Kemalpaşa Belediyesinin 2013 yılından beri yeni inşa edilmiş binalar için uyguladığı geçici emlak vergisi muafiyetlerinin kontrol edilmesi sonucunda geçici muafiyete ilişkin bazı hatalı uygulamaların olduğu tespit edilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun birinci kısmında bina vergisine ilişkin açıklamalara yer verilmiş olup Kanun’un 1’inci maddesinde Türkiye sınırları içinde bulunan binaların bu kanun hükümlerine göre bina vergisine tabi olduğu, aynı Kanun’un üçüncü maddesinde ise bina vergisini kimlerin ödeyeceği belirtilmiştir. Kanun’un “Mükellefiyetin

başlaması ve bitmesi” başlıklı 9’uncu ve “Vergi değerini tadil eden sebepler” başlıklı 33’üncü maddesi birlikte değerlendirildiğinde, yeni bir bina inşasının bittiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren bina vergisi mükellefiyetinin doğacağı sonucuna ulaşılmaktadır.

Adı geçen Kanun’un birinci kısmının “Muaflık ve İstisnalar” başlıklı ikinci bölümünde yer alan “Geçici muaflıklar” başlıklı 5’inci maddesinde;

“a) Mesken olarak kullanılan bina veya apartman dairelerinin, 2.500 Yeni Türk Lirasından az olmamak üzere vergi değerinin 1/4 ü, inşalarının sona erdiği yılı takibeden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.

...

Yukarda (a), (b), (c) ve (d) fıkralarında yazılı muafiyetlerden istifade için, mezkür fıkralarda yazılı hallerin vukuunda, keyfiyetin bütçe yılı içinde ilgili vergi dairesine bildirilmesi şarttır. Ancak, bu olaylar bütçe yılının son üç ayı içinde vukubulduğu takdirde bildirim, olayın vukubulduğu tarihten itibaren üç ay içinde yapılır.

Süresinde bildirimde bulunulmazsa muafiyet, bildirimin yapıldığı yılı takibeden bütçe yılından muteber olur. Bu takdirde bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkı düşer. (Köylerdeki inşaat için bildirimde bulunulmaz.)” hükmüne yer verilmiştir.

Mesken olarak kullanılacak olan yeni inşa edilmiş binalarda yukarıda belirtilen şartlar dâhilinde emlak vergisi muafiyeti uygulanması gerekmektedir. Belediyenin yeni bina inşasına ilişkin uygulamış olduğu geçici emlak vergisi muafiyetlerinden muafiyet başlangıç tarihi 2013 yılı ve sonrası olanlar incelendiğinde, bazı mükellefler için 1319 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen bildirim süreleri dikkate alınmadan emlak vergisi muafiyetinin uygulandığı tespit edilmiştir. Bu uygulama sonucunda ortaya çıkan hatalar aşağıdaki şekildedir:

• Kanun’da belirtilen sürelerde Belediyeye bildirimde bulunulmadığı takdirde bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkının ortadan kalkacak olmasına rağmen bu mevzuat hükmüne aykırı olarak bazı mükellefler için muafiyet başlangıcının, bildirim tarihini takip eden bütçe yılından itibaren başlatılmayıp aynı bütçe yılında başlatıldığı görülmüştür. Bu nedenle de 26 mükellef için bir yıl fazla muafiyet uygulandığı, 36 mükellef içinse bir yıl fazla muafiyet uygulanma ihtimalinin olduğu tespit

  edilmiştir. Söz konusu tespitimize ilişkin bazı uygulamalar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

  
  

  Tablo 12: Muafiyet Başlangıç Tarihinin Hatalı Uygulanması Nedeniyle Muafiyet Süresi Fazla Uygulanan Mükellefler

  
  

  Mükell efin Adı Soyadı	İnşaat Bitim Tarihi	Belediyeye Bildirim Tarihi	Belediyece Uygulanan Muafiyet	Olması Gereken Muafiyet
  Başlangıç Yılı	Süresi	Bitiş Yılı	Başlangıç Yılı	Süresi	Bitiş Yılı
  N. A.	26.12.2011	14.01.2013	2013	4	2016	2014	3	2016
  M. K.	18.10.2012	19.02.2013	2013	5	2017	2014	4	2017
  U. K.	02.10.2013	12.02.2016	2016	3	2018	2017	2	2018
  E. E.	05.08.2014	08.01.2015	2015	5	2019	2016	4	2019
  Ö. G.	19.01.2015	15.01.2016	2016	5	2020	2017	4	2020

• Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, mükellef tarafından yılın ilk 9 ayında biten bina inşalarında bütçe yılı içerisinde, bütçe yılının son 3 ayında biten bina inşalarında da inşaat bitim tarihinden itibaren 3 ay içerisinde Belediyeye bildirim yapılması gerekmektedir. Bazı mükelleflerce, belirtilen bildirim sürelerine uyulmasına rağmen emlak vergisi muafiyetinin, bildirim tarihi ile aynı bütçe yılından itibaren başlatılması gerekirken daha sonraki bütçe yılından itibaren başlatılması nedeniyle 24 mükellef için bir yıl eksik muafiyet uygulandığı, 42 mükellef içinse bir yıl eksik muafiyet uygulanma ihtimalinin olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu tespitimize ilişkin bazı uygulamalar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 13: Muafiyet Başlangıç Tarihinin Hatalı Uygulanması Nedeniyle Muafiyet Süresi Eksik Uygulanan Mükellefler

Emlak Vergisi Kanunu uyarınca yeni inşa edilen binalar için uygulanan geçici emlak vergisi muafiyetine ilişkin belirtilen tespitlerin düzeltilmesi ve aynı durumların meydana gelmemesi için inşaatın bitim tarihi ile Belediyeye bildirim tarihlerine dikkat edilerek muafiyetin tam ve doğru olarak uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Emlak vergisi kanunu uyarınca yeni inşa edilen binalara ilişkin uygulanan emlak vergisi muafiyetindeki tespit edilen hatalar düzeltilmiş olup, bundan böyle muafiyet uygulanmasında gerekli hassasiyetin gösterilmesi hususunda ilgililer uyarılmıştır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından yeni inşa edilen binalara uygulanan emlak vergisi muafiyetindeki hataların düzeltildiği ve muafiyet uygulamasında gerekli hassasiyetin gösterileceği belirtilmiş olmasına rağmen düzeltmelere ilişkin kanıtlayıcı belgeler gönderilmemiştir. Yeni inşa edilen binalar için uygulanan geçici emlak vergisi muafiyetine ilişkin belirtilen tespitlerin düzeltilmesi ve inşaatın bitim tarihi ile Belediyeye bildirim tarihlerine dikkat edilerek muafiyetin tam ve doğru olarak uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir.