Yapılan incelemede, Belediyenin çok önceki yıllarda İller Bankasından kullandığı kredilerin ana para taksit ödemelerini, yıl içinde 630.05 ve 630.03 no.lu Gider Hesaplarına kaydettiği, “300 no.lu ve 400 no.lu Banka Kredileri Hesabı”nı kullanmadığı, yıl sonu itibarıyla önümüzdeki yıllarda ödenecek kredi ana para borçlarının bilançoda yer almadığı tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin; “3-Kısa vadeli yabancı kaynaklar” başlıklı 230’uncu maddesinde, “(1) Bu ana hesap grubu; bir yıl veya faaliyet dönemi içinde geri ödenmesi gereken yabancı kaynakları kapsar.”, “300 Banka Kredileri Heasabı”na ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 232’nci maddesinde “Bu hesap, kurumca banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarlar ve bu tutarlara eklenen kur farkları ile 400-Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır.”, yine “4- Uzun vadeli yabancı kaynaklar” başlıklı 299’uncu maddesinde, “(1) Bu ana hesap grubu, bir yılı aşan uzun vadeli yabancı kaynakları kapsar.”, “400 Banka Kredileri Hesabı”na ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 301’inci maddesinde, “Bu hesap, kurumun banka ve diğer finans kuruluşlarına olan vadesi bir yıldan fazla borçlarının izlenmesi için kullanılır”, denilmektedir.

Bu kapsamda kullanılan kredilerin anapara taksit ödemelerinden vadesi bir yıl ve bir yılın altında olanlar kısa vadeli banka kredileri hesabında, bir yılın üzerinde olanlar uzun vadeli banka kredileri hesabında takip edilmelidir.

5779 sayılı Kanun gereğince Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Belediye adına tahakkuk ettirilen yasal paylardan İller Bankasınca kesilen ve Belediyeye aylık gönderilen listeler üzerinden yapılan incelemede;

-Üç adet (247068, 243002, 219754 nolu) Kanalizasyon İkraz Kredisi, iki adet (220106 ve 215637 nolu) İçmesuyu İkraz kredisi, bir adet (244046 nolu) Diğer Altyapı İkraz Kredisi için kesinti yapıldığı,

-Kesilen kredi ana para tutarlarının 630.05 ve 630.03 Gider Hesaplarına kaydedilerek doğrudan giderleştirildiği,

-2023 yılında 630.05 ve 630.03 no.lu hesaplara bu kapsamda 389.001,51 TL kaydedildiği

-Kredi hesaplarının kullanılmadığı,

-2024 yılında 597.323,13 TL, daha sonraki yıllarda (2025-2030 yılları arası) ise 1.734.690,52 olmak üzere 31.12.2023 tarihi itibarıyla toplam 2.332.013,65 TL kredi borcunun olduğu,

-31.12.2023 tarihli bilançoda "300 Krediler Hesabı"nın bakiyesinin 259.978,80 TL olduğu ve yıl içinde bu hesaptan hiçbir çıkış yapılmadığı,

-Kredilerin 2011, 2015 ve 2016 yıllarında alındığı,

-2023 yılında kredilere konu işlerle ilgili hakediş bulunmadığı, tespit edilmiştir.

Söz konusu kredi karşılığı yapılan işlerin tamamı, geçici kabul yapılana kadar “258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı”nda, geçici kabulden sonra da ,“251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı”nda izlenmesi gereken harcamalardır.

31.12.2023 tarihli bilançoda kredi borçlarının tamamının yer almaması, İller Bankasınca kesilen kredi ana para tutarlarının 630.03 ve 630.05 no.lu hesaba kaydı nedeniyle; kredi borçları hesapları ve gider hesapları gerçeği yansıtmamaktadır.

Belediye tarafından verilen cevapta; 2011, 2015 ve 2016 yıllarına ait hakedişlerin İller Bankası yetkilileri tarafından hazırlanarak sahiplerine İller Bankası hakediş karşılığı olarak ödendiği, İller Bankasınca da Belediye payından aylık olarak kesildiği, ancak Belediye yetkililerince söz konusu yıllara ilişkin hakediş belgelerinin bulunamadığı, bundan sonra kullanılan kredilerin anapara taksit ödemelerinden vadesi bir yıl ve bir yılın altında olanların kısa vadeli banka kredileri hesabında, bir yılın üzerinde olanların uzun vadeli banka kredileri hesabında takip edileceği belirtilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; 2011, 2015 ve 2016 yıllarına ait hakedişlerin bulunamadığı, bu nedenle hesap düzeltmesi yapılamayacağı ifade edilmiştir.

Ancak hesapların düzeltilememesi halinde hem takip eden tüm yıllar için maddi duran varlık ve amortisman tutarları bilançoda doğruyu yansıtmayacak, hem de enflasyon düzeltme kayıtları olumsuz etkilenecektir.

Sonuç olarak, geriye dönük bir çalışma ile konuya ilişkin tüm kayıtların incelenerek söz konusu yapım işlerine ait önceki yıllarda Bankaca düzenlenmiş hakedişlerin hangi hesaplara kaydedildiğinin tespiti suretiyle ilgili maddi duran varlık hesaplarının ve birikmiş amortisman hesaplarının düzeltilmesi, 2024 ve sonraki yıllarda ödenecek kredilerin vade durumlarına göre ilgili kredi hesaplarına kaydının yapılması, bu suretle mali tabloların gerçek durumu yansıtır hale getirilmesi gerekmektedir.