Belediye tarafından peyderpey alım şeklinde yapılan bazı uzun süreli mal alım ihalelerine ait ara teslimatlarda, işlerin sözleşmesine aykırı olarak Muayene Kabul Komisyonlarınca kabul raporu düzenlenmeden yalnızca teslim tutanakları ile ödeme yapıldığı görülmüştür.

Kamu İhale Kurulunca yayımlanan;

Mal Alımları Denetim Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmeliği’n Kısmi kabul yapılması” başlıklı 24’üncü maddesinde;

“İhale dokümanında belirtilmiş olması şartıyla, taahhüt konusu işin tamamlanmış ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmi kabul yapılabilir. Kısmi kabul yapılan bölümler için bu Yönetmelik hükümleri aynen uygulanır.”,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 27’inci maddesinde “Deney-analiz- kalibrasyon laboratuvarları veya muayene kuruluşları tarafından üretimin veya malın kontrolünün yapılması, özel imalat süreci gerektiren mal alımlarında sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yerine getirilecek bir yükümlülük olarak teknik şartnamede ve/veya sözleşme tasarısında düzenlenebilir”,

Adıgeçen Yönetmelik eki Mal Alımlarına İlişkin Tip Sözleşmenin 12.2.2 maddesinde de “İdare, Muayene ve Kabul Komisyonunca kabul raporu düzenlenmesinden itibaren Yüklenicinin yazılı talebi üzerine en geç gün içinde Yükleniciye veya vekiline ödemeyi yapacaktır.” <span>denilmiş, 31.maddesinde de yüklenicinin teslim edeceği mal partiler veya bölümler halinde teslim alınacaksa, yüklenici veya vekilinin hazır bulunması ile Komisyon tarafından; her teslimatta; sözleşme başlangıcından itibaren teslim edilen malların miktarı, malların ya da yapılan işin sözleşme ve ekinde yer alan teknik şartnameye uygunluğunun bir kabul tutanağı ile tespit edileceği, tutanak sonucunda muayene komisyonun malların kalitesini, teknik şartnamede belirtilen özelliklere uygunluğu ile varsa hatalı ve kusurlu olanları belirteceği, komisyon tarafından, raporun sonuç bölümünde malların hatasız kabulü ile malların/işlerin gerekli özellikleri taşımaması ya da teknik şartnamesine uymaması halinde reddini içerir rapor düzenlenip ve İdareye sunulacağı, İdarenin, kabule ilişkin belgeyi ödeme belgesinin eki yapmak suretiyle malın bedelinin ödenmesine ilişkin mevzuatına uygun bir ödeme belgesi düzenleyerek ödeme işlemlerini başlatacağı hükümleri yer almıştır.</span>

Açıklanan mevzuat hükümlerine göre mal alımlarına ilişkin teknik şartname ve sözleşmelerde geri dönüşü olmayan hataların ortaya çıkmasını önlemek, teslim süresinde gecikmelere yol açmamak ve hataların zamanında giderilmesini sağlamak, imalat veya üretim tamamlandıktan sonra kontrol imkanı olmayan hususlarda satın alınan üretime giren malın ihale dokümanında belirtilen kalite ve özelliklere uygun olup olmadığının tespiti için, yine taahhüt konusu işin partiler halinde teslim edilmiş, tamamlanmış ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmi kabul yapılması, sözleşmenin uygulanma sürecindeki ara ödemelerin muayene ve kabul işlemi yapıldıktan sonra yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede idare tarafından ihale edilen; İKN: 2022/1492106 sayılı Kum Mıcır vb. ile Dökme Çimento Mal Alımı işi ile İKN: 2022/1011650 sayılı 2023 Yılı Akaryakıt Ürünleri Mal Alımı İşine ait sözleşmelerin 12.2.2 maddesinde “İdare, Muayene ve kabul Komisyonunca kabul raporu düzenlenmesinden itibaren yüklenicinin yazılı talebi üzerine en geç 60gün içinde yükleniciye veya vekiline ödemeyi yapacaktır.” denildiği halde anılan işlere ait bazı ara hakediş ödemelerinde; (Örneğin: a) İKN : 2022/1492106 sayılı iş kapsamında; 10.04.2023-3492, 22.05.2023-5283, 17.07.2023-7569, 12.09.2023-9690 yevmiye tarihli ve No.lu ödeme emirleriyle kum, mıcır vb alımları; 13.04.2023-3672, 22.05.2023-5263, 15.06.2023-6458, 27.07.2023-7964,19.09.2023-10052 tarihli ve No.lu

ödeme emirleriyle dökme çimento alımları. b) İKN : 2022/1011650 sayılı iş kapsamında; 26.01.2023-827, 25.09.2023-10287, 11.10.2023-10898 yevmiye tarihli ve No.lu ödeme emirleriyle akaryakıt ürünleri alımları.) muayene ve kabul komisyonunca kabul raporu düzenlenmeden sadece teslim alma tutanakları ile ödeme yapıldığı görülmüştür.

Kamu İdaresi tarafından bundan sonraki süreçlerde bu hususa dikkat edileceği belirtilmiş ise de açıklamalar 2023 yılında yapılmış işlemleri değiştirmemektedir.

Bu itibarla peyderpey alım şeklinde yapılan bazı uzun süreli mal alım ihalelerinde; partiler halinde alınmış ve idarece tüketilmiş veya imalata/üretime girmiş alımlarda geri dönüşü olmayan hataların ortaya çıkmasını önlemek ve hataların zamanında giderilmesini sağlamak amacıyla malın ihale dokümanında belirtilen kalite ve özelliklere uygun olup olmadığının tespiti için, işin tamamlanması beklenmeden ara hakediş ödemelerinden önce muayene ve kabul işlemlerinin yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.