Satışı yapılan taşınmazların muhasebe sisteminde izlenmesinde hatalı kayıtların bulunduğu görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 250 Arazi ve Arsalar Hesabı’nın işleyişini düzenleyen 189'uncu maddesinde, satılan arsa ve arazilerin, kayıtlı değerinin bu hesaba alacak, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu farkın 600 Gelirler Hesabı’na alacak, satış bedelinin 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz farkın 630 Giderler Hesabı’na borç ve diğer taraftan satış bedelinin 800 Bütçe Gelirleri Hesabı’na alacak, 805 Gelir Yansıtma Hesabı’na borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükmüne göre taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden muhasebe kayıtlarından düşülmesi gerektiği ve kayıtlı bedel ile satış bedeli arasındaki olumlu/olumsuz farkların ilgisine göre 600 Gelirler Hesabı ya da 630 Giderler Hesabı’na kaydedilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

2023 yılında satışı yapılan arsa ve arazi niteliğindeki taşınmaz kayıtlarının incelenmesi sonucunda, kayıtlı değeri 1.383.000,00 TL olan 32 adet arsanın toplamda 123.571.316,00 TL’ye satıldığı tespit edilmiştir. Bu satışlar muhasebe sistemine aktarılırken; satış bedeli olan 123.571.316,00 TL’nin 100 Kasa, 102 Banka ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydı, satılan arsaların kayıtlı değeri olan 1.383.000,00 TL’nin 250 Arazi ve Arsa Hesabı’na alacak kaydı ve tüm taşınmaz satışları karlı şekilde yapıldığı için taşınmazların kayıtlı bedeli ile satış bedeli arasındaki olumlu farkın ise 600 Gelirler Hesabı’na alacak kaydı yapılarak takip edilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, satılan taşınmazlar için, 630 Giderler Hesabı’na 337.750,00 TL borç kaydı, 600 Gelirler Hesabı’na 105.117.458 TL alacak kaydı, 250 Arazi ve Arsa Hesabı’na 14.784.608,00 TL alacak kaydı, 252 Binalar Hesabı’na 4.007.000,00 TL alacak kaydı yapıldığı görülmüştür.

İdarenin yaptığı bu kayıtlar sonucunda 2023 yılı mali tablolarında, 250 Arazi ve Arsa Hesabı’nın 13.401.608,00 TL, 252 Binalar Hesabı’nın 4.007.000,00 TL, 600 Gelirler Hesabı’nın 17.070.858,00 TL eksik ve 630 Giderler Hesabı’nın 337.750,00 TL fazla göründüğü tespit edilmiştir.

Kamu İdaresince, bulguda tespit edilen hususlara ilişkin olarak gerekli işlemlerin yapılmasının sağlanacağı belirtilmiştir.

Dönem sonu mali tablolarında ilgili varlık ve gelir hesaplarının doğruyu ve gerçek durumu yansıtmasını teminen satışı yapılan taşınmazlara ilişkin muhasebe kayıtlarının yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar doğrultusunda yapılması gerekmektedir.