Eynesil Belediyesi 2023 yılı iş ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda, Belediye Encümeninin 27.10.2022 tarih ve 40 no.lu kararı ile avukatlık işlerinde dava başı çalıştırılmak üzere Giresun Barosuna kayıtlı bir avukatın belirlendiği ve Belediye Başkanlığı adına vekalet vermesi için Belediye Başkanının yetkilendirildiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Norm kadro ve personel istihdamı” başlıklı 49’uncu maddesi;

“Norm kadro ilke ve standartları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm kadroları, bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla belirlenir.

…

Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir…Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir…

Avukat, mimar, mühendis (inşaat mühendisi ve harita mühendisi olmak kaydıyla) ve veteriner kadrosu bulunmayan veya bu hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, haftanın ya da ayın belirli gün veya saatlerinde kısmi zamanlı olarak sözleşme ile personel çalıştırılabilir. Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak personel sayısı yukarıda belirtilen her unvan için birden fazla olamaz ve bunlarla yapılacak sözleşme süresi takvim yılını aşamaz. Bunlara ödenecek net ücret, aynı unvanlı kadroların birinci derecesinin birinci kademesi için yapılması gereken bütün ödemeler toplamının net tutarının yarısını geçmemek ve çalıştırılacak süre ile orantılı olmak üzere belediye meclisi kararı ile tespit edilir…

Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri uyarınca çalıştırılacak personele her ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılmaz ve ücret mahiyetinde aynî ya da nakdî menfaat temin edilmez…”

Hükmünü amirdir.

Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği'nin “Sözleşmeli personel ücretleri” başlıklı 14’üncü maddesinde ise;

“(1) Sözleşmeli olarak istihdam edilen personel ücretlerinin ödenmesinde aşağıda belirtilen belgeler ödeme belgesine eklenir.

1. Aylık Bordrosu (Örnek: 9) ve Personel Bildirimi (Örnek: 10)

2. İşe başlama yazısı,

3. Meclis kararı, ç) Sözleşme.

…

1. 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin 4 üncü fıkrası gereğince yapılacak kısmi zamanlı sözleşmeli personel ücretlerinin ödenmesinde;

   1. Meclis kararı,

   2. Sözleşme,

   3. Aylık Bordrosu veya fatura ödeme belgesine eklenir.

2. Meclis kararı, sözleşme ve işe başlama yazısının malî yılın ilk ödemesine ait ödeme belgesine eklenir.”

Denilmektedir.

Yapılan incelemede, ihdas edilmiş 1 avukat kadrosunun boş olduğu; belediyenin yargı yerlerinde temsili için ihtiyaç duyulması üzerine bir avukatın Belediye Meclisi kararı olmadan ve mevzuatında öngörülen sözleşme düzenlenmeden Belediye Encümenince alınan kararla, avukatlık işlerine dava başına bakmak üzere görevlendirildiği ve 2023 yılı içinde Belediyeyi temsil etmiş olduğu bir dava için 20.04.2023 tarih ve 627 no.lu ödeme emri belgesi ile “Diğer müşavir firma ve kişilere ödemeler” tertibinden 53.437,14 TL’nin kendisine ödendiği tespit edilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere gerek avukat kadrosu bulunmayan gerekse kadro bulunmakla birlikte işlerin azlığı nedeniyle bu unvanlarda kadrolu avukat istihdamına ihtiyaç duyulmayan belediyelerde, belediye meclisi kararı ile tam zamanlı ya da kısmi zamanlı olarak sözleşme ile avukat istihdamı mümkün bulunmaktadır. 5393 sayılı Kanun'un 49’uncu maddesinin ilgili fıkraları, belediyelerin avukat istihdamı türlerini, görevlendirilme şekillerini ve bunlara yapılacak ödeme miktarlarını kesin şekilde belirlemiş olduğundan; belediye meclisi kararı olmadan, tam ya da kısmi zamanlı çalışmayı öngören bir sözleşmeye dayalı olmaksızın, görülen dava başına ödeme yapılacak şekilde bir avukatın vekil edilmesi ve bütçeden ödeme yapılabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Belediye tarafından verilen cevapta; bundan böyle Meclis Kararı olmadan dava başı avukat çalıştırılmayacağı, 02.05.2024 tarihi itibarıyla 4734 sayılı Kanun'un 22/ h maddesine göre doğrudan temin usulü ile Avukatlık Danışmanlık ve Hizmet Alımı sözleşmesi yaptığı belirtilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; dava başı avukat çalıştırılmaktan vazgeçildiği ve Kamu İhale Kanunu hükümleri uyarınca Avukatlık Danışmanlık ve Hizmet Alımı Sözleşmesi yapıldığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, bundan böyle Belediyenin yargı yerlerinde temsili için ya ihdas edilmiş kadroda avukat çalıştırılması ya da mezkur 49’uncu madde hükümlerinin öngördüğü çerçevede avukat istihdamına gidilmesi gerekmektedir.