Kurum tarafından doğrudan temin ile araç kiralanması işlerinde bazı araçların motor hacminin 1600 cc'yi geçtiği ve kiralama bedelinin araçların kasko sigortası değerinin %2’sinin üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

05.01.1961 tarih ve 237 sayılı Taşıt Kanunu’nun “Kanunun Şümulü” başlıklı 1’inci maddesinde belediyeler tarafından kullanılacak taşıtların kapsam dahilinde olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanunun 12’nci maddesine dayanılarak, Bakanlar Kurulu tarafından Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller hazırlanıp yürürlüğe konulmuş, söz konusu Esas ve Usullerin “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde; 237 sayılı Kanun’a tabi olan kurumlar ve taşıtların kapsam dahilinde olduğu belirtilmiştir.

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in 5’inci maddesinde,


kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılamasının temel amacının, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanması olduğu belirtilmiştir.

Mezkûr Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde;


“(1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:

  1. Hizmet alımının yapıldığı yılın başında, binek ve station-wagon cinsi taşıtlar 10 yaşım, diğer taşıtlar ise 15 yaşını doldurmamış olacaktır.

  2. Hizmet alımı suretiyle yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilmesini Kanunun 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen makam ve hizmetler ile sınırlı olacaktır.

  3. Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyecektir.

…


  1. Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

    1. Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır.

      …” denilmiştir.


      Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinde, belediyelerin hizmet alımı suretiyle


      yaptıkları taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin, harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmaması ve araçların motor hacminin 1600 cc'yi geçmemesi gerektiği belirtilmiştir.

      Belediyece 2018 yılında kiralanan araçlara ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

      Tablo 10: Araçların Kasko Bedeli ve Ödenen Aylık Kira Bedeli Karşılaştırması



      Aracın Modeli


      Kiralama Süresi


      Kasko Bedeli (TL)

      Ödenebilecek En Yüksek Aylık Kira Bedeli (Kasko Bedelinin %2'si)


      Aylık Ödenen Tutar (TL)

      Doblo Combi 1.6 M.Jet

      105 E5 Premio (2014 Model)


      3 Ay


      51.163,00


      1.023,26


      11.333,33

      Doblo Combi 1.6 M.Jet

      105 E5 Premio (2014 Model)


      3 Ay


      51.163,00


      1.023,26


      11.333,33

      Volkswagen Passat 2.0 TDI 240 Highline DSG (2015 Model)


      8 ay


      209.296,00


      4.185,92


      7.000,00

      Tabloda görüleceği üzere kiralanan araçlar için aylık ödenebilecek en yüksek kira bedeli doblo marka araçlar için aylık 1.023,66 TL ve passat marka araç için de 4.185,92 TL’dir. Ancak belediye tarafından 3 aylık süre için kiralanan doblo marka araçlara araç başına aylık 11.333,33 TL, passat marka araca ise aylık 7.000,00 TL kira bedeli ödendiği görülmüştür. Söz konusu kiralanan taşıtlarda oluşan fiyatlar mevzuatın izin vermiş olduğu azami sınırların üzerinde oluşmuştur. Ayrıca passat marka aracın motor hacminin 1600 cc üzerinde olduğu görülmüştür.

      Bahsedilen hatalı uygulamaların İdareye fazladan mali külfet getirdiği, bu nedenle araç kiralamalarında, Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’de belirtilen kurallara uyulmasının kamu yararına olduğu düşünülmektedir.

      Kamu idaresi cevabında; “Taşıt kiralamalarında yeni dönemde düzenlemeler yapılarak

      %2 kasko alımı yapılacak.” denilmektedir.


      Sonuç olarak kamu idaresi tarafından verilen cevapta bulgu konusu hususa iştirak edilip belirtilen hususlara yeni dönemde riayet edileceği ifade edilmiştir.

      Bununla birlikte, 2018 yılında Kurum tarafından doğrudan temin ile araç kiralanması


      işlerinde mevzuata aykırı olarak bazı araçların motor hacminin 1600 cc'yi geçtiği ve kiralama bedelinin araçların kasko sigortası değerinin %2’sinin üzerinde olduğu yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?