Karar Künyesi
Belediyenin 2023 yılı mali tablolarının incelenmesinde; bir kısım duran varlıklar için amortisman ayrılmadığı, bir kısım duran varlıklar için ise kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Bir Kısım Maddi Duran Varlıklar İçin Amortisman Ayrılmaması
Yapılan incelemelerde; bir kısım duran varlıklar için amortisman ayrılmadığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde; bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı belirtilmiştir.
Adı geçen Yönetmelik’in 202 ve 203’üncü maddesinde; 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nın niteliği ve işleyişi düzenlenmiş olup maddi duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarlarının yıl sonunda bu hesaba alacak, 630 Giderler Hesabı’na borç kaydedileceği belirtilmiştir. Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı ise 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
Uygulamada, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252 Binalar Hesabı, 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı ile 255 Demirbaşlar Hesabında kayıtlı olup aşağıdaki tabloda ayrıntısı verilen toplam 615.227.482,09 TL tutarındaki maddi duran varlık için amortisman ayrılmadığı tespit edilmiştir.
Tablo 7: Amortisman Ayrılmayan Maddi Duran Varlıklar
Hesap Kodu
Hesap Adı
Varlıkların Toplam Değeri
Amortismanların Toplam Değeri
251.01.07.00
Yollar
14.679.050,00
0,00
251.01.16.06
Yolcu Terminalleri (Otogarlar)
42.563.910,00
0,00
251.01.20.06
Pazar Yeri
89.590.000,00
0,00
251.01.20.07
Genel Mezarlıklar
78.178.000,00
0,00
252.01.01.01.99
Diğer
184.680.340,00
0,00
252.01.01.05.01
Spor Sahaları
1.363.611,78
0,00
252.01.01.05.99
Diğer
4.268.788,34
0,00
252.01.01.06.02
Oteller
33.252.200,00
0,00
252.01.01.09.05
Dükkan ve İşyeri
161.046.810,00
0,00
252.01.01.12.01
Fabrikalar
5.575.000,00
0,00
253.02.09
Ayırma, Sınıflandırma Makineleri
20.850,00
0,00
255.07.01
Kütüphane Mobilyaları
600,00
0,00
255.12.02
Büro Malzemeleri
8.321,97
0,00
Toplam
615.227.482,09
0,00
Kamu İdaresi cevabında, amortisman ayrılmayan maddi duran varlıklar için 06.05.2024 tarih ve 1914 numaralı muhasebe işlem fişi ile düzeltme kaydının yapıldığı ifade edilmiş olup, düzeltici işlem 2024 yılında yapıldığı için söz konusu hata Belediyenin 2023 yılı mali tablolarında mevcudiyetini korumaktadır.
Sonuç olarak, bir kısım maddi duran varlıklar için amortisman ayrılmaması sonucu Faaliyet Sonuçları Tablosu ile Bilançoda hataya neden olunmuştur.
Bir Kısım Maddi Duran Varlıklar İçin Varlığın Kayıtlı Değerinden Fazla Tutarda Amortisman Ayrılması
Yapılan incelemelerde; bir kısım duran varlıklar için kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; amortisman oranları ve süreleri doğru uygulandığında ayrılan amortisman tutarının maddi duran varlığın kayıtlı değerine eşit veya daha düşük olması gerekmektedir.
Uygulamada; 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252 Binalar Hesabı, 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254 Taşıtlar Hesabı ile 255 Demirbaşlar Hesabında kayıtlı olup aşağıdaki tabloda ayrıntısı verilen toplam 609.249,72 TL tutarındaki maddi duran varlık için toplam 1.852.220,34 TL tutarında amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir.
Tablo 8: Kayıtlı Değerinden Fazla Amortisman Ayrılan Maddi Duran Varlıklar
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların Toplam Değeri (A) | Amortismanların Toplam Değeri (B) | Fark (C=A-B) |
251.01.20.08 | Umuma Ait Binalar | 19.420,99 | 28.415,79 | -8.994,80 |
251.01.99.00 | Diğer Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri | 184.855,42 | 539.344,45 | -354.489,03 |
252.01.99 | Diğer Binalar | 0,00 | 6.338,25 | -6.338,25 |
253.01.02 | Enerji Tesisleri | 0,00 | 67.748,30 | -67.748,30 |
253.01.03 | Görüntüleme, Bilgi Toplama ve Takip Sistemleri | 0,00 | 11.124,78 | -11.124,78 |
253.01.99 | Diğer Tesis ve Sistemler | 0,00 | 237.347,17 | -237.347,17 |
253.02.01 | Tarım ve Ormancılık Makineleri | 77.848,76 | 78.060,30 | -211,54 |
253.02.03 | Atölye Makineleri ve Aletleri | 21.320,00 | 21.619,98 | -299,98 |
253.03.04 | Ölçüm, Tartı, Çizim Cihazları ve Aletleri | 0,00 | 29.993,34 | -29.993,34 |
254.01.01 | Otomobiller | 0,00 | 47.592,70 | -47.592,70 |
254.01.02 | Yolcu Taşıma Araçları | 0,00 | 24.147,18 | -24.147,18 |
255.01.02 | Temsil ve Tören Demirbaşları | 1.942,88 | 5.044,24 | -3.101,36 |
255.01.03 | Koruyucu Giysi ve Malzemeler | 0,00 | 2.201,00 | -2.201,00 |
255.02.03 | Teksir ve Çoğaltma Makineleri | 93.250,00 | 120.427,85 | -27.177,85 |
255.02.06 | Aydınlatma Cihazları | 36.000,00 | 106.288,01 | -70.288,01 |
255.02.99 | Diğer Büro Makineleri ve Aletleri | 11.057,00 | 86.022,00 | -74.965,00 |
255.03.02 | Misafirhane, Konaklama ve Barınma Amaçlı Mobilyalar | 15.868,78 | 45.623,44 | -29.754,66 |
255.04.01 | Yemek Hazırlama Ekipmanları | 2.765,00 | 54.750,86 | -51.985,86 |
255.07.04 | Bilgi Saklama Üniteleri | 0,00 | 11.500,00 | -11.500,00 |
255.10.01 | Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar | 33.304,30 | 36.624,53 | -3.320,23 |
255.10.02 | Kontrol ve Güvenlik Sistemleri | 38.835,00 | 39.622,69 | -787,69 |
255.10.03 | Yangın Söndürme ve Tedbir Cihaz ve Araçları | 4.146,00 | 19.505,00 | -15.359,00 |
255.12.01 | Yemek, Servis ve Çatal- Bıçak Takımları | 0,00 | 878,50 | -878,50 |
255.99.01 | Seyyar Kulübe, Kabin, Büfe ve Kafesler | 36.000,00 | 55.499,99 | -19.499,99 |
255.99.02 | Seyyar Tanklar ve Tüpler | 32.635,59 | 176.499,99 | -143.864,40 |
Toplam | 609.249,72 | 1.852.220,34 | -1.242.970,62 |
Kamu İdaresi cevabında, amortisman ayrılmayan maddi duran varlıklar için 07.05.2024 tarih ve 1928 numaralı muhasebe işlem fişi ile düzeltme kaydının yapıldığı ifade edilmiş olup, düzeltici işlem 2024 yılında yapıldığı için söz konusu hata Belediyenin 2023 yılı mali tablolarında mevcudiyetini korumaktadır.
Sonuç olarak, bir kısım maddi duran varlıkların kayıtlı değerinden fazla tutarda amortisman ayrılması sonucu Faaliyet Sonuçları Tablosu ile Bilançoda hataya neden olunmuştur.