Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğünün 2021 yılı içerisinde vadeli mevduatlardan elde ettiği faiz gelirlerine ilişkin olarak yapılan Gelir Vergisi stopajlarının 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hesabı yerine 612 Diğer İndirimler Hesabına kaydedildiği görülmüştür.

Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Gelir tablosu ilkeleri” başlıklı 35’inci maddesinde; gerçekleşen gelirlerin olduğundan fazla veya eksik gösterilemeyeceği ifade edilmiştir.

Anılan Yönetmelik’in “Gayrisafilik ilkesi” başlıklı 54’üncü maddesinde; gelir ve giderlerin, herhangi bir düzenleme veya standart ile aksi kararlaştırılmadıkça gayrisafi olarak kaydedilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Adı geçen Yönetmelik’in 102 Bankalar Hesabına ilişkin olarak düzenlenen “Hesabın işleyişi” başlıklı 74’üncü maddesinde; banka tarafından hesaplanıp muhasebe biriminin hesabına kaydedildiği bildirilen faiz gelirlerinden tevkifat tutarları düşüldükten sonra kalan kısmın bu hesaba, faiz gelirlerinden yapılan tevkifatların ise vergi mükellefi olan işletmelerde

193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabına kaydedilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Yönetmelik'in söz konusu hükmüne karşın İşletmenin mali tablolarında bu hesap kullanılmamıştır.

Aynı Yönetmelik'in "642 Faiz gelirleri hesabı" başlıklı 420'nci maddesinde, bu hesabın banka ve benzeri kuruluşlardan alınan faiz gelirlerinin izlenmesi için kullanılacağı, "Hesabın işleyişi" başlıklı 421'inci maddesinde ise bankada bulunan mevduata dönem sonunda tahakkuk ettirilen faizlerin brüt tutarının bu hesaba alacak, faiz geliri üzerinden yapılan vergi ve fon payı kesintilerinin 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabına, kalan tutarın da 102 Bankalar Hesabına borç kaydedileceği hükümleri yer almıştır.

Vergi mükellefiyeti bulunan Döner Sermaye İşletmesinde tahakkuk eden faiz gelirlerinin, stopaj kesintisi yapılmadan önceki brüt tutarı üzerinden 642 Faiz Gelirleri Hesabında, buna ilişkin olarak stopaj yapılan vergi ve benzeri giderlerin de 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hesabında muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. Yapılan incelemede, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesinin 2021 yılı vadeli mevduat hesaplarından elde ettiği faiz gelirlerinden yapılan toplam 212.951,36 TL vergi ve fon payı kesintilerinin 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hesabı yerine, 612 Diğer İndirimler Hesabına kaydedildiği görülmüştür.

Kamu İdaresi cevabında; önceki denetim raporlarında da yer alan bulguyla ilgili olarak Ankara Defterdarlığı’ndan görüş talep edildiğini, Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından verilen cevabi görüş yazısında; faiz gelirlerinden yapılan tevkifatların vergi mükellefi olan işletmelerde “193-Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabına”, vergi mükellefi olmayan işletmelerin “61 Satış İndirimleri” hesap grubunun ilgili hesabına borç kaydedilmesinin uygun olacağının belirtildiğini, Döner Sermaye İşletme Müdürlüğünün Kurumlar Vergisi mükellefiyetinin bulunmaması nedeniyle Muhasebat Genel Müdürlüğü Uygulama Rehberi ve cevabi görüş yazısı ile 2019, 2020 ve 2021 yılı denetimleri sonucu düzenlenen bulgu ile aksi yönde ifadeler taşıyan 2014 yılı Denetim Raporu dikkate alınarak vadeli mevduat faiz gelirlerine uygulanan gelir vergisi stopaj tutarlarının 612 Diğer İndirimler Hesabında takip edildiğini bildirmiştir.

Kamu İdaresinin cevabında sözü edilen Muhasebat Genel Müdürlüğünün görüş yazısında Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin bulguda yer verilen hükümleri ile 2014 yılı Sayıştay Denetim Raporuna atıfta bulunulmuş olup, bulguyu karşılar nitelikte değildir.

Döner Sermaye İşletmesi Üniversiteye ait veya bağlı olması, devamlı olarak gelir getirici ticari faaliyette bulunması gibi özellikleri nedeniyle bir iktisadi kamu kuruluşu niteliğidedir. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1' inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, iktisadi kamu kuruluşlarının kazançları kurumlar vergisinin kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2'nci maddesinin üçüncü fıkrasında da Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve mezkur maddenin birinci ve ikinci fıkralarında sayılanlar dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; aynı maddenin altıncı fıkrasında ise iktisadi kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.

Sonuç olarak vergi mükellefi olması gereken Döner Sermaye İşletmesinin vadeli mevduatlarından elde ettiği faiz gelirlerine ilişkin olarak yapılan Gelir Vergisi stopajlarının 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hesabında izlenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

.