İdare tarafından diğer kamu kurum ve kuruluşlarına taşınmaz tahsis edildiği, ancak bu tahsis işlemlerinin muhasebeleştirilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25-Maddi duran varlıklar hesap grubunun “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinde:

Tahsis edilen taşınmazlardan, Hazineye ait olanların milli emlak birimlerince, diğer kamu idarelerine ait olanların ise yetkili birimlerce muhasebe birimlerine bildirilerek gerekli kayıtların yapılacağı; kamu idaresinin mülkiyetinde olan taşınmazların, bunlardan diğer kamu idarelerine tahsis edilenlerin ve kamu idarelerince tahsisli olarak kullanılanların yardımcı hesaplar itibarıyla izleneceği; taşınmazların tahsisinin kaldırılmasına karar verilmesi halinde taşınmazı tahsis eden idare ile taşınmazın tahsis edildiği idarenin muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe birimleri tarafından tahsise ilişkin muhasebe kayıtlarının kapatılacağı;

İfade edilmiştir.

Diğer yandan, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 250-Arazi ve Arsalar Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 189’uncu maddesine göre; tahsis edilen arazi ve arsalar, tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değeri

üzerinden 250-Arazi ve Arsalar Hesabına alacak, 500-Net Değer Hesabına borç kaydedilecektir.

Aynı Yönetmelik’te, 252-Binalar Hesabı için de benzer düzenlemeler bulunmaktadır. Bu hesaplar için ayrıca varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı da 500-Net Değer Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilmek suretiyle idarenin muhasebesine dahil edilecektir.

Mezkûr mevzuat hükümleri gereğince; diğer kamu idarelerine taşınmaz tahsis edilmesi durumunda, muhasebe birimince taşınmazların kayıtlı değeri üzerinden ilgisine göre, 250-Arazi ve Arsalar Hesabı ile 252-Binalar Hesabına alacak ve 500-Net Değer Hesabına borç; amortismana tabi maddi duran varlıklar için ayrılmış amortisman tutarının 500-Net Değer Hesabına Alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edilen 1 adet bina, 10 adet arsa olmak üzere 11 adet taşınmaz için yukarıda açıklanan muhasebe kayıtlarının yapılmadığı ve mali tablolarda bu taşınmazların halen İdarenin kullanımında göründüğü tespit edilmiştir. Ayrıca İdarece Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik hükümleri gereğince taşınmazların rayiç değerleri belirlenmediğinden, tahsisi gerçekleştirilen taşınmazlara ilişkin değer tespiti yapılamamıştır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, 1 adet bina ile 10 adet arsaya ilişkin tahsis kayıtlarının yapıldığı ifade edilerek bulgu konusu eksikliğin giderildiği ifade edilmiş olsa da yapılan düzeltme işleminin hatalı olduğu anlaşılmıştır. Şöyle ki:

İdarece gerçekleştirilen düzeltme kaydında, 250-Arazi ve Arsalar Hesabının yardımcı kodu olan, İdarenin mülkiyetindeki arazi ve arsaların izlenmesi amacıyla kullanılan 250.01 no.lu hesaba alacak, İdarenin tahsis ettiği arazi ve arsaların izlenmesi amacıyla kullanılan

250.02 no.lu hesaba ise borç kaydı yapılmıştır. Ancak Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin bulguda verilen ilgili hükmüne göre, İdare tarafından tahsis edilen arazi ve arsalar 250-Arazi ve Arsalar Hesabına alacak, 500-Net Değer Hesabına borç kaydedilecektir. Bu yönüyle 250.02 no.lu hesap düzenleyici hesap işlevini görerek, tahsis edilen taşınmazlar 500-Net Değer Hesabının yardımcı kodu olan 500.11-Tahsis Edilen Taşınmazlar Hesabı üzerinden takip edilecektir.

Bulguda belirtildiği üzere, taşınmaz tahsis işlemine ait muhasebeleştirme işlemlerinin hatalı yapılması nedeniyle, İdarenin 2021 yılı bilançosunda 25-Maddi Duran Varlıklar Hesap Grubu hatalı tutarlarla yer almıştır.

Sonuç olarak, İdarece başka kamu kurumlarına tahsis edilen taşınmazlara ait muhasebe kayıtlarının mevzuatında belirtildiği şekilde yapılması gerekmektedir.