Büyükşehir Belediyesine ait taşınmazların kira artışlarına ilişkin uygulama hatası yapıldığı görülmüştür.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Uygulama alanı” başlıklı 339’uncu maddesinde, konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin hükümlerin kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerine de uygulanacağı, 344’üncü maddesinin birinci fıkrasında, tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalarının bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerli olduğu belirtilmiştir.

Taşınmazlara ilişkin sözleşmelerde, “Kira bedeli, herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın her yıl, kiralığın kira başlangıç dönemi ayından bir önceki ayda TÜİK tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) 12 aylık ortalamaları oranında arttırılacaktır.

(Örneğin; kiralığın kira başlangıç ayı Mart ise bir önceki ay olan Şubat ayında açıklanan Ocak ayı TÜFE 12 aylık ortalamalara göre endeks oranı uygulanır.)” denilmektedir. Sözleşmede yer alan bu hükme göre uygulama şu şekilde yapılmaktadır. Kira başlangıç tarihi 18.10.20... olan taşınmazın kira artışı 4 Eylülde yayımlanan Ağustos ayı oniki aylık TÜFE oranı alınarak hesaplanmaktadır. 6098 sayılı Kanun'un 344'üncü maddesine göre ise, kıyaslama yapılması açısından 4 Ekimde yayımlanan Eylül ayı oniki aylık TÜFE oranı esas alınmalıdır. Yani karşılaştırma yapılmadığı gibi, yapılması durumunda bile alınacak endeks verileri hatalı olmaktadır. Sözleşmeye göre hesaplanan artışın 6098 sayılı Kanun''un

344'üncü maddesine göre alınacak endeksten düşük olması durumunda sözleşmenin uygulanması gerekir. Ancak sözleşmeye göre uygulanan endeksin kıyaslama yapılacak endeksten yüksek olması durumunda ise bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranının uygulanması gerekir. Yapılan incelemede her hangi bir karşılaştırma yapılmadan sözleşmede belirlenen endeksin uygulandığı görülmüştür.

2022 yılı Sayıştay Denetim Raporunda yer alan tespit sonucu, Mayıs 2023 tarihinden itibaren belirtilen düzenleme dikkate alınarak artışlar yapılmaktadır. Ancak geçmişte yapılan hatalı uygulamanın düzeltme işlemine başlanılmış olmakla birlikte henüz tamamlanmamıştır.

Kamu İdaresi cevabında, ilgili mevzuat kapsamında gerekli işlemlerin başlatılarak yeni yapılan kira sözleşmelerinde kira artış hükmünün “Kira bedeli herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın her yıl kiralığın başlangıç tarihi itibariyle TÜİK tarafından en son açıklanmış olan Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) 12 aylık ortalamaları oranında arttırılacaktır.” şeklinde düzenlendiği, Bulgu konusu kira sözleşmelerine istinaden yıllık kira artışları yapılırken kira sözleşmesinde yazılı endeks oranının tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmediği taktirde sözleşmedeki kira artış oranı, geçtiği taktirde ise tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranının uygulanmaya başlandığı belirtilmiştir. Verilen cevaptan geçmişe dönük kayıtlarda gerekli düzeltmelerin henüz tamamlanmadığı anlaşılmaktadır.

Yıllık kira artışının sözleşme maddesinde yer alan endeks ile 6098 sayılı Kanun'un 344’üncü maddesinin birinci fıkrasına göre belirlenecek endeksin karşılaştırılarak yapılması gerekmektedir.