Satın alınan tüketim malzemelerinin tamamı 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabında muhasebe kaydına alınmasına müteakip aynı muhasebe işlem fişiyle çıkış işlemleri yapılarak doğrudan giderleştirilmektedir.

Taşınır Mal Yönetmeliği'nin 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında; taşınırlar, edinme şekline bakılmaksızın kamu idaresince kullanılmak üzere teslim alındığında girişinin yapılacağı; tüketime verildiğinde, satıldığında, başka harcama birimlerine devredildiğinde, bağışlandığında veya yardım yapıldığında, çeşitli nedenlerle kullanılamaz hale geldiğinde, hurdaya ayrıldığında veya kaybolma, çalınma, canlı taşınırın ölümü gibi yok olma hallerinde çıkışının kaydedileceği belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı ile ilgili “Hesabın niteliği” başlıklı 115 inci maddesinde; kurumlarca satılmak, üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tüketilecek veya paraya çevrilecek varlıkların izlenilmesi için kullanılacağı ifade edilmiş,

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 116 ncı maddesinde; satın alınan veya üretilen ilk madde ve malzemelerin bir taraftan maliyet bedelleri ile 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına borç, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedileceği; tüketilmek amacıyla kamu idaresinin ilgili birimlerine verilen veya kullanılan ilk madde ve malzemelerin ise 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına alacak ve 630 Giderler Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Belirtilen Yönetmelik hükümlerinde, kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzemelerin, 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına kaydedilmesi ile bu hesaba ilişkin alacak kayıtlarının, ilgili ilk madde ve malzemelerin tüketilmek üzere diğer birimlere verilmesi veya kullanılması halinde yapılabileceği hususuna açıklık getirilmiştir.

Muhasebe verileri üzerinde yapılan incelemelerde, ilk madde ve malzeme hesabına yıl içerisinde 5.700.939,04 TL borç kaydı yapıldığı ancak bu tutara ilişkin kayıtların aynı yevmiye

numarası içerisinde ilgili hesabın alacak kaydının çalıştırılması ile giderleştirildiği ve böylece bilançoda 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı’nın bakiye vermediği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespitine binaen, idare tarafından gerekli işlemlerin başlatılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak belirtilen mevzuat hükümlerinden de görüleceği üzere kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tüketilecek veya paraya çevrilecek varlıkların giderleştirilmesinde, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda muhasebe işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.