Belediye sınırları içerisinde yer alan ve işyeri açma ve çalışma ruhsatına tabi olarak faaliyet yürüten işletmelere ilişkin mükellef bilgi ve kayıtları geçmiş yılları da içerir bir şekilde tutulmamakta, ruhsat başvurularının sonuçlandırılmasında standart süreler bulunmamakta, başvuruları eksiklerin tamamlanması veya şartların sağlanamaması gerekçeleriyle reddedilen işyerleri ruhsatsız bir şekilde faaliyetlerine devam etmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 81 inci maddesine göre, belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması İşyeri Açma İzni Harcına tabidir. 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’e göre, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden alınmış işyeri açma ve çalışma ruhsatının olması gerekmektedir.

Yönetmelik’in, “İşyeri açma ve çalışma ruhsatının kesinleşmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir.

İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir.

Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.” hükmü yer almaktadır.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri ve Strateji Grup Müdürlüğünden alınan verilere göre Şişli Belediyesi sınırları içinde 44.309 aktif işyeri bulunmaktadır. Kurum verilerinden ise sadece Haziran 2017 ile Aralık 2018 tarihleri arasında yapılan başvuru, kabul, red, ruhsat alan, terkini yapılan ve işlemi devam edenlere ait bilgiler mevcuttur. Kurum verilerinden ruhsatlı işyerlerinin aktif işyeri mükellef sayısı ile karşılaştırma imkânı bulunmamaktadır.

2018 yılı içerisinde 2390 ruhsat başvurusu yapılmış, başvurulardan 369 adedinin başvurusu onaylanmış, 1591 adedinin ise işlemleri devam etmektedir. Kurumda ruhsat başvurularının sonuçlandırılmasına ilişkin standart süreler bulunmamakta, ruhsatsız çalışan işyerlerinin tespitinde mevzuatta belirtilen süreler aşılarak ek süreler verilmekte, geçen yıllardan başvurusu olduğu halde işlemi devam eden fakat faaliyetlerine ruhsatsız olarak devam eden işyerleri bulunmaktadır.

İşyeri açma ve çalıştırma ruhsatına ilişkin işlemlerin belli bir standartta takip edilmemesi ve kurumun kontrol ve denetim faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütmemesi sebebiyle işyeri açma izin harcı gelirlerinin tahakkuk ve tahsilat işlemleri sağlıklı bir şekilde yapılamamaktadır. Bu nedenle işyeri açma ruhsatı başvurularının incelenmesi ve sonuçlandırılması ile sonrasında gerçekleştirilen kontrol ve denetim faaliyetlerinin mevzuatta belirtilen usul ve esaslara uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "İşyeri açma ve Çalışma Ruhsatlandırmalarının sağlıklı olarak yapılabilmesini teminen Vergi Daireleri nezdinde aktif mükellef bilgileri yazışma ile talep edilmiş ve oluşturulacak ekipler marifetiyle alan taraması yapılarak bulgu tespitine uygun işlem tesis edilmesi sağlanacaktır." denilmiştir.

Sonuç olarak Kamu idaresi tarafından gönderilen cevapta özetle; bulguda belirtilen hususların kabul edildiği, vergi dairelerinden aktif mükellef bilgilerinin yazışma ile talep edildiği ve oluşturulacak ekipler ile alan taraması yapılacağı belirtilmiştir.

Bulgu konusu edilen tespitlerin devam edip etmediği takip eden denetim dönemlerinde izlenecektir.