Personele mevzuatta öngörülen yıllık azami 270 saati aşan fazla çalışma yaptırılmıştır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 41’inci maddesinde fazla çalışma ücreti düzenlenmektedir.

Maddenin birinci fıkrasında; fazla çalışmanın Kanun’da yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalar olduğu, sekizinci fıkrasında; fazla çalışma süresinin toplamının yılda

270 saati geçemeyeceği, son fıkrasında ise; fazla çalışmanın ne şekilde uygulanacağının çıkarılacak yönetmelikte gösterileceği hükümleri yer almaktadır.

Kanun’a istinaden yayımlanan, İş Kanunu’na İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde “Fazla Çalışmada Sınır” düzenlemiş ve;

“Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz. Bu süre sınırı, işyerlerine veya yürütülen işlere değil, işçilerin şahıslarına ilişkindir.

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sürelerinin hesabında yarım saatten az olan süreler yarım saat, yarım saati aşan süreler ise bir saat sayılır.” denilmek suretiyle Kanun’daki 270 saat hususu bir kez daha yinelenmiştir.

Mezkur Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile; 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışan işçi personel açısından fazla çalışma süresinin haftalık 45 saati aşan çalışmalar olduğu net bir şekilde ifade edilmiş ve bu kapsamda yapılacak çalışmaların her işçi için yılda 270 saati geçemeyeceği hükme bağlanmıştır.

Söz konusu durum, gerek ilgili mevzuatında karşılığının olmaması gerekse işçiler arasında dengesiz gelir dağılımına yol açmasına bağlı olarak iş barışını, iş verimini ve işçi performansını olumsuz etkilemesinin yanında İdare bütçesinde de ek bir gider oluşturmaktadır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; fazla mesai yaptırılmak suretiyle ücret ödenen personelin büyük çoğunluğunun 7/24 esasına göre vardiyalı olarak çalıştırılmak zorunda olan şoför, atıksu personeli, kanalizasyon personeli, isale personeli, katodik kumanda personeli, destek veren bilgi işlem personeli, bakım onarım personeli ve şebeke personeli gibi personel olduğu, belirtilen nitelikteki personele fazla mesai yaptırılmasının zorunluluktan kaynaklandığı ve ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müdürlüğünden alınan görüş yazısı ve yapılan toplu sözleşme gereği fazla çalışma yaptırıldığı

belirtilmişse de; 4857 sayılı İş Kanun’a tabi işçilerin fazla çalışma sürelerinin yılda 270 saati aşmaması, Kanun’un açık hükmüdür. Fazla çalışma için getirilen bu sınırlama işçinin beden ve ruh sağlığını koruma amaçlıdır. Bundan dolayı gerek ilgili Kanun hükmü ve normlar hiyerarşisi prensibi gerek söz konusu fiili duruma binaen, işçiler arasında dengesiz gelir dağılımının oluşması, iş barışının olumsuz etkilenmesi, iş verimi ve işçi performansının olumsuz etkilenmesi, İdare bütçesinde ek bir gider oluşması nedenlerinden dolayı İdarenin uygulamasının mevzuata uygun olmadığı düşünülmektedir.

Netice olarak; fazla çalışma sureti ile işçileri çalıştırmak bir teamül haline getirilmemeli, şayet mevcut işçi sayısı ihtiyaca cevap vermiyorsa mevzuat doğrultusunda alternatif çözümler uygulanmalıdır.