Selçuk Üniversitesince, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesinin (d) bendine göre doğrudan temin yöntemiyle temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılan alımlarda piyasa fiyat araştırması yapılmadığı görülmüştür.

Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin son fıkrasında; bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma yeterlik kuralları arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçların temin edilebileceği belirtilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Doğrudan temine ilişkin açıklamalar” başlıklı 22’nci maddesinin 22.1.1.4’üncü bendinde, Kanun’un 22’nci maddesine göre ihtiyaçların karşılanmasında görevlendirilen kişi veya kişilerin piyasada fiyat araştırması yapması ve buna ilişkin belgeleri dayanakları ile birlikte onay belgesine eklenmesinin zorunlu olduğu, gerekli görülmesi halinde, fiyat araştırmalarının, ilgili İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yaklaşık maliyetin belirlenmesine ilişkin esas ve usuller çerçevesinde yapılabileceği belirtilmiştir.

İlgili İhale Uygulama Yönetmeliklerinde, yapılacak piyasa araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; üreticilerden, ana bayilerden, toptancılardan, yetkili satıcılardan ve satıcılardan fiyat veya proforma fatura alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun fiyatların netleştirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Üniversite tarafından Kanun’un 22’nci maddesinin (d) bendine göre temsil ağırlama faaliyetleri kapsamındaki ihtiyaçlara ilişkin alımlar; tek satıcıdan fiyat alınarak ve bu fiyata ilişkin belgeleri dayanakları ile birlikte onay belgesine eklenmeksizin gerçekleştirilmektedir.

Söz konusu alımlar yapılırken; piyasada bu malları üreten veya pazarlayan, sektörde lider gerçek veya tüzel kişilerden fiyat veya proforma fatura alınması, fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazı yazılması, bu yazıda alım yapılacak mal veya hizmetin niteliği, miktarı, teslim süresi, nakliyesi, sigortası ve diğer özel şartların (idari ve teknik şartlar) belirtilmesi, alımlara ilişkin bildirimlerin faks, posta, e-posta gibi iletişim araçlarıyla potansiyel tedarikçi ya da hizmet sunucularına duyurulması ve benzeri uygulamaların yapılması belirli standartlar çerçevesinde sağlıklı bir fiyat araştırması yapılmasına yardımcı olacaktır.

Üniversite tarafından, doğrudan temin yöntemiyle temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında 2021 yılında bir adet alım gerçekleştiği ve bahse konu alım ile ilgili olarak ise piyasa fiyat araştırma tutanağı düzenlendiği bildirilmiştir. Ancak Üniversitenin 2021 yılı Birleştirilmiş Veriler Defteri üzerinden yapılan incelemede, temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yıl içerisinde on sekiz kez alım yapıldığı tespit edilmiş olup, yapılan alımlarda piyasa fiyat araştırması yapılmamıştır.

Açıklanan nedenlerle doğrudan temin yöntemiyle temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında gerçekleştirilen alımların fiyat araştırmasının belirli standartlar çerçevesinde her türlü piyasa araştırması yapılarak rekabet, saydamlık, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlayacak şekilde gerçekleştirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.