Yapılan incelemede, Belediyeye ait "Mezbaha Tesisi" nin kira sözleşmesi bittiği halde yeni kiralama ihalesinin yapılmadığı, kiracının tahliye edilmediği ve işgaliyeden dolayı da ecrimisil bedeli alınmadığı tespit edilmiştir.

Ecrimisil diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, bir malın veya taşınmazın sahibinin izni ve rızası olmaksızın bir başka kimse tarafından kullanılması sonucu oluşan zararın tazminidir. Mülkiyetin sahibi idare malı haksız kullanan kişiye karşı geriye dönük olarak ecrimisil isteyebilir. Kira sözleşmesi sona erdiği halde sözleşmeyi yenilemeden mülkü kullanmaya devam etmek durumunda ecrimisil alınmalıdır.

5393 Sayılı Kanun’un “Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinin (p) bendinde, belediye mallarına karşı suç işleyenler devlet malına karşı suç işlemiş sayılacağı ve 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

2886 Sayılı Kanun’un “Ecrimisil ve Tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde ecrimisil alınmasının usul ve şartları sayılmıştır. Buna göre;

“Madde 75 - Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir.

Ecrimisil talep edilebilmesi için, idarelerin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.

Ecrimisile itiraz edilmemesi halinde yüzde yirmi, peşin ödenmesi halinde ise ayrıca yüzde onbeş indirim uygulanır. Ecrimisil fuzuli şagil tarafından rızaen ödenmez ise, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.

Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır.

İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” denilmektedir

Ecrimisil, taşınmazın idarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, idarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın idarece talep edilen tazminattır. Ecrimisilin tahsil edilmesi, taşınmazdaki kullanımın devamı hakkını vermemektedir.

Ecrimisilde işgalcinin kusurunun olup olmaması önemli değildir. Ayrıca malın sahibinin bu malın işgalinden dolayı herhangi bir zarara uğramış olması da gerekmemektedir. O malın haksız olarak işgal edilmiş olması ecrimisil için yeterlidir. İşgal ise, kiralanan bir taşınmaza ilişkin olarak kira sözleşmesinde belirlenen sürenin dolmasına rağmen taşınmazın sözleşme yenilenmeden kullanılmaya devam edilmesidir.

336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği ile Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin işgalen kullanıldığının tespiti halinde, İdarece yürütülecek ecrimisil tespit, takdir ve tahsil işlemlerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Belediyeye ait Mezbaha Tesisi 13.02.2019 tarihinde yapılan ihale ile 3 yıllığına “SS…Kooperatifi” tüzel kişiliğine kiralanmıştır. İdare, Sözleşmenin 10’uncu maddesi hükmüne dayanarak 04.02.2021 tarih ve 3615 sayılı Başkanlık oluru ile sözleşmeyi feshettiğini ve Tesisin tahliye edilmesini kiracıya bildirmiştir. Ancak tesis kiracı tarafından tahliye edilmemiş ve İdarece de tahliye ettirilmediğinden kiracının tesisi kullanmaya devam ettiği

tespit edilmiştir.

Kurum tarafından bulgu konusu hususa katılındığı ve gerekli işlemlerin yapılacağı bildirilmiştir.

Sonuç olarak, 2022 yılı denetim dönemi sonu olan 31 Aralık 2022’ye kadar işgalin halen devam ettiği, İdare tarafından işgalcinin tahliye ettirilmediği, işgalciden ecrimisilin alınmadığı ve Tesis için yeniden kira ihalesinin yapılmadığı tespit edilmiş olup, tesisi işgal eden işgalciden ecrimisilin alınması, 2886 sayılı Kanunun 75’inci maddesi hükmüne istinaden tesisin tahliyesinin sağlanması ve yeniden kira ihalesinin yapılması sağlanmalıdır.