İdare tarafından düzenlenen bazı organizasyonlarda, aynı iş kapsamında muhtelif kalemleri içeren satın almaların, 4734 sayılı Kanun kapsamında temin edilmesi gerekirken, avans verilmek suretiyle doğrudan piyasadan satın alınarak gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde idarelerim kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu Kanun hükümlerine tabi olduğu, "Temel İlkeler" başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği, ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu, diğer ihale usullerinin Kanun’da belirtilen özel hallerde kullanılabileceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanun’un “Uygulanacak ihale usulleri” başlıklı 18’inci maddesi ve devamında da açık ihale, belli istekliler arasında ihale ve pazarlık usulü olarak belirlenen ihale usulleri ve koşulları belirlenmiş, Kanun’un 22’inci maddesinde ise doğrudan temin suretiyle ihtiyaçların hangi şartlarda temin edilebileceği tarif edilmiştir. Bu kapsamda, 2022/1 numaralı Kamu İhale

Tebliği’nde doğrudan temin parasal limiti 2022 yılı için büyükşehir belediyesi sınırlarında olmayan idareler için 72.752 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22’nci maddesi 1.1.3. numaralı bendinde ise doğrudan temin kapsamında yapılacak alımlarda malın teslimi veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanmasının zorunlu olduğu ifade edilmiştir.

İlgili mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere İdarenin yapacağı mal ve hizmet alımları ile yapım işleri 4734 sayılı Kanun’a tabi olup, gerçekleştireceği bu satın almalarda anılan Kanun’da belirlenen usullerden uygun olan yöntemi kullanmak zorundadır.

Yapılan incelemelerde, İdarenin gerçekleştirdiği bazı projeler kapsamında yapılan satın almalarda 4734 sayılı Kanun’da bulunan usulleri kullanmak yerine, ilgili personele avans verilmek suretiyle ihale edilmeden ve piyasa araştırması yapılmadan doğrudan piyasadan satın almaların gerçekleştirildiği görülmüştür. Bu kapsamda “kar festivali” organizasyonu için 265.711,84 TL tutarında, “Hoş Geldin Bebek Projesi” organizasyonu için ise 320.327,70 TL tutarında muhtelif kalemlerde harcama yapılmış olup, söz konusu tutarlar 2022 yılı için belirlenmiş doğrudan temin parasal limitinin de üzerinde bulunmaktadır. Diğer taraftan satın alınan iş kalemleri içerisinde sahne ışıklandırması, konser organizasyonu vb. belli bir süreyi içeren işler bulunmasına rağmen herhangi bir sözleşmeye de bağlanmadığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda anılan mevzuat hükümleri dikkate alındığında, İdarenin bu ve benzeri işler için yapacağı satın almalarda, işin mahiyeti ve parasal büyüklüğüne göre 4734 sayılı Kanun’da yer alan ihale usullerinden birini veya doğrudan temin yöntemini kullanması gerektiği açık olup (verilen örneklerde açık ihale usulü), aksi uygulamalar ise anılan Kanun hükümleri gereği sorumluluk doğurabilecektir.

Bu itibarla, İdarenin mal ve hizmet alımları ile yapım işleri kapsamında gerçekleştireceği satın almalarda, işin özelliği ve parasal tutarına göre 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirlenmiş usullerden uygun olan yöntemin kullanılması, işlemlerin yerine getirilmesinde mevzuat hükümleri dışına çıkılmaması gerekmektedir.