Kurumun, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın meclis kararıyla parkomat işletmelerini belediye şirketine devrettiği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun Şirket kurulması Başlıklı 26' ncı maddesinde;

“… Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir. ” denilmektedir.

Yukarıdaki maddede geçen ‘otopark’ deyimini yorumlarken 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun ‘Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları’ başlıklı 7' nci maddesinin (f ) bendi ile (l) bendinin iyi ayrıştırılması gerekmektedir.

Bahsi geçen (f )bendinde aynen; “Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.” denilmektedir.

Aynı maddenin (l) bendinde ise aynen;

“Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek veya ruhsat vermek.” denilmiştir.

Bu iki bende baktığımız zaman (f) bendinde yol kenarlarında işletilen parkomat yerlerinin, (l) bendinde ise kapalı veya açık otopark denilen yerlerin olduğu anlaşılmakta ve ayrımı ortaya konulmaktadır. Yani parkomat ile otoparkın aynı şey olmadığını aynı maddede iki ayrı bentte ayrı ayrı ifade edilmesinden anlayabiliriz.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, 5216 sayılı Kanunun 26' ncı maddesine dayanılarak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenen süre ve bedelle parkomat yerlerini kendi şirketine devretmiştir.

Ancak yukarıda yaptığımız ayrıma dikkat edersek, büyükşehir belediyeleri 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 7' nci maddesinin (l) bendinde belirtilen otoparkların işletmesini aynı kanunun 26' ncı maddesine göre devredebilir. Aynı Kanunun (f) bendinde belirtilen parkomat yerlerinin kiralanması veya işletmesinin devredilmesi ise 5216 sayılı Kanunun 26' ncı maddesine göre değil, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uygun olarak ihale edilmesi gerekmektedir.

Kaldı ki Büyükşehir yasasında Büyükşehir Belediyesinin gelirlerinin gösterildiği 23' üncü maddesinin 1' inci fıkrasının (f) bendinde;

“7 nci maddenin (f) bendine göre tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50'sinden sonra kalacak %50'si.” denilerek parkomat yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin %50 sinin ilçe belediyelerinin olduğu belirtilmiştir.’’ (l) bendindeki otoparkların işletilmesinden elde edilen gelirin ilçe belediyelerine dağıtılmasıyla ilgili bir hükme yer verilmediği dikkate alındığında, otopark ve parkomat ayrımını daha net görebiliriz.

Sonuç olarak ilçe belediyelerinin de gelir elde edebileceği, pay sahibi olduğu bir kiralama işlemini, Kurumun kendi şirketine ihalesiz bir şekilde sadece meclis kararıyla vermesi, yukarıdaki mevzuat hükümlerine aykırıdır.

Kamu idaresi cevabında; Kamu idaresi cevabında özetle; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun belediyenin yetkileri ve imtiyazları başlıklı 15’inci maddesinin (h) bendi hükmü ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun şirket kurulması başlıklı 26’ncı maddesi hükmü uyarınca otoparkların belediye şirketlerine 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesinin devri mümkündür.

Otopark, motorlu taşıtların toplu halde park ettikleri açık ya da kapalı alan şeklinde tanımlanmıştır.

Parkomat ise, ilgili kamu kuruluşu tarafından araç park yeri olarak tahsis edilmiş ana arter cadde/ sokak üstü, yol kenarı, meydan, açık ve kapalı otopark alanlardaki işgal bedelinin tahsilâtını otomatik olarak yapan ve makbuzunu veren cihazdır şeklinde tanımlanmıştır.

Yukarıda yapılan tanımlamalardan da anlaşılacağı üzere parkomat yerleri motorlu taşıtların toplu halde park ettikleri açık alan otoparklarıdır.

Bu nedenle açık otopark alanı olan otoparkların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesinin devri mümkündür.

Sonuç olarak Kamu idaresi bulguda belirtilen otopark ve parkomat ayrımının olmadığı, ikisininde aynı anlama geldiğini belirtmiş olup işlemde herhangi bir usulsüzlük olmadığı belirtilmiş ise de 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu'nun 7’inci maddesinin (1) bendinde belirtilen otoparkların işletmesini aynı kanunun 26’ncı maddesine göre devredebilirken aynı Kanunun (f) bendinde belirtilen parkomat yerlerinin kiralanması veya işletmesinin devredilmesi ise 5216 sayılı Kanunun 26’ncı maddesine göre ihalesiz değil otopark uygulamasından farklı usullere tabi olup, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uygun olarak ihale edilmesi gerekmektedir.