Bilecik Belediyesi hesaplarında yapılan denetim ve incelemelerde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihaleli yapılması gereken bazı mal alımlarının yıl içerisinde kısmi alımlar halinde ihtiyaçları bölmek suretiyle doğrudan temin usulü ile yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun "Temel ilkeler" başlıklı 5’inci maddesinde; "<i>İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri bir arada ihale edilemez. Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez ...</i>" denilmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22.5.1.2. numaralı maddesinde ise; "<i>…4734 sayılı Kanunun 19'uncu maddesine göre açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, Kanunun 22'nci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında</i>

kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle aynı Kanunun 22'nci maddesinin (d) bendine göre temini, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiğinden, bu yönde uygulamaların sorumluluk doğuracağı hususuna dikkat edilmesi gereklidir.“ denilmek suretiyle aynı husus tekrar edilerek aynı nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünerek yapılmasının 4734 Sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği ifade edilmektedir.

2023 yılı için 4734 Sayılı Kanun’un 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre yapılacak alımlarda, Büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idareler için 431.810 TL diğer idareler için ise parasal limit 143.845 TL'dir. Bu rakamlara KDV dahil değildir.

Bilecik Belediyesi için 4734 Sayılı Kanun’un 22’nci birinci fıkrasının (d) bendine göre yapılacak alımlarda parasal limit KDV hariç 143.845 TL olmaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre İdare tarafından aynı tür ihtiyaçların önceden belirlenerek bir planlama dahilinde temel ihale usulleri kullanılarak uygulamaya geçilmesi gerekmektedir.

Müdürlükler eliyle yapılan doğrudan temin süreçleri incelendiğinde;

-Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından yapılan yıl içerisindeki muhtelif tarihlerdeki 4 adet doğrudan alımda KDV hariç 537.691 TL tutarında çay, kahve ve şeker alımı yapıldığı,

-Özel Kalem Müdürlüğü tarafından 1 adet yapılan doğrudan alımla KDV hariç 95.130 TL tutarında çay, kahve ve şeker alımı yapıldığı,

-Mezarlıklar Müdürlüğü tarafından 2 ayrı tarihte yapılan doğrudan alımla KDV hariç toplam 260.400 TL tutarında kefen takımı alımı yapıldığı, görülmüş olup, yukarıda örneklenen mal alımları aynı ihale konusu içinde yer alabilecek olmasına rağmen birbirine çok yakın tarihler itibarıyla kısımlar halinde ve büyük oranda aynı firmalardan doğrudan temin usulü ile yapılmıştır. Oysa doğrudan temin bir ihale usulü olmayıp, alım yöntemidir.

Kamu İhale Kanunu’nda yer alan ihale usullerinin kullanılmayarak ihtiyaç duyulan alımların parçalar halinde doğrudan temin usulü ile yapılması, mevzuata aykırılık teşkil etmesi yanında rekabet ortamının sağlıklı şekilde oluşmasına da engel teşkil etmekte ve sonuç olarak İdarenin toplu alımlardan kaynaklanacak muhtemel fiyat indirimlerinden de mahrum kalmasına sebep olmaktadır.

Kamu İdaresi cevabında bulguda belirtilen hususlara katılmakta olup gerekli işlemlerin yapılacağını ifade etmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar uyarınca Belediye tarafından ihtiyaç duyulan ve Kanun’da belirtilen doğrudan temin sınırını aşan mal ve hizmetlere ilişkin alımların parçalar halinde doğrudan temin yolu ile yapılmak yerine önceden gerekli hazırlıklar yapılarak toplu projeler kapsamında Kanun’da belirtilen ihale usullerinden biriyle yapılması gerekmektedir.