Hasankeyf Belediyesi, kurumsal organizasyonu bağlamında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun kamu kurumlarında çerçevesini kurduğu mali yapıdan uzak durumdadır.

5018 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesine göre kamu idareleri; kalkınma planları, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen politikalar, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlamak durumundadır. Buna karşın 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 41'inci maddesinde yer alan “Nüfusu 50.000'in altında olan belediyelerde stratejik plân yapılması zorunlu değildir” hükmü gerekçesi ile Hasankeyf Belediyesi stratejik plan hazırlamamaktadır. Bu durumda 5018 sayılı Kanun’un stratejik plan hazırlama sürecinden beklediği fayda ortadan kalkmaktadır.

Kanun'un 49'uncu maddesine göre "Muhasebe sistemi; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak ve malî raporların düzenlenmesi ile kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak şekilde kurulur ve yürütülür. Kamu hesapları, kamu idarelerinin gelir, gider ve varlıkları ile malî sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına veya azalmasına neden olan her türlü işlemlerle garantilerin ve yükümlülüklerin belirlenmiş bir düzen içinde hesaplara kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna gerekli bilgilerin

sağlanması amacıyla tutulur." Hasankeyf Belediyesi'nin muhasebe sistemi 2006 yılından bu güne dek kullanılmaktadır. Bu bakımdan muhasebe sisteminin mali tabloların okuyucunun kararlarında rol oynayacak analitik bilgiyi verme işlevi oldukça zayıftır; yürürlükteki mevzuatın gerektirdiği mali tabloları üretebilecek etkinlikte değildir. Bu nedenle muhasebe sisteminin acilen yenilenmesi gerekmektedir.

Kanun'un 55'inci maddesinde tanımı yapılan, 56'ncı maddesinde amacı, 57'nci maddesinde yapısı ve işleyişi anlatılan "İç Kontrol Sistemi"nin çerçevesini çizdiği "Mali Hizmetler Birimi" (Kanun'un 60'ıncı maddesi) ile bu Birim'in uygulayacağı "Ön Mali Kontrol" (Kanun'un 58'inci maddesi) Hasankeyf Belediyesi'nde mevcut değildir. Kanun'un 61 ve 62'nci maddelerinde nitelikleri, yetkileri ve sorumlulukları tanımlanan "Muhasebe Yetkilisi" ve yine Kanun'un 63, 64 ve 65'inci maddelerinde getirilen "İç Denetim" ve "İç Denetçi" mekanizmaları Kurum bünyesinde mevcut değildir.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nda kurgulanan yapının kurumsal organizasyona uydurulması ve daha etkin bir iç mali yapının oluşturulması bakımından, Belediye Meclisi'nce onaylanan bütçe vasıtasıyla harcama birimlerine verilen kamu kaynağının Kurumsal Stratejik Plan ve Performans Programında yazılı yıllık hedef ve stratejileri gerçekleştirecek serbesti ve / fakat hesap verme sorumluluğu dâhilinde bu birimlerce kullanımının sağlanması ve İç Denetim mekanizmasının güvencesi altında kullanımı anılan Kanun'un özünü oluşturmaktadır. Kanun dahilinde kamu kurumlarında kurulmak istenen yapının unsurları Hasankeyf Belediyesi’nin personel yapısı ve mali durumu göz önünde bulundurulduğunda kurumsal organizasyon içerisine yerleştirilememektedir. Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik ile toplam 76 memur, 38 sürekli işçi kadrosu ihdas edilen Hasankeyf Belediyesi’nde halen 8 memur, 13 işçi (5'i kadrolu, 8'i şirket personeli) çalıştırılabilmektedir. Mali Hizmetler Müdürlüğü görevini tedviren (Görevlendirme şeklinde) vekâleten yürüten ve asıl kadrosu “Fen Memuru” olan muhasebe görevlisinin Kanun'un 62'nci maddesinde şart koşulan “Muhasebe Yetkilisi Sertifikası” bulunmamaktadır.

Öte yandan, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Norm kadro ve personel istihdamı” başlıklı 49'uncu maddesinde “Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve

ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre Hasankeyf Belediyesi’nde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4'üncü maddesinde yazılı kadrolarda yeni görevlendirmeler yapılması da mümkün olmamaktadır. Zira arızi nitelikteki ve sürekli olmayan kamulaştırma geliri ile bankada mevcut miktarın getirisi niteliğindeki faiz miktarı düşüldükten sonra kalan 2018 yılı gelirinin yüzde kırkı ancak mevcut personel giderine denk gelmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Raporda belirtildiği üzere mevcut yazılımlar ihtiyaca cevap vermediğinden Mayıs 2019 tarihinde yapılan ihale ile Yönetim Bilgi sisteminin yenilendiği ve çalışmaların başlatıldığı belirtilmiştir.

Sonuç olarak Kurum yanıtında yeni Yönetim Bilgi Sisteminin kurulduğu iletilse de, bulguda anılan gerek mali potansiyel ve niceliksel personel yeterliliği türünden dışsal etmenler, gerekse altyapı sorunları ve bölgesel özellikler türünden içsel etmenler nedeniyle Hasankeyf Belediyesinde uyum yönünde Kurumsal çabanın üst düzeyde gösterilmesi gerektiği düşünülmektedir.