2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun İkinci Kısmında bahsedilen bazı maktu vergi ve harç tarifeleri için Cumhurbaşkanı tarafından belirleme yapılabilmesi için gerekli çalışmaların İdare tarafından başlatılmadığı görülmüştür.

İdarenin önemli gelir kaynaklarından olan birçok vergi ve harç 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda düzenlenmiştir. Söz konusu Kanun’un 24.05.2013 tarih ve 6487 sayılı Kanunla değişik 96’ncı maddesinin (A) fıkrasında, bu Kanun’da en az ve en çok miktarları gösterilen vergi ve harçların tarifelerini belediye grupları itibarıyla tayin ve tespit etme yetkisi Cumhurbaşkanına verilmiştir.

Aynı fıkraya 6527 sayılı Kanun ile eklenen Ek paragrafta ise Kanun’un 15’inci maddesinde (ilan ve reklam vergisi), 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (III) numaralı bendinde (eğlence vergisi), 56’ncı maddesinde (işgal harcı), 60’ıncı maddesinde (tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı) ve 84’üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde (iş yeri açma izni harcı) yer alan maktu vergi ve harç tarifelerinin Kanun’da belirtilen en alt ve en üst sınırları aşmamak şartıyla mahallin çeşitli semtleri arasındaki sosyal ve ekonomik farklılıklar göz önünde tutularak ilgili belediye meclislerinin önerisi üzerine

Cumhurbaşkanınca tespit edileceği belirtilmiş, tespit edilen bu tutarların, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılacağı ifade edilmiştir.

Bu madde uyarınca 45 seri no.lu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği yayımlanmış, belediyelerin söz konusu tarife tespitleri için yapacakları çalışmalar detaylı bir şekilde anlatılmıştır.

2464 sayılı Kanun’un Geçici 7’nci maddesinde ise, söz konusu maktu vergi ve harçlar için Cumhurbaşkanınca yayımlanacak Karar yürürlüğe girinceye kadar belediyeler tarafından, 2013 yılında uygulanmak üzere belediye meclislerince belirlenmiş olan tarifelerinin uygulanması gerektiği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, Cumhurbaşkanınca tespit edilmesi gereken bu maktu vergi ve harçlar için İdare tarafından gerekli çalışmanın yapılmadığı; buna rağmen işyeri açma izni harcı dışında diğer maktu vergi ve harçlarda (ilan ve reklam vergisi, eğlence vergisi ve işgal harcı) 2013 yılında Belediye Meclisince kararlaştırılan tarifelerin uygulanmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; Bakanlar Kurulunun belirlemiş olduğu ilan ve reklam vergisi tarifelerini göre 4 grup oluşturularak tarifeyi her yıl Belediye Meclisinin belirlediği, 2022 yılında ışıksız ilan ve reklamlar için 100,00 TL/m2 ve ışıklı ilan ve reklamlar için 150,00 TL/m2 belirlendiği, vergi kaybı olmadığı, tarifeleri Bakanlar Kurulunun belirleyeceği, yeni tarifeler belirleninceye kadar 2013 yılı tarifelerinin uygulanacağından İdare tarafından herhangi bir girişimde bulunamayacağı ifade edilmiştir.

İdare her ne kadar söz konusu maktu vergi ve harçlar için 2013 yılı tarifelerini uyguladığını belirtse de, 2013 ve 2021 yılı tarifeleri karşılaştırıldığında, işyeri açma izni harcı dışında diğer maktu vergi ve harçlar için 2013 yılı tarifeleri uygulanmamaktadır. Şöyle ki; 2013 yılında “1. Dükkân, ticari ve sınai müessese ve serbest meslek erbabınca çeşitli yerlere asılan ve takılan her çeşit levha, yazı ve resim gibi sabit bütün ilan ve reklamların beher metrekaresinden yıllık olarak” tarife grubu için ilan ve reklam vergisi 40 TL/m2 ile 131 TL/m2 arasında 4 grup olarak belirlenir iken 2022 yılında aynı tarife grubu için 50 TL/m2 ile 100 TL/m2 arasında değişen tarifeler belirlenmiştir. 2013 yılında “Biletle girilmesi zorunlu olmayan Bilardo ve masa futbolu salonları gibi eğlence yerlerinde çalışılan her gün için” tarife grubu için eğlence vergisi günlük 10 TL belirlenir iken, 2021 yılında günlük 6,50 TL ile 31 TL arasında 4 tarife belirlenmiştir. Yine 2013 yılında “2. 52 nci maddenin (1) numaralı bendinde

yazılı hayvan satıcılarının işgallerinde” tarife grubu için işgal harcı günlük 2,10 TL ile 4,25 TL olarak belirlenir iken, 2021 yılında günlük 2,50 TL ile 5,00 TL olarak belirlenmiştir.

İdarenin yeni tarifeler belirleninceye kadar herhangi bir girişimde bulunamayacağı ifadesi de kabul edilebilir değildir. Yukarıda detaylı olarak anlatıldığı üzere, 2464 sayılı Kanun’un 96’ncı maddesinin A) fıkrasına göre Kanun’un 15’inci maddesinde (ilan ve reklam vergisi), 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (III) numaralı bendinde (eğlence vergisi), 56’ncı maddesinde (işgal harcı), 60’ıncı maddesinde (tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı) ve 84’üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde (iş yeri açma izni harcı) yer alan maktu vergi ve harç tarifelerinin Kanun’da belirtilen en alt ve en üst sınırları aşmamak şartıyla mahallin çeşitli semtleri arasındaki sosyal ve ekonomik farklılıklar göz önünde tutularak ilgili belediye meclislerinin önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca tespit edilecektir. Buna göre hazırlanan tarifelerin İdarece Cumhurbaşkanlığına gönderilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilmesi gereken maktu vergi ve harç tarifeleri için gerekli işlemlerin İdare tarafından yerine getirilmemesi nedeniyle, söz konusu vergi ve harç miktarlarında 2013 yılı tarifelerinin kullanılması gerekmektedir. Bu tarifelerin kullanılmamasının Kanun’un amir hükmüne açık aykırılık oluşturduğu aşikârdır. Bununla birlikte 2013 yılı tarifelerinin kullanılması aradan geçen uzun süre zarfına rağmen tarifelerin güncellenmemesine sebebiyet verecek ve İdare gelirlerinde ciddi miktarlarda azalışa neden olacaktır. Bu nedenle mezkûr tespit yapılıncaya kadar söz konusu vergi ve harçlar için 2013 yılı tarifelerinin kullanılması gerekliliği ile beraber, Cumhurbaşkanlığınca tespitin yapılabilmesi için İdare tarafından yapılması gereken çalışmaların ivedilikle tamamlanması İdare gelirleri açısından önem arz etmektedir.