Ordu Büyükşehir Belediyesinin ortağı olduğu şirketlerin öz kaynak hesaplarında kayıtlı bulunan sermaye tutarlarının toplamı ile kendi mali tablosunda yer alan 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının borç bakiyesinin eşit olmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 181’inci maddesine göre; 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zararlar, bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılmaktadır.

Aynı Yönetmelik'in 182’nci maddesinin (a) bendine göre; sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekmektedir.

Belediyenin sermayesine doğrudan iştirak ettiği 6 adet şirket bulunmaktadır. Bu şirketlerin 31.12.2019 tarihli öz kaynak tutarları toplamı 9.921.376,98 TL’dir. Belediyenin 31.12.2019 tarihli bilançosunda 241 nolu Mal Ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabında ise 50.706.700,00 TL olduğu görülmüştür.

Tablo 9: Ordu Büyükşehir Belediyesi Şirketlerinin Fiili ve Kaydi Sermaye Tutarlarının Karşılaştırılması

Tabloda da görüleceği üzere Belediyenin şirketlerine yatırmış olduğu sermaye tutarı 9.921.376,98 TL iken bilançoda bu tutar 50.706.700,00 TL olarak yer almış ve 40.785.323,02 TL hataya neden olunmuştur.

Hatanın nedeni araştırıldığında; ORBEL AŞ’ye 14.01.2016 tarih ve 2016/24 sayılı meclis kararıyla 50.000.000,00 TL sermaye taahhüt edildiği, karara istinaden 04.02.2016 tarihinde 12.500.000,00 TL ve 15.02.2016 tarihinde 37.500.000,00 TL nakdi sermayenin gönderildiği görülmüştür. ORBEL AŞ 08.02.2016 tarihinde 10.445.162,25 TL, 16.02.2016 tarihinde 35.503.299,00 TL ve yine aynı tarihte 1.977.837,75 TL bedel ile toplam 47.926.299,00 TL’ye 3 adet taşınmaz satın almıştır. Söz konusu taşınmazlar ORBEL AŞ Yönetim Kurulunun 11.08.2017 tarihli ve 2017-024 sayılı kararıyla Ordu Büyükşehir Belediyesine şartsız bağış olarak verilmesi kararlaştırılmış ve bu karar 23.08.2017 tarihinde Belediyeye bildirilmiştir. Şirketin söz konusu 3 adet taşınmazı şartsız bağış talebi Belediyenin 25.08.2017 tarih ve 13419 sayılı yazısıyla uygun bulunmuş ve bu tarihte tapuda 48.884.821,99 TL değerinde devir işlemi yapılmıştır. Belediye bu devir işlemini 48.884.821,99 TL tutarında

250 Arazi ve Arsalar hesabına borç ve 500 Net Değer Hesabına alacak kaydı yaparak muhasebeleştirmiştir.

ORBEL AŞ’ye verilen nakdi sermayenin taşınmaz olarak iade edilmesi niteliği gereği bir şartsız bağış değil verilen sermayenin iade edilmesidir. Bu nedenle Belediye tarafından, söz konusu taşınmazların devri yapıldığında 250 Arazi ve Arsalar hesabı borç ve 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler hesabı alacak kaydı yapılarak muhasebeleştirilmesi gerekmekteydi.

Yukarıda yer alan mevzuata göre sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekmektedir.

ORBEL AŞ’den devir alınan 3 adet taşınmazın hatalı muhasebeleştirilmesi konusunun 2020 yılında düzeltildiği görülmekle birlikte 2019 yılı bilançosunda, 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler hesabı ve 500 Net Değer Hesabı olması gerekenden 40.785.323,02 TL fazla görünmektedir.