şirket ile 12.08.1996 tarihinde 12 yıllığına imzalanan ve yönetim kurulu kararlarıyla uzatılan yönetim ve danışmanlık sözleşmesi bulunduğu görülmüştür. İlgili sözleşmenin ekinde aşağıda tablosu yapılan işler belirtilmiş olup bu işler için ödenmesi gereken tutarlar belirlenmiştir. Ancak sonraki süreçte sözleşme gereğince yerine getirilmesi işler belirli bir iş tanımı çerçevesinde yapılmadığı, yerine getirilen işler için muayene kabul komisyonu kurulmadığı bir nevi personel hizmet alımı şekline dönüştürüldüğü görülmüştür.

Her yıl ALDAŞ, ASAT Genel Müdürlüğünün onayı sunulmak üzere bir sonraki yıl için her bir iş kalemine ait doğrudan masrafları ve genel giderleri kapsayan ayrı bir bütçe hazırlayacaktır. Tahmin edilen doğrudan masraflar ve genel giderler genel yekununa % 15’lik bir kar uygulayacaktır. Doğrudan masraflar bütçede yer alan her bir hizmetin yerine getirilmesi için gerekli ay sayısının adam-ay ücretleri ile çarpılması ile tespit edilecektir. Genel giderler ise ALDAŞ’ın ASAT’ın sorumluluğunda bulunan hizmetleri yerine getirirken yapacağı personel, kira, ulaşım, haberleşme, elektrik, su ve ofis harcamalarını kapsayacaklardır. Bu bütçeler her takvim yılı başlangıcından önce, geçmiş yılın son üç ayı içerisinde hazırlanacaktır. ALDAŞ beş yıllık bir plan hazırlayarak, yıllık bütçelerin gerçekleşme oranına göre bu planı her yıl revize edilir.” Şeklinde hüküm altına alınmıştır.

Yapılan sözleşme hükümlerinden anlaşılacağı üzere bütçede yer alan her bir hizmetin yerine getirilmesine bağlı olarak ilgili şirkete ödeme yapılması gerekliliği ifade edilmiştir. Ancak yapılan incelemelerde idarece aşağıda tablosu yapılan, sözleşme kapsamında şirket tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetler ayrıştırılamamakta olup bir bütün olarak ücret ödemesi yapılmaktadır.

Bu konuya örnek verilecek olursa; 2018 yılında Avrupa Yatırım Bankası ile İlişkilerin Yürütülmesine ilişkin hizmet bulunmamaktadır. Buna rağmen danışmanlık sözleşmesinde belirlenen fiyat aynen ödenmeye devam edilmektedir. Ayrıca idare tarafından bu hizmet alımına ilişkin herhangi bir muayene kabul komisyonu kurulmamış olup hakkedişlerde bir

kabul komisyonu tutanağına rastlanılmamıştır. Süreç şirket tarafından gönderilen evraklar içinde bulunan yerine getirilen danışmanlık hizmetlerine ilişkin herhangi bir bilgi içermemekte; personel maaşı, kira, enerji, ulaşım gibi masraflara % 15 kar eklenerek idareye intikal etmektedir. İdare tarafından da ilgili sorgulanmaksızın ödenmektedir.

Yani danışmanlık hizmet alımı olarak imzalanan sözleşmede hizmet odaklı bir hakediş anlayışından, belirlenen giderleri karşılanması amacı çerçevesinde ortağı olunan şirkete ait bütçe aktarımına doğru evrilmiştir.

Sonuç olarak ihalesiz de yapılmış olsa bu danışmanlık hizmet alımı neticesinde yerine getirilen iş tanımları yapılmalı ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine ilişkin idare bünyesinde Danışmanlık Hizmet Alımı Muayene Kabul Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde muayene ve kabul komisyonu kurulmalı ve bu komisyon tarafından kontrol yapıldıktan sonra şirkete hakedişlerinin ödenmesi gerekmektedir.

Tablo 18: 1996 Yılı Boyunca Aldaş’ın Asat’a Vermekte Olduğu Hizmetlerle İlgili Tahmini Bütçe

Kamu idaresi cevabında; “Raporun 12, 13 ve 14. Bulgularına ilişkin cevabımızda da ayrıntılı olarak açıklandığı üzere; birbirinin devamı niteliğinde olan ikraz anlaşmalarının gereği olarak ASAT’ ın ortağı olduğu ALDAŞ’ tan hizmet alımı için yapılan sözleşme ve buna bağlı iş ve işlemlerin hukuka uygun olduğu düşünülmektedir. ALDAŞ' ın proje yönetim birimi olarak yer aldığı tüm projeler deneyim gerektiren uluslararası finansman sağlanan işler ve bu çerçevede birbirine entegre ve birbirini tamamlayan yatırımlar olduğundan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun gecici 2'nci maddesine göre; 4734 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten önce ihale edileceği yazılı olarak duyurulmuş veya ilan edilmiş olan işler ilgili olduğu Kanun ve usullere söre sonuçlandırılacaktır.

Nitekim, bu husus daha evvel değerlendirilerek Sayıştay 6. Dairesinin 04.01.2016 tarih ve 267 numaralı ilamıyla ALDAŞ’ tan ihalesiz olarak hizmet alımı için yapılan iş ve işlemlerin hukuka uygun olduğu hükme bağlanmıştır.

Zira, ekli belgenin incelenmesinden de anlaşılacağı gibi imzalanan Danışmanlık Hizmet Alımı Sözleşmesi kapsamında ALDAŞ tarafından ifa olunan iş ve hizmetlere ilişkin sunulan hakkediş raporları ile eki dayanağı kanıtlayıcı belgeler üç kişiden ibaret idare teknik personelince kontrol edilerek düzenlenen Hakediş Raporu Kapağı onaylandıktan sonra ödemesi gerçekleştirilmektedir. Ek(10)

Öte yandan, Danışmanlık Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğinin “Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun ikinci kısmının beşinci bölümünde belirtilen danışmanlık hizmet alımlarının muayene ve kabul işlemleri ile muayene ve kabul komisyonlarının kuruluş ve çalışma esas ve usullerini tespit etmektir.”, “Kapsam” başlıklı 2 inci maddesinde “ Bu Yönetmelik, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının, anılan Kanunun 48-52 nci maddesi hükümlerine göre ihale ettikleri danışmanlık hizmet alımlarının muayene ve kabul işlemleri için 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 11 inci maddesi uyarınca kuracakları muayene ve kabul komisyonlarının kuruluş ve çalışma esasları ile muayene ve kabul işlemlerinde uygulanacak esas ve usulleri kapsar.”, denilmektedir.

Açıklanan nedenlerle, bulgu konusu uygulamanın mevzuata uygun olduğu kanaatine varılmıştır.” Denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında özetle bulguya iştirak etmemiş olup yapılan işlemlerin mevzuata uygun olduğu belirtilmiştir.

Bulgu da detaylı olarak belirtildiği üzere ASAT Genel Müdürlüğünün % 95 ortak olduğu ALDAŞ adlı şirket ile yapılan sözleşmede yapılan işler belirtilmiş olup bu işler için ödenmesi gereken tutarlar belirlenmiştir. Ancak sonraki süreçte sözleşme gereğince yerine getirilmesi işler belirli bir iş tanımı çerçevesinde yapılmadığı, yerine getirilen işler için muayene kabul komisyonu kurulmadığı bir nevi personel hizmet alımı şekline dönüştürüldüğü görülmüştür.

Sonuç olarak ihalesiz de yapılmış olsa bu danışmanlık hizmet alımı neticesinde yerine getirilen iş tanımları yapılmalı ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine ilişkin idare bünyesinde Danışmanlık Hizmet Alımı Muayene Kabul Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde muayene ve kabul komisyonu kurulmalı ve bu komisyon tarafından kontrol yapıldıktan sonra şirkete hakedişlerinin ödenmesi gerekmektedir.