Karar Künyesi
Şirketin mal ve hizmet alımlarının, piyasa fiyat araştırması yapılmadan tek bir firma belirlenerek ihale veya doğrudan temin usulü kullanılmadan, herhangi bir kanıtlayıcı evraka yer verilmeden yalnızca fatura karşılığı yapıldığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde; “Bu Kanunun amacı, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir.” <span>ifadesine yer verilmiştir.</span>
Aynı Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2’inci maddesinde; belediye şirketlerinin de bu Kanun’a tabi olduğu belirtilmiştir.
“Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü ile “Görevlilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 60’ıncı maddesinde; “5 inci maddede belirtilen ilkelere ve 62 nci maddede belirtilen kurallara aykırı olarak ihaleye çıkılmasına izin verenler ve ihale yapanlar hakkında da yukarıda belirtilen müeyyideler uygulanır. “ hükmüne yer verilmiştir.
Son olarak mezkûr Kanun’un 3’üncü maddesinde Kanun’dan istisna olan durumlar, 18’inci maddesinde ihale usulleri ve 22’inci maddesinde doğrudan temin kapsamında yapılacak alımlar sayılmıştır.
Yukarıdaki hükümlerden anlaşılacağı üzere Uşak Belediyesi Personel Ltd. Şti.’nin Uşak Belediyesinin sermayesinin tamamına sahip olduğu tek ortaklı bir limited şirket olduğu dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi bir şirket olduğu, istisna kapsamında olmayan alımlarını ihale usulleriyle veya şartları taşıyorsa doğrudan teminle yapması gerektiği açıktır.
Yapılan incelemede, şirket tarafından yapılan alımların büyük bir kısmının herhangi bir onay belgesi, fiyat araştırması, kanıtlayıcı evraka yer verilmeden yalnızca fatura karşılığı yapıldığı, aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere bazı alımların doğrudan temin limitinin altında kalmasına rağmen doğrudan temin yöntemi dahi kullanılmadan yapıldığı, bazı alımların ise doğrudan temin sınırının üstünde kalmasına rağmen ihalesiz bir şekilde doğrudan fatura karşılığında yapıldığı görülmüştür.
Tablo 6: Fatura Karşılığı Yapılan Alımların Listesi
Sıra | Tarih | Fatura No | KDV Hariç Tutar | KDV Dahil Tutar |
1 | 12.01.2023 | KRC2023000000017 | 13.500,00 | 14.580,00 |
2 | 25.01.2023 | KRC2023000000039 | 123.110,00 | 132.958,80 |
3 | 27.04.2023 | KT12023000000001 | 20.000,00 | 21.600,00 |
4 | 08.05.2023 | KT02023000000079 | 39.550,00 | 42.714,00 |
5 | 12.06.2023 | KRC2023000000310 | 217.650,00 | 235.062,00 |
6 | 23.06.2023 | KRC2023000000335 | 145.345,00 | 156.972,60 |
7 | 23.06.2023 | KRC2023000000337 | 32.400,00 | 34.992,00 |
8 | 23.06.2023 | KRC2023000000333 | 26.760,00 | 28.900,80 |
9 | 23.06.2023 | KRC2023000000334 | 142.090,00 | 153.457,20 |
10 | 25.07.2023 | CHS2023000000085 | 167.490,00 | 188.205,00 |
11 | 25.07.2023 | CHS2023000000085 | 167.490,00 | 188.205,00 |
12 | 21.08.2023 | KRC2023000000478 | 52.325,00 | 57.557,50 |
13 | 22.08.2023 | KRC2023000000482 | 10.900,00 | 11.990,00 |
14 | 14.09.2023 | GIB2023000000010 | 172.000,00 | 189.200,00 |
15 | 25.09.2023 | GIB2023000000025 | 150.000,00 | 165.000,00 |
16 | 25.09.2023 | AUF2023000000488 | 171.700,00 | 188.870,00 |
17 | 25.09.2023 | AUF2023000000488 | 171.700,00 | 188.870,00 |
18 | 02.10.2023 | GIB2023000000011 | 168.300,00 | 185.130,00 |
19 | 02.10.2023 | GIB2023000000007 | 165.000,00 | 181.500,00 |
20 | 05.10.2023 | GIB2020000000012 | 172.000,00 | 189.200,00 |
21 | 14.10.2023 | KRC2023000000635 | 243.790,00 | 268.169,00 |
22 | 14.10.2023 | KRC2023000000636 | 365.740,00 | 402.314,00 |
23 | 24.10.2023 | GIB2023000000028 | 193.500,00 | 212.850,00 |
24 | 10.11.2023 | GIB2023000000017 | 142.100,00 | 156.310,00 |
İdare cevabında, bulgu doğrultusunda gerekli işlemlerin yapılacağını belirtmiştir.
Sonuç olarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun öngördüğü müeyyidelerle karşı karşıya kalınmaması açısından alımların mevzuatta belirtilen usullerle yapılması gerekmektedir.