4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; “Büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idarelerin onbeş milyar, diğer

idarelerin beşmilyar Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları” ifadesine yer verilerek söz konusu tutarlara kadar yapılacak alımlarda doğrudan temin usulünün uygulanabileceği belirtilmiştir.

Yukarıdaki maddede ye alan tutarlar her yıl Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık değişim oranında güncellenmektedir. Söz konusu güncellemeler sonucunda 2018 yılında büyükşehir sınırları içerisinde bulunan idarelerin 67.613,00 TL’ye kadar olan mal ve hizmet alımı ile yapım işleri doğrudan temin kapsamı dâhilinde olmuştur. Söz konusu tutarın üzerindeki mal veya hizmet alımı ile yapım işlerinin ise 4734 sayılı Kanun’da yer alan ihale usullerinden biri ile temin edilmesi yasal bir zorunluluktur.

İdarece düzenlenen ödeme emri belgeleri ve eklerinin incelenmesi sonucunda Belediyece alınan kısa mesaj (SMS) hizmetinin mevzuata aykırı bir şekilde ihale yapılmaksınız, ilgili firma ile protokol imzalanmak suretiyle temin edildiği tespit edilmiştir.

Yapılan incelemelerde, 2018 yılı içerisinde yürürlükte olan 3 adet protokol bulunduğu, söz konusu protokoller ile 2 farklı firmadan hizmet alındığı görülmüştür.

Tablo 28: 2018 yılı içerisinde SMS protokolleri kapsamında gerçekleşen tahakkuk ve ödemelere ilişkin tablo

Yukarıda yer verilen tablodan da görüldüğü üzere, 2018 yılı içerisinde geçerliliği bulunan üç sözleşmeden iki tanesinin her biri 200.000,00 TL olmak üzere toplam 400.000,00 TL bedelli, üçüncü sözleşme ise 540.000,00 TL bedellidir. Söz konusu tutarlar doğrudan temin parasal sınırının çok üzerinde kaldığından, 4734 sayılı Kanun’da yer alan ihale yöntemlerinden biri ile temin edilmesi yasal bir zorunluluktur.

Ayrıca, söz konusu sözleşmeler her ne kadar yasal mevzuatına aykırı olarak ihale yapılmadan imzalanmış olsa da 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca sözleşmelerin (değerli kâğıtların) imza altına alınması sebebiyle toplam sözleşme bedelinin binde 9,48’i oranında damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Ancak, dosyasında yapılan incelemede gerek vergi dairesine yatırılan gerekse vergi dairesine gönderilmek üzere emaneten belediye veznesine yatırılan damga vergisine ilişkin bir makbuza rastlanılmamıştır.

İdare tarafından herhangi bir ihale yapılmaksızın kısa mesaj gönderme hizmeti alınması ihale mevzuatına aykırı olduğu gibi, imza altına alınan değerli kağıtlar (imzalanan sözleşmeler) üzerinden damga vergisi tahsil edilmemesi hususu da 488 sayılı Kanun’a aykırılık teşkil etmektedir.

Söz konusu sözleşmelerin damga vergilerinin tahsil edilmesinin sağlanması ve protokolle yürütülen kısa mesaj hizmeti satın alma usulünün terk edilerek söz konusu hizmetin 4734 sayılı Kanun uyarınca ihale edilmek suretiyle temin edilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında özetle; Bulguda belirtilen iki adet firmaya ait üç adet sözleşme damga vergisi tutarının firmaların alacağından kesildiği, kısa mesaj satın alma işlemlerinde bundan böyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu doğrultusunda işlem yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak Söz konusu sözleşmelere ait damga vergilerinin tahsil edildiği ve kısa mesaj satın alma işlemlerinin 4734 sayılı Kanun doğrultusunda yapılacağı ifade edildiğinden bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.