Belediye sınırları içerisinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunan işletmelerin bulunduğu ve buna bağlı olarak Kamu İdaresinin gelir kaybına uğradığı görülmüştür.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’e göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet gösterebilmesi için ilgili belediyeden alınmış işyeri açma ve çalışma ruhsatının olması gerekmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri açma izni harcı” başlıklı 81’inci maddesinde, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılmasının işyeri açma izni harcına tabi olduğu, yetkili idareden alınan ruhsat olmaksızın iş yerinin açılıp çalıştırılamayacağı ifade edilmektedir.

Aynı Kanun’un “Çevre temizlik vergisi” başlıklı mükerrer 44’üncü maddesinde ise belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu ifade edilmiş olup işyeri olarak kullanılan binalara ilişkin çevre temizlik vergisinin her yılın ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla tahakkuk etmiş sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Mezkûr Kanuna göre işyerlerinden alınan çevre temizlik vergisi, büyükşehir belediyesi veya mücavir alan sınırında bulunup bulunmamasına bakılmaksızın ilçe belediyeleri tarafından tahsil edilmekte olup mükellefi ilçe sınırları içerisinde faaliyet gösteren işyerleridir. Dolayısıyla belediye sınırları dahilinde faaliyet gösterip İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’e göre ilgili belediyeden ruhsat almak zorunda olan işyerleri aynı zamanda o belediyenin çevre temizlik vergisi mükellefi konumundadırlar.

Kamu İdaresinden edinilen veriler incelenmiş ve Gaziemir İlçesi sınırları dahilinde Belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı alma zorunluluğu olan 4859 adet çevre temizlik vergisi mükellefi işyerinin olduğu ancak bunlardan 4051 adedinin işyeri açma ve çalışma ruhsatının bulunduğu görülmüştür. Diğer yandan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 2’nci maddesinde; avukatlık büroları, serbest muhasebeci ve mali müşavirlik hizmeti veren işyerleri, tabipler, mimar ve mühendisler, noterler gibi bazı meslek grupları işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf tutulmuştur. Gaziemir Belediyesinin mücavir alanlarında, işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf olan 334 adet işyeri bulunmaktadır

Bu verilerden hareketle, Belediye sınırlarında aktif olarak faaliyet gösteren ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı almak zorunda olan 474 adet işyerinin, ruhsatsız olarak faaliyet gösterdiği tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyete geçen işyerlerinin tespitinde görevli birimin Zabıta Müdürlüğü, tespit edilen işyerlerinin ruhsatlandırılması ile görevli birimin ise Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü olduğu ifade edilmekle beraber cevapta ayrıca ruhsatlandırma sürecinin mevzuata göre nasıl yürütülmesi gerektiği de belirtilmiştir. Ancak Belediye sınırları içerisinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunan işyerlerinin bulunması ve buna bağlı olarak Kamu İdaresinin gelir kaybına uğratılmaması hususu ile ilgili bir açıklama yapılmamıştır.

Kamu İdaresi tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmayan işyerlerinin tespit edilmesi ve söz konusu işyerlerinin ruhsatlandırma işlemlerinin yapılması gerekmektedir.