Kurum tarafından ihale edilen bir kısım hizmet alımı işlerinin incelenmesi sonucunda; teknik şartnamede yazılı hususların hiç yapılmadığı veya eksik yapıldığı, buna rağmen söz konusu işlere ilişkin tutarların işin teknik şartnamesine uygun ve tam olarak yapılmış gibi eksiksiz olarak ödendiği tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde ihale konusu hizmet alımlarının her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanmasının esas olduğu, ihale konusu hizmet alımlarının teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verileceği hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, Kurum tarafından hizmet alım işi kapsamında her türlü teknik özellik, işin ne şekilde yapılacağı, iş kapsamında kullanılacak malzemeler ile gerçekleştirilecek olan hizmetin kalitesi, bu kapsamda çalıştırılacak kişilerin özellikleri işin teknik şartnamesinde ayrıntılı bir şekilde düzenlenmektedir.

Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin “Hizmetin kabulü” başlıklı 44’üncü maddesinde Yapılan işlerin, idarece verilecek talimat üzerine kontrol teşkilatınca ön incelemeden geçirileceği, bu inceleme sonucunda kontrol teşkilatının işlerin durumunu inceleyerek mevcut haliyle sözleşme ve eklerinde belirtilen şartlara uygun olarak tamamlandığını veya tamamlanmamış olsa bile teslim alınması istenen işte, işin fonksiyonelliğine önemli ölçüde zarar verecek bir durumun olmadığını ve idarenin ihtiyacını karşılama açısından bu haliyle kabul edilebilir olduğunu tespit ederse, işin tamamlanmış veya listelenen eksiklikleri ile tamamlanmış sayılabileceğini, idareye bildireceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükmünden de anlaşılacağı üzere sözleşmeye bağlanan iş için öngörülen birim fiyatların yükleniciye tam olarak ödenebilmesi için teknik şartnamede yazılı hususların söz konusu iş kapsamında eksiksiz bir şekilde yerine getirilmiş olması ve idare tarafından görevlendirilecek komisyonca kontrol edilerek tutanak altına alınması gerekmektedir.

Belediye tarafından ihalesi gerçekleştirilerek sözleşmeye bağlanan 2023/821553 ihale kayıt numaralı “2023 Yılı Yurtiçi Kültür Gezileri Organizasyonu Hizmet Alım İşi”ne ait Teknik Şartnamenin “Ödeme ile İlgili Hükümler” başlıklı 21’inci maddesinde; gerçekleşen sefer sayıları ve kişi sayısı adedince tutulacak tutanaklar çerçevesinde aylık hakedişler düzenlenerek ödeme yapılacağı, gerçekleşmeyen işler için herhangi bir bedel ödenmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Yapılan incelemede ise; İstanbul Şehir İçi Gezileri kapsamında Tarihi yarımada Gezileri için 15 sefer, Dini Mekanlar Gezisi için 15 sefer ve çocuk eğlence mekanları gezileri için 9 sefer karşılığında ödeme yapıldığı görülmüştür. Ancak bu seferlerin düzenlendiğine ve katılım sağlayan kişilerin sayısına dair herhangi bir tutanak bulunmadığı tespit edilmiş dolayısıyla seferlerin yapılıp yapılmadığına ilişkin tarafımıza da herhangi bir tutanak veya kişi listesi de sunulamamıştır. Öte yandan ihale kapsamında düzenlenen diğer seferler için talep toplanırken söz konusu 39 sefere ilişkin herhangi bir talep toplama eyleminin olmadığı da tespit edilmiştir.

Bir diğer örnek ise; 2022/1125938 ihale kayıt numaralı “2023 Yılı Mevcut Bilgisayar Bakım, Onarım ve Diğer Hizmetlerinin Alım İşin”in Teknik Şartnamesinin “Raporlama ve Teslim” başlıklı 9’uncu maddesinde; Yüklenici firmanın, idarenin sözlü ya da yazılı isteği üzerine yapılan işleri haftalık ve aylık olarak Bilgi İşlem Müdürlüğü’ne sunacağı hükmü bulunduğu, bu emredici hükme rağmen yüklenici firma tarafından herhangi bir raporlama işleminin yapılmadığı tespit edilmiştir. Yüklenici firma tarafından aylık olarak sadece uzaktan erişim yoluyla çözüm ürettiği sorunlar karşısında tek sayfalık bir bildiri hakediş evraklarına eklenmiştir. İdare tarafından sözleşme bedelleri adeta bir ödenek gibi 12 aya bölünmüş olup her ay ilgili işin yapılıp yapılmadığına ilişkin herhangi bir kanıtlayıcı belge olmadan ödemeler gerçekleştirildiği görülmüştür.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; daha sonra yapılacak Kültür Gezileri Organizasyonu Hizmet Alım İşi ihalelerinde bulguda belirtilen eksikliklere ve tavsiyelere uygun olarak seferlerin yapıldığına ilişkin tutanak tutularak belirtilen aksaklıkların ve hatalı uygulamaların önüne geçileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; yukarıda yer verilen açıklamalar neticesinde Kurum tarafından yapılan ihaleler sonucunda imzalanmış sözleşme bedelleri adeta bir ödenek gibi görülmekte, bu bedellerin teknik şartname ve sözleşmeye bağlı kalınmaksızın ödenebileceği düşünülmektedir. Bu yaklaşımın terk edilerek, işlerin teknik şartnamesinde yazıldığı şekilde yapılmasının sağlanması, işin teknik şartnamede yazılı olduğu haliyle tam olarak yapıldığının anlaşılmasından sonra tutanak altına alınması ve ödemelerin gerçekleştirilmesi, eksik iş varsa yükleniciye tamamlattırılması, bu da mümkün değilse yapılmayan kısmın hakedişlerden düşülerek eksik ödemede bulunulması gerektiği değerlendirilmektedir.