Belediyenin hesap ve mali tablolarında yapılan incelemede doğrudan temin ya da pazarlık usulüyle yapılan mal, hizmet alımlarının ve yapım işlerinin mevzuatta öngörülen %

10’luk sınırı aşmasına rağmen aşan kısım için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmadığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un "Temel ilkeler" başlıklı 5’inci maddesi idarelerin ihtiyaçlarını öncelikle açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usulüyle karşılamasına, diğer usullere ise ancak kanunda gösterilen özel hallerde başvurulması gerektiğine işaret etmektedir. Madde metninde bahsedilen özel haller, Kanun’un 21 ve 22’inci maddelerinde sayılmış olup bu şartların ortaya çıkması durumunda dahi idareye takdir yetkisi tanınmakta, açık ihale veya belli istekliler arasında ihale yapılmasının önünde bir engel bulunmamaktadır. Kanun koyucu, bu takdir yetkisine de miktar yönünden sınırlama getirmiş olup 62’nci maddenin 3’üncü fıkrasının (ı) bendine göre 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamayacaktır. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21.2’nci maddesine göre %10 oranı hesaplanırken kamu kurum ve kuruluşlarının yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarı dikkate alınacak ve mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı hesaplanacaktır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21.4’üncü maddesi gereği mahalli idarelerde uygun görüş için Kamu İhale Kuruluna başvurmakla görevli ve yetkili olanlar üst yöneticiler olup bu konuda yetki devredilmiş olsa bile yetki devredilenlerin başvuruları kabul edilmeyecektir.

Balçova Belediyesi hesaplarında yapılan incelemede, kurumun 2020 yılında mal alımları için 8.150.000,00 TL, hizmet alımları için 23.774.000,00 TL, yapım işleri için 2.841.000,00 TL tutarında ödenek ayırdığı,2020 yılı için öngörülen limitin mal alımları için 815.000,00 TL, hizmet alımları için 2.377.400,00 TL, yapım işleri için 284.100,00 TL olduğu, 2020 yılı içinde 21 ve 22’nci madde kapsamında 7.886.469,22 TL tutarında mal alımı, 4.775.156,83 TL hizmet alımı, 520.709,82 TL tutarında yapım işi yaptığı, doğrudan temin limitlerinin mal alımları için yaklaşık 10 kat, hizmet alımları ve yapım işleri için yaklaşık 2 kat aşıldığı buna rağmen %10’u aşan kısım için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmadığı tespit edilmiştir.

Tablo 13: 21/f ve 22/d Doğrudan Temin Limitleri

Sonuç olarak mal ve hizmet alımları için öngörülen üst sınırın aşılmasına rağmen uygun görüş alınmamasının mevzuata aykırı olduğu, Kanun’da ve Tebliğ’de emredici hüküm niteliği taşıyan düzenlemelere riayet edilmesinin gerekli olduğu değerlendirilmektedir.