İdare personeline mevzuatta öngörülen yıllık azami 270 saati aşan fazla çalışma yaptırıldığı görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 41’inci maddesinde fazla çalışma ücreti düzenlenmektedir. Söz konusu maddenin birinci fıkrasında; fazla çalışmanın Kanun’da yazılı koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalar olduğu, sekizinci fıkrasında; fazla çalışma süresinin toplamının yılda 270 saati geçemeyeceği, son fıkrasında ise; fazla çalışmanın ne şekilde uygulanacağının çıkarılacak yönetmelikte gösterileceği hükümleri yer almaktadır.

Kanun’a istinaden yayımlanan, İş Kanunu’na İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde “Fazla Çalışmada Sınır” düzenlemiş ve;

“Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz. Bu süre sınırı, işyerlerine veya yürütülen işlere değil, işçilerin şahıslarına ilişkindir.

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sürelerinin hesabında yarım saatten az olan süreler yarım saat, yarım saati aşan süreler ise bir saat sayılır.” denilmek suretiyle Kanun’daki 270 saat hususu bir kez daha yinelenmiştir.

Mezkûr Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile; 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışan işçi personel açısından fazla çalışma süresinin haftalık 45 saati aşan çalışmalar olduğu net bir şekilde ifade edilmiş ve bu kapsamda yapılacak çalışmaların her işçi için yılda 270 saati geçemeyeceği hükme bağlanmıştır.

Yapılan incelemede, İdare personeline mevzuatta öngörülen yıllık azami 270 saati aşan fazla çalışma yaptırıldığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda 2023 yılı içerisinde 1.828 personel yıllık azami fazla çalışma süresi olan 270 saati aşan mesai yapmıştır.

Söz konusu durum gerek ilgili mevzuatında karşılığının olmaması gerekse işçiler arasında dengesiz gelir dağılımına yol açmasına bağlı olarak iş barışını, iş verimini ve işçi performansını olumsuz etkilemesinin yanında İdare bütçesinde de ek bir gider oluşturmaktadır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından özetle; fazla mesai ücreti ödenen personelin büyük çoğunluğunun 7/24 esasına göre çalıştırılmak zorunda olan vardiyalı personel olduğu, İdarede yıllık 270 saat sınırını aşan personelin, yukarıdaki görevlerin eksiksiz olarak yerine getirilmesinde gece-gündüz, tatil-bayram kavramı gözetmeksizin göreve çağrılan şoför, atık su personeli, kanalizasyon personeli, isale personeli, katodik kumanda personeli, destek veren bilgi işlem personeli, bakım onarım personeli ve şebeke personeli olduğu, ayrıca zorunlu durumlar haricinde, İdare personeline planlanan normal çalışma saati dışına çıkılmadan çalışma yaptırılması için İdare tarafından düzenlenen tebliğ ve genelgeler ile tüm birimlere bildirimlerin yapıldığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdare tarafından zorunlu durumlarda vardiyalı çalışan personele 270 saati aşan mesailer yaptırıldığı bildirilmişse de gerekli planlama ve çalışmaların yapılarak yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda, yıllık mesai saatinin 270 saati aşmayacak şekilde uygulanması gerekmektedir.