Selçuk Hatun Termal Tesislerinde 29 yıllığına irtifak hakkı verilmesi ihalesinde, rekabetin sağlanmadığı ve ihaleye tek katılım olduğu; şartname ve ilanda taşınmazın niteliklerinin tam olarak belirtilmediği ve arsa olarak tanımlandığı; taşınmazın rayiç bedelinin hesabında mevcut tesis binalarının dikkate alınmadığı ve sadece arsa bedelinin esas alındığı; tahmini bedel tespit komisyonunun mevzuata uygun olarak oluşturulmadığı; irtifak bedelinin piyasa rayiçlerinin altında kaldığı; sözleşmeye hasılat payına ilişkin hüküm konulmadığı ve hasılattan pay alınmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun “Mal Yönetiminde Etkililik ve Sorumluluk” başlıklı 48’inci maddesinin son fıkrasında, kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemlerinin, verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılacağı ve bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenlerin sorumlu oldukları belirtilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 2'nci maddesinin birinci fıkrasında, Kanun’un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu vurgulanmıştır.

Termal tesislerde irtifak hakkı verilmesi ihalesinde, açıklık ve rekabetin sağlanması ilkesine uyulmamıştır. Taşınmazın özellikleri şartname ve ilanda tam olarak belirtilmemiştir. İhale bir firmanın talebi üzerine yapılmıştır ve taşınmazın bütün niteliklerini bu firma bilmektedir. Nitekim ihaleye tek başına katılmış ve piyasa rayiçlerinin altındaki bedelle ihaleyi kazanmıştır.

2886 sayılı Kanun’un 9'uncu maddesinde ise, tahmin edilen bedelin hesabında kullanılacak fiyatların gerektiğinde belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulacağı; bu bedelin gerektiğinde ihale komisyonlarınca tahkik ettirileceği belirtilmiştir.

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in 12'nci maddesinin birinci fıkrasında, tahmin edilen bedelin tespit ve takdirinde, taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedel esas alınacağı; 18'inci maddesinin (2) numaralı fıkrasında ise, bedel tespit komisyonu başkan ve üyelerinin; İdarenin taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı ya da gayrimenkul değerleme alanında lisans sahibi olan milli emlak müdür yardımcısı, emlak müdür yardımcısı, milli emlak uzmanı, milli emlak şefi, diğer şefleri, teknik elemanları ve memurları arasından seçileceği belirtilmiştir.

Termal tesislerin tahmini bedel tespitinde sadece arsa (2.200 metrekare) değeri esas alınmış olup, arsa bedelinin tespiti için yeterli ölçüde fiyat araştırması da yapılmamıştır. Sadece üç emlakçıya arsanın metrekare satış rayici sorulmuştur. Bedel tespitinde taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmamış ve mevcut tesis binalarının rayiç bedeli dikkate alınmamıştır. Oysa mevcut tesis binası 3.165 metrekare inşaat alanına sahiptir. Bu binaya ilave olarak yapılacak ilave yapının inşaat alanı ise, 2.090 metrekaredir. 3.165 metrekare inşaat rayiç bedelin tespitinde dikkate alınmamıştır.

Bedel tespit komisyonu 2 harita mühendisi, 1 orman mühendisi, 1 inşaat mühendisi ve 1 avukattan oluşturulmuş olup, komisyonda işin ehli veya uzmanı ya da gayrimenkul değerleme alanında lisans sahibi olan personel bulunmamaktadır.

Öte yandan, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in "Hasılattan pay alınması" başlıklı 79'uncu maddesinin birinci fıkrasında, irtifak hakkı kurulan veya kullanma

izni verilen Hazine taşınmazı üzerinde yapılacak tesisin bizzat hak lehtarınca işletilmesi hâlinde, bu tesisin işletilmesinden elde edilen toplam yıllık hasılatın yüzde biri oranında pay alınacağına ilişkin hüküm yer almaktadır.

Termal tesislerde 29 yıllığına irtifak hakkı verilmesine ilişkin sözleşmeye hasılattan pay alınmasına ilişkin hüküm konulmamış ve hasılattan pay alınmamıştır. Ayrıca sözleşmede kira bedellerinin nasıl ödeneceğine ve kira artış oranına ilişkin hüküm de bulunmamaktadır. Söz konusu sözleşmenin gözden geçirilerek, sözleşmeye hasılattan pay alınmasına ilişkin hüküm konulması ve hasılattan pay alınması zorunludur. Aynı şekilde sözleşmeye kira bedellerinin nasıl ödeneceğine ve kira artış oranına ilişkin hüküm konulması da mevzuat gereğidir.

Sözleşmede aylık kira bedeli 8.474,58 TL olarak belirlenmiş olup, emsallerine göre sembolik niteliktedir. Bu nedenle, sözleşme yeni dönem başlangıcından önce bir komisyon marifetiyle kira bedelinin, üretici fiyat endeksindeki artış oranı, taşınmazın konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, gibi kira bedeline etki eden tüm nitelikler karşılaştırılmak suretiyle emsal ve rayiç kira bedelleri göz önünde tutularak güncellenmesi zorunludur.

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesini ve kullanılmasını sağlama sorumluluğu çerçevesinde, irtifak hakkı verilmesi ihalelerinde açıklık ve rekabetin sağlanması; şartname ve ilanlarda taşınmazın niteliklerinin tam olarak belirtilmesi; tahmini irtifak bedellerinin belirlenmesinde taşınmazın konumu ve özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle rayiç bedelin esas alınması; tahmini bedel tespit komisyonlarının mevzuata uygun olarak oluşturulması ve komisyonlarda işin ehli ve gayrimenkul değerlendirme konusunda uzmanlığı olan personelin görevlendirilmesi; sözleşmelere hasılat payına ilişkin hüküm konulması ve hasılattan pay alınması gerekmektedir.