Kurum ile en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında imzalanan ve 01.01.2018 ile 31.12.2019 tarihleri arasında geçerli olan sosyal denge sözleşmesinin incelenmesi neticesinde; söz konusu sözleşmede mevzuata aykırı hükümlerin yer aldığı görülmüştür. Söz konusu aykırılıklara ilişkin detaylı açıklamalara aşağıda maddeler halinde yer verilmiştir.


  1. Sosyal Denge Sözleşmesine Konusu Dışında Hükümler Konulması Sosyal denge sözleşmesinin “Aylık Sosyal Denge” başlıklı 6’ncı maddesinde; ‘’…

    ı) Eğitim-öğretim dönemi başında (Eylül) eğitim gören çocuğa sahip olan her bir memura (çocuk sayısına bakılmaksızın) eğitim yardımı olarak 230.-TL,

    … ödenir .” denilmektedir.


    Mahalli idarelerde düzenlenen sosyal denge sözleşmelerinin yasal dayanaklarını oluşturan gerek 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinde gerekse de 375 sayılı KHK’nın Ek 15’inci maddesinde; belediyelerin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine hangi usul ve esaslarda sosyal denge tazminatı ödenebileceği, ödenecek tazminatın aylık tavan tutarının nasıl belirleneceği ile ilgili hükümlere yer verilmiş, bunun dışında çeşitli düzenlemeler yapılabileceğine ilişkin bir kayda yer verilmemiştir.

    Ayrıca, 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde sosyal denge sözleşmesinin 4688 sayılı Kanun kapsamında toplu sözleşme olarak sayılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

    Yukarda yer verilen mevzuat hükümlerinden de açıkça anlaşılacağı üzere belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlarda tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir. Bunun dışında sözleşme hakkını toplu sözleşme gibi düşünmek ve sözleşme metnine yetkilendirilen husus dışında başkaca hükümler koymak yersizdir.

    Bu bağlamda imza altına alınan sosyal denge sözleşmesinin yukarıda yer verilen hükmü sosyal denge sözleşmesinde yer almaması gereken ve bu yönüyle yasal dayanaktan yoksundur.

  2. Sözleşme Süresinin Mahalli İdareler Seçim Tarihini Geçmesi


4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında; yapılacak sözleşmenin, toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanacağı ve sözleşme süresinin hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçim tarihini geçmeyeceği ifade edilmiştir.


Toplu sözleşmenin mahalli idareler genel seçim tarihini geçemeyeceği ifade edildiği halde, İdare tarafından imzalanan sözleşmenin yürürlük tarihinin 01.01.2018 – 31.12.2019 olarak belirlendiği görülmüştür.

Yukarıda yer alan yürürlük süresi ise 31.03.2019 tarihinde yapılmış olan yerel seçim tarihini geçmektedir. Bu şekilde yapılan sözleşme ile hem bir sonraki seçimle yönetime gelecek idarecilerin yetki alanına girmek hem de personel ile idare arasında ihtilaflı hale düşmek sonucu ortaya çıkacağından mevzuata aykırı bu çeşit uygulamalardan kaçınılması gerekmektedir.

Yukarıda bahsi geçen açıklamalar neticesinde, İdare ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinin yasalarla sınırlanan çerçevede tanzim edilmesi ve sözleşme süresinin belirlenmesinde mevzuata uygun hareket edilmesi önem arz etmektedir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?