Yalova Belediyesi tarafından mal ve hizmet alımlarına ilişkin verilen avans ve kredilerde mahsup sürelerine uyulmadığı, gecikilen süreler için gecikme zammının tahsil edilmediği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 35’inci maddesine göre harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabileceği, her mutemedin ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, ilgili kanunlarında belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde üç ay içerisinde muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade etmekle yükümlü olduğu, süresi içerisinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 6183 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı ifade edilmiştir.

27/5/2016 tarih, 29724 sayılı Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği' nde de yukarıda yer verilen mevzuatla aynı doğrultuda ve daha açıklayıcı hükümler bulunmaktadır. Buna göre Yönetmelik’in 125’inci maddesinin birinci fıkrasının “b” bendinin (3) numaralı alt bendinde; her mutemedin aldığı avanstan harcadığı tutarlara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, avansın verildiği tarihten itibaren en çok bir ay içinde vermek ve artan parayı iade etmekle yükümlü olduğu, mutemedin işin tamamlanmasından sonra bir aylık sürenin bitimini beklemeksizin avans artığını iade etmek ve hesabını kapatmak zorunda olduğu, mutemedin mali yılın sonunda bir aylık sürenin dolmasını beklemeksizin, henüz mahsubunu yaptırmadığı harcamalara ait belgeleri vermek ve artan parayı yatırmakla yükümlü olduğu, mahsup

edilmeyen veya iade edilmeyen avans artığının mutemet adına 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına alınarak durumun mutemedin bağlı olduğu birime bildirileceği ve bu mutemede varsa gecikme zammı dâhil avansın mahsubu yapılıncaya kadar bir daha avans verilmeyeceği belirtilmektedir.

Anılan Yönetmelik’in 125’inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendinde; adına kredi açılan mutemedin, harcanan paralara ait mahsup belgelerini bağlı bulunduğu tahakkuk birimine teslim edeceği, dairesince tahakkuk işlemleri tamamlanarak mahsup belgelerinin ödeme emri belgesi ekinde muhasebe birimine verileceği ve kredinin mahsubunun sağlanacağı ifade edilmiştir. Anılan Fıkra hükmünün devamında her mutemedin, adına açılan krediden harcadığı tutarlara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri kredinin açıldığı tarihten itibaren en çok üç ay içinde, ancak her halde yılsonunda muhasebe yetkilisine vermekle yükümlü olduğu, mutemedin işin tamamlanmasından sonra üç aylık sürenin bitimini beklemeksizin kredi artığını, düzenleyeceği kredi ödeme emri ile bankaya yatırmak zorunda olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede; 2022 yılı içerisinde, süresinde kapatılmamış 38 adet Yevmiyeye ait 4.634.246,12.-TL tutarında avans ve kredi bakiyesinin bulunduğu, zamanında kapatılmayan avans ve kredilere ilişkin gecikme zammının 227.398,00.-TL olduğu, gecikme cezasının avans verilen kişilere uygulanmadığı, uhdesinde mahsup edilmemiş avans bakiyesi bulunmasına rağmen aynı kişiler adına tekrar avans bakiyesi açıldığı görülmüştür.

Kamu İdaresi cevabında; bulgu konusu hususa katılındığı ve ilgili mevzuat çerçevesinde işlem tesis edileceği bildirilmiştir.

Sonuç olarak, avans ve kredilerin süresinde kapatılması için gerekli takibatın yapılması, zamanında kapatılamayanların 140-Kişilerden Alacaklar Hesabında izlenmesi, gecikmeden kaynaklanan gecikme zammının da yine 140-Kişilerden Alacaklar hesabında sorumlu mutemet adına takip edilmesi ve ilgililerden tahsil edilmesi gerekmektedir.