Belediye mücavir alanı içinde kalan sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerine Belediye Gelir Tarifesinde yer verilmediği ve dolayısıyla da söz konusu gelir kaleminin takip ve tahsilinin yapılmadığı görülmüştür.

Elektronik haberleşme hizmeti veren firmalar, gerekli şebeke ve altyapıyı kurmak, bakım ve onarımını yapmak için, belediyenin taşınmazlarını kullanmaktadır. Bu işlerin nasıl yapılacağı ve nasıl bir bedel alınacağı konusunda, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nda düzenlemeler yapılmıştır.

Geçiş hakkı ve bu hakka uygulanacak ücret tarifesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 27.12.2012 tarih 28510 sayılı Resmi Gazete'de Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik yayımlanmıştır.

Bu Yönetmeliğin “Geçiş hakkına ilişkin anlaşma” başlıklı 8’inci maddesine göre ilgili firma (işletmeci) ve belediye (geçiş hakkı sağlayıcısı), geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları serbestçe yapabilirler. Ancak yönetmeliğin 9’uncu maddesi gereği, belediye kendi taşınmazını kullanan firmadan geçiş hakkı bedelini alırken, yönetmelik ekinde belirtilen üst sınırı aşamaz. Belediye ilgili yılın Gelir Tarifesini belirlerken, yönetmelik ekindeki üst sınırı dikkate alarak, “Geçiş hakkı ücreti” ni belirleyecektir. Ancak Belediye Meclisi bugüne kadar geçiş bedelini belirlememiştir.

İnternet-telefon firmaları, yerin altında / üstünde bir onarım yaparken veya kablo döşerken, yola, kaldırıma zarar vermektedir. Bozulan, kırılan bu yerlerin tekrar eski haline getirilmesi için belediye masraf yapmaktadır. Eğer geçiş bedeli belirlenip tahsil edilirse, belediyenin bu gideri firmalarca finanse edilir.

Bu konunun Sayıştay denetim raporuna alınması üzerine Burhaniye Belediyesi,

Büyükşehir Belediyesi ile resmi yazışma yapmış, Büyükşehir Belediyesi bu konudaki geçiş bedeli alma yetkisinin kendisine ait olduğunu ifade etmiştir. Oysa, Burhaniye Belediyesi tasarrufunda olan yerler zarar gördüğünde, buraların tamirini Burhaniye Belediyesi yapması nedeniyle, geçiş bedelini de Burhaniye Belediyesi’nin alması gerekir. Büyükşehir Belediyesinin ısrar etmesi durumunda, hukuki yollara başvurulmalıdır.

Yukarıda belirtilen düzenlemeler ve açıklamalar çerçevesinde, ilgili işletmelerden yönetmelik ekinde belirtilen tarife uyarınca, altyapı geçiş hakkı bedelinin alınması gerekmektedir. Bu gelirin takip ve tahsilinin yapılmaması sonucu, önemli bir gelirden mahrum kalınmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; "24.07.2017 tarih ve 1279 sayılı “haberleşme altyapısı geçiş hakkı ücretleri” konulu yazımız ile Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Bilgi İşlem Daire Başkanlığına yazılan yazı ile sabit ve mobil haberleşme alt yapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzer verici taşınmazlardan geçirilmesine ilişkin yönetmelik çerçevesinde belediyemiz sorumluluğunda kalan yerler ile ilgili ücretlerinin belediyemize yatırılması istenmiş, Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığının 10.08.2017 tarih ve 22357 sayılı “haberleşme altyapısı geçiş hakkı ücretleri” konulu yazıları ile Büyükşehir Belediye Meclisinin 16.03.2017 tarih ve 362 sayılı kararı ile yürürlüğe giren Balıkesir Büyükşehir Belediyesi elektronik haberleşme kullanım hakları yönetmeliği çerçevesinde belediyemize herhangi bir ödeme yapılmasının mümkün olmadığını belirtmişlerdir." denilmektedir.

Sonuç olarak Kurum tarafından gönderilen savunmada bulgumuza konu edilen hususla ilgili olarak Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ile irtibata geçilmiş ancak Büyükşehir Belediyesinden konuya ilişkin yapılan açıklamada Büyükşehir Belediye Meclisinin 16.03.2017 tarih ve 362 sayılı kararı ile yürürlüğe giren Balıkesir Büyükşehir Belediyesi elektronik haberleşme kullanım hakları yönetmeliği çerçevesinde Burhaniye belediyesine herhangi bir ödeme yapılmasının mümkün olmadığı belirtilmiştir.

Bulgumuzda da açıklandığı üzere, belediye mücavir alanı içinde kalan sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerine Belediye Gelir Tarifesinde yer verilmemiş, Elektronik haberleşme hizmeti veren firmaların, gerekli şebeke ve altyapıyı kurmak, bakım ve onarımını yapmak için, belediyenin taşınmazlarını kullanması sonucu hangi oranda bir bedel tahsil edileceğine ilişkin olarak 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nda düzenleme hükümlerine uyulmamış ve son olarak da; Geçiş hakkı ve bu hakka uygulanacak ücret tarifesine ilişkin usul

ve esasların belirlenmesi amacıyla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 27.12.2012 tarih 28510 sayılı Resmi Gazete'de Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin yayınlanan Yönetmelik'e göre Belediye Meclisi herhangi bir bedel tespitinde bulunmamıştır. Ayrıca Burhaniye Belediyesi, kendi taşınmazını kullanan ilgili firmalardan, bu külfete katlandığı için geçiş bedellerini tahsil etmelidir. Balıkesir Büyükşehir Belediyesinin bu konudaki Meclis Kararı Kanundan ve ilgili Yönetmelik'ten üstün olamayacağına göre bu doğrultuda işlem yapılması sağlanmalıdır.

Yukarıda bahse konu mevzuat hükümleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde; İdare tarafından gönderilen savunmanın bu şekilde kabul edilmesi mümkün görünmemektedir. Dolayısıyla, 2018 yılı mali tablolarında 600-Gelirler Hesabı bu haliyle doğru ve tam bir bilgi sunmamaktadır.