Yapılan incelemelerde atık su şebeke hatlarının kombine kanal araçları ile rehabilitasyonu işinde yüklenici tarafından İdareye sunulması gereken araçların model yıllarını ve özelliklerini gösteren ruhsatlarında gerçeğe aykırı belge üretildiği ve eski araçların yeni model gibi gösterilerek ihale çerçevesinde çalıştırıldığı tespit edilmiştir.

İdarenin 2023 yılında ihale ettiği;

24.05.2023 tarihinde imzalanan sözleşme, 3.849.500,00-TL İzmir İli Buca ve Gaziemir İlçeleri Atık Su Şebeke Hatlarının Kombine Kanal Araçları İle Rehabilitasyonu,

24.05.2023 imzalanan sözleşme 3.927.000,00.-TL İzmir İli Balçova, Narlıdere ve Güzelbahçe İlçeleri Atıksu Şebeke Hatlarının Kombine Kanal Araçları İle Rehabilitasyonu,

24.05.2023 imzalanan sözleşme 4.374.750,00 TL İzmir İli Çiğli İlçesi Atık Su Şebeke Hatlarının Kombine Kanal Araçları İle Rehabilitasyonu,

24.05.2023 imzalanan sözleşme 4.094.000,00 TL İzmir İli Karabağlar ilçesi Atık Su Şebeke Hatlarının Kombine Kanal Araçları İle Rehabilitasyonu, işler için İdare tarafından kombine kanal temizleme araçlarının model yılı ile ilgili oluşan tereddütlerden dolayı, yüklenici firmalardan İdareye beyan edilen kombine araçlarının ruhsat asılları istenmiştir.

İzmir İli Buca ve Gaziemir İlçeleri Atık Su Şebeke Hatlarının Kombine Kanal Araçları İle Rehabilitasyonu işinde kanal temizleme aracının ruhsat bilgilerini gösteren belgenin gerçeği yansıtmaması sebebiyle iş feshedilmiştir.

İzmir İli Balçova, Narlıdere ve Güzelbahçe İlçeleri Atıksu Şebeke Hatlarının Kombine Kanal Araçları İle Rehabilitasyonu işinde yüklenicinin sunduğu 18.08.2023 tarih 841921 sayılı dilekçe ekindeki kombine kanal temizleme aracının ruhsat fotokopisinde model yılının 2017 yazdığı fakat 26.09.2023 tarih ve 877103 sayılı yüklenici dilekçesinin ekinde sunulan noter onaylı kombine kanal temizleme aracının ruhsatının model yılının 2015 olduğu tespit edilmiştir. Ancak İdare tarafından söz konusu işin halen feshedilmediği görülmüştür.

İzmir İli Çiğli İlçesi Atık Su Şebeke Hatlarının Kombine Kanal Araçları İle Rehabilitasyonu işinde Yüklenicinin işin başlangıcında 16.06.2023 tarih ve 789835 sayılı dilekçesinde yedek olarak çalıştırmayı bildirdiği 34 LK 1261 plakalı kombine kanal temizleme aracının ruhsatında model yılının 2017 yazdığı fakat 27.09.2023 tarih ve 877981 sayılı yüklenici dilekçesinin ekinde sunulan İzmir İl Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğü tarafından teyitli ve noter onaylı kombine kanal temizleme aracının ruhsatının model yılının 2015 olduğu tespit edilmiştir. Ancak İdare tarafından söz konusu işin halen feshedilmediği görülmüştür.

İzmir İli Karabağlar ilçesi Atık Su Şebeke Hatlarının Kombine Kanal Araçları İle Rehabilitasyonu işinde 31.08.2023 tarih ve 850547 sayılı yazı ile firmadan yazılı olarak araç ruhsatları istenmiştir. Firma tarafından 01.07.2023 tarihinden itibaren beyanda bulunulmayan bir araç ile çalışmaların yürütüldüğü tespit edilmiştir. İlgili aracın ruhsat bilgileri ve ruhsat aslının görülmesi şifahen talep edildiği halde Yüklenici firma sözlü olarak istenen evrakların asıllarını idareye 11.09.2023 tarihli cevabında plaka bilgilerini göndermiştir. Söz konusu dilekçede, aracın ön temizlik aracı olarak çalıştırıldığı ve 2015 model olduğu görülmüştür. İdare tarafından yapılan sorgu öncesi herhangi bir beyan olmaksızın sahada çalıştırılması ve ön temizlik yapıldığının ifadesi üzerine, 11.10.2023 tarih 883524 sayılı yazı ile firmanın temizlik işlemlerini şartnameye uygun araçlar ile gerçekleştirmesi gerektiği ve şartnamede ön temizlik gibi bir ibarenin bulunmadığı belirtilmiş olup İdare tarafından söz konusu firmaya ceza uygulanarak iş devamı sağlanmıştır.

Bu işlerin teknik şartnamelerinde çalıştırılacak araçların model yıllarının 2017 ve yukarı olması hükmü mevcut olmasına rağmen yüklenici tarafından model yılı eski araçların ruhsatlarının gerçeğe aykırı olarak düzenlenerek İdareye sunulduğu görülmüştür.

4735 Sayılı Kamu İhale Kanunu'nun Yasaklar ve Sorumluluklar başlıklı 25’inci maddesinde; "Yasak fiil ve davranışlar; Sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

1. Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla sözleşmeye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.

2. Sahte belge düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

3. Sözleşme konusu işin yapılması veya teslimi sırasında hileli malzeme, araç veya usuller kullanmak, fen ve sanat kurallarına aykırı, eksik, hatalı veya kusurlu imalat yapmak.

4. Taahhüdünü yerine getirirken idareye zarar vermek.

5. Bilgi ve deneyimini idarenin zararına kullanmak veya 29 uncu madde hükümlerine aykırı hareket etmek.

6. Mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemek

7. Sözleşmenin 16 ncı madde hükmüne aykırı olarak devredilmesi veya devir alınması." hükümleri yer almaktadır.

Söz konusu işlerin Sözleşme eki Özel Teknik Şartnamesinin 1-C maddesinde, çalışma gerçekleştirilecek olan kombine kanal temizleme araçlarının en az 2017 model olacağı hükmü bulunmakta olup bu hükme istinaden araçların bu işlerde çalışması gerekmektedir. Yapılan incelemelerde 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 25’inci maddesinin b veya c bendine giren fiillerin işlendiği tespit edilmiştir. Ancak İdare tarafından söz konusu hususlar tespit edilmesine rağmen mevzuatta belirtilen usuller uygulanmamıştır.

4735 sayılı Kanun’un “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’inci maddesinde: Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25’inci maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edileceği belirtilmiştir. Ancak İdare tarafından bu hususa ilişkin sadece bir işle ilgili fesih işlemi uygulanmıştır.

Sonuç olarak sözleşmeye uygun yürütülmediği tespit edilen diğer işler için de sözleşmelerinin feshi, teminat ve ek kesin teminatların gelir kaydedilmesi ve ilgili yüklenicilerin yasaklanması gerekmektedir.