Kurum bünyesinde çalışan personele yapılan yol yardımının daha pahalı olan kart dağıtım usulü ile yapıldığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8’inci maddesinde, hesap verme sorumluluğu açıklanmıştır.

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Eskart Uygulama Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde;

Esbilet ve Eskart detaylı bir şekilde tanımlanmıştır.

Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 ve 2019 Yıllarını Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşme’nin Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme başlıklı dördüncü bölümünün “Toplu taşıma kartı” başlıklı 12’nci maddesinde; “Büyükşehir kapsamına giren illerdeki belediyelerde … çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak şekilde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca Kurum ile yetkili iş sendikası arasında imzalanan sözleşmenin “Servis tahsisi” başlıklı 61’inci maddesinde; sendika üyesi olan her işçiye iş akdinin devamı süresince aylık 60 adet tam Esbiletin ayni yardım olarak verileceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat doğrultusunda, Kurum tarafından aylık olarak üzerinde “Personel Bileti-Satılamaz” ibaresi bulunan Esbilet kartlarının toplu sözleşmeye uygun olarak personele dağıtımı sağlanmaktadır. Toplu sözleşme çerçevesinde personele yapılan ulaşım yardımının nihai amacı; personelin herhangi bir maddi külfete katlanmaksızın işe gelip gitmesini sağlamaktır. Nitekim yapılan Esbilet kart yardımının nakde çevrilerek kullanılması

yönteminin yardımın asıl amacına aykırılık teşkil edeceği saikiyle Kurum tarafından kartların üzerine satılamayacağı ifadesinin de konulduğu görülmektedir. Bu çerçevede, Esbilet kart yardımı; personelin işe gelip gitmeleri için verilen ve kulanım sonucu tükenen bir ayni yardım olarak karşımıza çıkmaktadır.

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Eskart Uygulama Yönetmeliği gereğince Eskişehir ili genelinde toplu ulaşımda kullanılan Eskart ve Esbilet adı altında iki kart bulunmaktadır. Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin (UKOME) 07.09.2018 tarih 2018/9_1/1 sayılı kararında akıllı Eskart tarifesi 2,50 TL, akıllı tek geçişlik Esbilet tarifesi ise 3,50 TL olarak belirlenmiştir. Görüldüğü üzere, Esbilet fiyatı Eskart bilet fiyatına göre daha pahalı olarak belirlenmiştir.

Aşağıdaki tabloda 2019 yılı içerisinde personele yapılan Esbilet yardımı ile Eskart biletlerinin idare bütçesine maliyeti karşılaştırmalı olarak verilmiştir.

Tablo 7: Eskart Esbilet Fiyat Karşılaştırması

Tablodan da anlaşılacağı üzere, Kurum tarafından memur ve işçilerin işe gelip gitmelerini sağlamak maksadıyla 2019 yılında personele 1.721.233,50 TL tutarında olmak üzere toplam 491.781 adet Esbilet dağıtımı yapılmıştır. Ancak yukarıda yer verilen düzenlemelerin ve genel uygulamanın amacı doğrultusunda Esbilet dağıtılması uygulamasından vazgeçilip Eskart uygulamasına geçilmesi durumunda idare bütçesinden toplam 1.229.452,50 TL tutarında olmak üzere aynı adet sayısında Eskart dağıtımı gerçekleştirilebilecektir. Bu haliyle Kurum bütçesinde 2019 yılında toplam 491.781,00 TL tutarında tasarruf yapılmış olacaktır.

Kurum tarafından personelin işe gelip gitmesini sağlamak amacıyla yapılan ulaşım yardımının daha uygun fiyatlı olan bilet verilerek yapılacağı konusunda gerekli hassasiyetin gösterileceği belirtilmiştir.

Bu bağlamda, Kurum personeline daha pahalı olan Esbilet verilmesi uygulamasından vazgeçilip daha ucuz olan Eskart uygulamasına geçilmesinin yol yardımının amacına ve 5018 sayılı Kanun’un hüküm altına aldığı kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması prensibine daha uygun olacağı değerlendirilmektedir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.