Şirketin gerçekleştirdiği personel alımlarının incelenmesi neticesinde, ihtiyaç analizi yapılmadan, yönetim kurulu tarafından personel alım sürecine ilişkin yetki verilmeden personel istihdamına gidildiği, personel temin hizmeti kapsamında yapılan alımlarda İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Olur’u ile personel alımı yapıldığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanuna göre, anonim şirketin, yönetim kurulu tarafından yönetileceği ve temsil olunacağı, Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların verilmesinin yönetim kurulunun devredilemez ve vazgeçilemez görev ve yetkileri arasında bulunduğu düzenlenmiştir.

Şirket 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında personel temin hizmeti veren bir şirket olup, ilgili şirketin gerek kendi bünyesine dahil ettiği personele yönelik gerekse de dış birimlere sağladığı personel temin hizmeti kapsamındaki işe alım süreçleri incelendiğinde;

Şirket genel müdürlüğüne yönelik personel ihtiyacının birim müdürleri tarafından belirlenip personel eksiklerinin yönetime bildirildiği, bunun üzerine İzmir Büyükşehir Belediyesi İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı ile irtibata geçildiği, pozisyon için özgeçmiş havuzunda uygun özgeçmiş varsa Şirkete gönderildiği, sonrasında mülakat yapıldığı ve personel alım sürecinin başlatıldığı, alınacak personel sayısına yönetim kurulunun karar verdiği ifade edilmiştir.

Personel temin hizmeti sağlanan kuruluşlarda ise özgeçmiş havuzundan seçilen özgeçmişlerin personel alımı yapacak kurum ve İzmir Büyükşehir Belediyesi İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı tarafından kurulan komisyon tarafından değerlendirildiği, uygun adayların listesinin Büyükşehir Belediye Başkanı imzalı olarak gönderildiği ve işe alım sürecinin başlatıldığı, bu kuruluşlara sözleşme sayısına göre personel alımı yapıldığı ifade edilmiştir.

Şirketin son 3 yılda işe başlattığı personel sayısı ve son 3 yılda çalışan ortalama personel sayısını gösterir tablolar aşağıdaki gibidir;

‌Tablo 4: Son 3 Yılda İşe Alınan Personel Sayısı

‌Tablo 5: Son 3 Yılda Şirkette Çalışan Ortalama Personel Sayısı

Yapılan incelemede, Şirketin genel müdürlük bünyesine yeni alınacak personel ihtiyacının belirlenmesine yönelik herhangi bir ihtiyaç analizi yapılmadan personel alımlarının gerçekleştirildiği görülmüştür. 2023 yılı içerisinde alınan yönetim kurulu kararları incelendiğinde, yönetim kuruluna müdürlükler tarafından sunulan personel ihtiyacına ilişkin herhangi bir analiz raporunun bulunmadığı, yönetim kurulu tarafından personel alımının başlatılmasına yönelik bir kararın bulunmadığı, alınan yönetim kurulu kararlarının personel alım süreci bittikten sonra ilgili personellerin işe girişlerinin yapılmasına yönelik olduğu görülmüştür.

Personel alım süreci ile ilgili örnek 9 numaralı ve 01.03.2023 tarihli yönetim kurulu kararında, “İZDOĞA kapsamında, Genel Müdürlük ve Personel hizmetleri sözleşmesi kapsamında işe başlayacak ekli listede detayı bulunan 51 kişinin işe girişlerinin yapılmasına,” karar verilerek ilgili unvanda alınacak personel için işe alım sürecine ilişkin yönetim kurulu kararı alınmadan, anılan unvanlı kişinin yönetim kurulu kararıyla işe başlatılmasına karar verilmiştir.

Şirket tarafından 2023 yılında 99 işçinin Şirket Genel Müdürlüğü için, 435 işçinin ise personel temin hizmeti sağlanan Büyükşehir Belediyesi ile bağlı kuruluşları ve şirketleri için alındığı görülmüştür.

Şirketin 31.12.2023 tarihi itibariyle 77.394.885,13 TL vergi borcu ile 381.070.104,17 TL tutarında gecikmiş sosyal güvenlik prim borcunun bulunduğu, 2023 yılında vergi vade tarihlerinin geçirilmesi sebebiyle 4.337.411,09 TL, sosyal güvenlik prim borçlarının vadelerinin geçirilmesi sebebiyle 1.469.738,39 TL kanunen kabul edilmeyen gider yapıldığı ve finansman sıkıntısı içinde olduğu dikkate alındığında yeni personel alımlarında ihtiyaç analizi yapılması suretiyle personel alımının yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Kamu İdaresi cevabında özetle; personel alımlarında Şirket Genel Müdürlüğüne ait birimlerden sözlü olarak, personel temin edilen kurumlardan yazılı olarak personel taleplerinin geldiği, bu talepler sonucunda İŞKUR üzerinden ilana çıkıldığı, CV bankasından ve İŞKUR üzerinden gelen talepler üzerine özel olarak kurulmuş olan komisyon tarafından incelendiği, komisyon tarafından uygun bulunan adayların İBB İnsan Kaynakları Müdürlüğünden Şirkete İzmir Büyükşehir Belediye Başkan imzalı olarak gönderildiği, 2022 yılından itibaren Şirketin faaliyet alanlarının genişlemesi ile yapılan yatırım ve planlamalar neticesinde, iş yükünün arttığı ve var olan işgücünün yetersiz kalması nedeniyle yeni istihdamlara ihtiyaç duyulduğu, yeni projeler ve teknolojiler gerektiren alanlarda özel uzmanlık veya becerilere sahip personel alımı için birim yöneticileri tarafından sözlü olarak talepte bulunulduğu ve Şirket yönetim kurulu tarafından yeni oluşturulan birim ve müdürlüklere uygun görülen personellerin alımıının yapıldığı ifade edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabı değerlendirildiğinde, bulguda yer verilen hususları karşılayacak cevabın verilmediği, bulguda yer verilen hususlardan bazılarının tekrar edildiği, Şirket Genel Müdürlüğüne ait birimlere alınacak personel talebinin sözlü olarak yapıldığının ifade edildiği dikkate alındığında bulguya verilen cevabın hukuki dayanağının bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak Şirketin genel müdürlük bünyesine yeni personel alım süreçleri incelendiğinde, personel ihtiyacına yönelik analiz yapılmadığı, yönetim kurulu tarafından yeni personel alımına ilişkin sürecin başlatılması için karar alınmadığı, yönetim kurulu tarafından alınan kararların personel alım süreci bittikten sonra ilgili personellerin işe başlatılmasına yönelik olduğu, Şirketin vadesi geçmiş vergi ve sosyal güvenlik prim borçlarını dahi ödeyemezken yeni personel alımına giriştiği, bu durumun Şirketin maliyetlerini artırdığı ve Şirket açısından sürdürülebilir bir ekonomik durum yaratmadığı, personel temin hizmeti kapsamında alınacak personellerin değerlendirilmesinin ise belediye daire başkanlığı bünyesince gerçekleştirildiği, işe alıma ilişkin olurların Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından verildiği, ancak Şirketi yönetim ve temsil etme görevinin yönetim kurulunda ait olduğu dikkate alındığında söz konusu uygulamanın hukuki bir dayanağının olmadığı değerlendirilmektedir.